Afganistan'da uyuşturucuya gül ile çözüm: "Savaş yapma, parfüm yap"

"Isparta gülü" türünde bir gül
"Isparta gülü" türünde bir gül © CC BY-SA 3.0, Muséum de Toulouse
By Enis GünaydınAFP
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Afganistan'ın en çok haşhaş üretilen ve 2015'ten beri IŞİD'in yerleştiği bölgelerinde yükselen gül yetiştiriciliği, ülkenin geleceği için ümit ışığı doğuruyor. Nangarhar bölgesindeki gül bahçeleri, binlerce aile için kaçak olmayan ve yüksek gelirli bir iş imkanı olarak ortaya çıkıyor

REKLAM

Afganistan'ın en çok haşhaş üretilen bölgelerinde yükselen gül yetiştiriciliği, ülkenin geleceği için ümit ışığı doğuruyor. Nangarhar bölgesindeki gül bahçeleri, binlerce aile için kaçak olmayan ve yüksek gelirli bir iş imkanı olarak ortaya çıkıyor.

Pakistan sınırında bulunan ve önceleri Usame Bin Ladin'in karargahının da bulunduğu Nangarhar, çatışmaların dinmediği bir bölge. Nangarhar, Taliban'ın yanı sıra günümüzde IŞİD'in de güç kazanmak istediği bölgeler arasında yer alıyor.

2007'de Alman girişimciler önderliğinde kurulan Afghan Rose LTD şirketi, haşhaş yetiştiricilerini gül yetiştirmeye ikna etmeye çalışıyor.

Bu yetiştiricilerden biri Muhammeddin Sapai. Komşuları haşhaş yetiştiriciliğine devam ederken kendisi sabahın erken saatlerinde kalkarak ailesiyle beraber gül topluyor: "Almanlar bize tohumları ve tüm araçları verdi. İlk sene hasılatımız olmadı ama yine ödeme yaptılar. Şimdiyse 600 gül ağacım var ve her sene bin iki yüz kilo gül yaprağı topluyorum. Bunun da kilosunu 60 Afganiye (yaklaşık 3,9 Türk Lirası) satıyorum."

Sapai bu sayede senede bin Dolardan (yaklaşık 4 bin 750 Türk Lirası) daha fazla kazanıyor.

"Haşhaş yetiştirmek haram, ben gülleri tercih ediyorum"

Ömer Kale köyünde öğretmen Şah Zaman ise "Önceden insanlar haşhaş yetiştiriciliği yapıyordu, ama bu haram. Ben gülleri tercih ediyorum, hem iyi ödüyorlar, hem de çok harcama ve çalışma gerektirmiyorlar." diyor.

Her sene yeniden ekilmesi gereken haşhaşa karşılık gül ağacı 30 ile 50 yıl arası yaşayabiliyor ve çok daha az emek gerektiriyor.

Afghan Rose şiketinin temsilcisi Han Ağa, yetiştiricilerle yaptıkları sözleşme kapsamında, bunların başka hiçbir uyuşturucu yetiştirmemelerini talep ettiklerinin altını çiziyor. Yaklaşık 3 bin çiftçinin topladığı güller aynı gün Celalabad'a götürülerek işlemden geçiriliyor.

Almanların Bulgaristan'dan getirdikleri "Isparta gülü" türündeki bitkilerden elde edilen gül suyu ve gül yağları, daha sonra Avrupa'ya ihraç edilerek kozmetik alanında kullanılıyor.

"Talibanlarla orta yol bulmak mümkün ama DAEŞ ile değil"

2007'de faaliyetlerine başlayan Afghan Rose firmasından önce 2004'te bu işe giren Abdullah Orzala, ülkede gül yetiştiren tek bireysel girişimci. 100 hektar gül bahçesi ve 200 hektar portakal bahçesi olan Orzala, çiçeklerinden elde ettiği ürünleri Kabil'de bir mağazada satıyor.

Amerika Birleşik Devletleri'nde mühendislik eğitimi aldıktan sonra ülkesine dönerek gül yetiştiriciliğine başlayan girişimci, gergin çatışma havasından olumsuz etkilendiğini belirtiyor. 2016'da IŞİD'in Aşin bölgesine gelmesi sonucunda kendisi için çalışan 50 çiftçinin başka bölgelere kaçtığını kaydediyor.

"Taliban ile orta yol bulmak mümkün ama DAEŞ ile değil" diyen Orzala'nın ürünlerine Kanada gibi ülkelerde de çok rağbet oluyor. Orzala bu ülkede "savaş yapma, parfüm yap" sloganı ile ürünlerini satıyor.

Afganistan'da haşhaş üretiminde rekor

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi'ne göre Afganistan'daki haşhaş üretimi 2017 yılında rekor kırarak yaklaşık 328 bin hektar alanı kapladı. 2016'ya göre yaklaşık yüzde 60 artış gösteren haşhaş üretimi, ülkenin en önemli gelir kaynaklarından bir olma özelliğini koruyor.

Birleşmiş Milletler raporuna göre haşhaştan elde edilen ve eroin olarak ihraç edilen uyuşturucular, 4,1 milyar Dolar ile 6,6 milyar Dolar (19,5 milyar ile 34,1 milyar Türk Lirası) arasında bir hacme ulaşarak ülke GSMH'sinin yaklaşık dörtte birini oluşturdu. Bu üretim, uyuşturucu sektöründe yaklaşık 354 bin tam zamanlı çalışan olduğunu gösteriyor.

Rapor uyuşturucu probleminin ortak bir sorumluluk duygusu altında çözülmesi gerektiğinin altını çiziyor. Elde edilen gelirlerin çok küçük bir kısmı Afganistan'da kalırken, daha büyük bir kısmıysa Avrupa ve Asya'daki uyuşturucu çeteleri tarafından paylaşılıyor.

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Erbil'de valilik binasına silahlı saldırı

Trump'tan İran'a tehdit: Dikkatli ol

REKLAM

Hz. İsa'nın kefeninin sahte olduğunu kanıtlayan yeni bilimsel bulgu

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Afganistan: Taliban lideri Molla Fazlullah öldürüldü

Afganistan'da yeni eğitim yılı başladı; Taliban kız çocuklara yine izin vermedi

Pakistan jetlerinden Afganistan'a saldırı: 3'ü çocuk, 5'i kadın 8 ölü