Türk Lirası krizinin arkasında ne var?

Türk Lirası krizinin arkasında ne var?
By Ismail CitakAlasdair Sandford , Reuters
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Türk Lirası'nın (TL) yabancı para birimleri karşısında durdurulamayan aşırı değer kaybı Türk ekonomisini kırmızı alarm durumuna geçirdi. Son bir haftada yaklaşık yüzde 20 değer kaybına uğrayan Türk Lirası'nın yaşadığı bu krizin arka planında ne var?

REKLAM

Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında rahip Andrew Brunson'un tutukluluğu dolayısıyla yükselen tansiyon düşmüyor. İki ülke arasında karşılıklı yaptırım restleşmesine dönüşen diplomatik krizin Türkiye ekonomisini sarsmasından endişe ediliyor.

Türkiye Merkez Bankası Türk Lirası’nın (TL) yabancı para birimleri karşısında yaşadığı değer kaybının durdurulması için gereken tüm tedbirlerin alınacağına dair taahhüt verdi.

Asya piyasalarının açılmasıyla Dolar/Türk Lirası kuru 7.24 seviyesinde işlem gördü. Euro ise 8.10'un üzerini test etti.

TL’nin değer kaybı sürecinde neler yaşandı?

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Pazar günü hükümetin bir eylem planı hazırladığını ve yatırımcı endişelerini hafifletmek için bu planı uygulamaya başlayacağını söyledi.

Albayrak, döviz kurundaki dalgalanmalardan en çok etkilenen bankalara ve orta ölçekli işletmelere yardımcı olmak için bir plandan söz etti. Albayrak ayrıca hükümetin dolar cinsinden banka hesaplarına ele koyacağı ve bu hesapların TL'ye çevrileceği yönündeki iddiaları reddetti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da ABD yaptırımlarıyla Türkiye'ye 'operasyon çekilmek istendiğini' vurgulayarak TL'yi zayıflatmaya yönelik saldırıları Türk ekonomisine karşı bir ekonomik savaş olarak nitelendirdi.

İçişleri Bakanlığı ise sosyal medyada dolar kur yükselişini provoke edici paylaşım yapan 346 hesabın tespit edildiği ve söz konusu hesaplar hakkında adli tahkikat başlatıldığı duyuruldu.

ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz 10 Ağustos'ta sosyal paylaşım sitesi Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Türkiye'den ithal edilen demire yüzde 50, alüminyuma ise yüzde 20 gümrük vergisi zammı yaptığını açıklamış, bu açıklamanın ardından TL'nin ABD Doları karşısındaki değer kaybı hızlanarak yüzde 20’yi bulmuştu.

Krizin arkasında ne var?

24 Haziran seçimlerinin ardından seçmenlerine teşekkür için başlattığı Karadeniz turunda ABD ile yaşanan krizin arka planı hakkında açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan Trump yönetimini “Türkiye'yi tehdit etmek” ve ülkeye karşı “operasyon” yürütmekle suçladı.

Cumhurbaşkanı ayrıca, Türk vatandaşlarına da bu operasyona karşı yastık altındaki döviz ve altınlarını bozdurup TL'ye çevirme çağrısında bulundu.

Türkiye ile ABD arasındaki ilişkiler uzun süredir kırılgan bir yapıda sürdürülüyor. ABD, Türkiye’nin Suriye’de kendisi tarafından desteklenen YPG milislerine yönelik başlattığı Zeytin Dalı Harekatı’na sıcak bakmadığını açıklamıştı.

Washington yönetimi ile Ankara arasında uzun süredir üzerinde mutabakata varılamayan bir diğer konu ise Rahip Andrew Brunson’un tutukluluğu meselesi. ABD, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası İzmir’de terör örgütlerine yardım ve casusluk yaptığı suçlamalarıyla 9 Aralık 2016’dan beri tutuklu yargılanan ve 25 Temmuz’da ev hapsine alınan Brunson’un serbest bırakılması talebini uzun süredir yineliyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD'nin Brunson'un serbest bırakılması için saat ve gün belirtilerek Türkiye'yi tehdit ettiğini söylemişti.Trump yönetimi ise Erdoğan’ın dile getirdiği iddiayla ilgili sessizliğini koruyor.

Pence, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın düzenlediği etkinlikte, "Eğer Türkiye bu masum din adamını serbest bırakmak ve evi Amerika'ya yollamak için hemen harekete geçmezse Brunson özgür olana kadar ABD Türkiye'ye karşı ciddi yaptırımlar uygulayacak" şeklinde konuştu.

Başkan Trump'da Twitter hesabından yaptığı açıklamada "ABD, harika bir Hristiyan, aile babası ve harika bir insan olan Rahip Andrew Brunson'ın uzun süreli tutukluluk hali sebebiyle Türkiye'ye geniş yaptırımlar uygulayacak. Brunson çok acı çekiyor. Bu masum din adamı hemen serbest bırakılmalı" demişti.

ABD yönetimi, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun Amerikalı rahip Andrew Brunson'ın tutuklanmasındaki rolleri nedeniyle finansal yaptırımlar kapsamına alındığını açıklamıştı.

Türk ekonomisi neden alarm veriyor?

Türkiye ekonomisinin içine düştüğü tedirgin edici durumda kötüye gidişin tek sebebinin ABD ile bozulan ilişkiler olmadığı biliniyor. Yükselen enflasyon ve borçlanma maliyetleri TL'ye yılbaşından beri yüzde 40 değer kaybettirmiş durumda.

2002 sonrası Türkiye'de inşaat sektöründe yaşanan kontrolsüz büyüme ile yaşanan inşaat patlaması sonrası bankaların inşaat firmalarının elinde bulunan borçların tutarının yaklaşık 350 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.

REKLAM

Temmuz ayında yüzde 15,9'a ulaşan ve daha da yükselmesi beklenen enflasyonla birlikte TL'deki değer kaybının nasıl dengelenebileceği merak konusu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın uzun zamandır faiz politikaları nedeniyle Merkez Bankası'nın (MB) faiz politikalarını eleştirdiği biliniyor. Özel bankalara da zaman zaman fazileri düşük tutmaları çağrısında bulunan cumhurbaşkanı ' faizin bir sömürü aracı olduğunu ve ucuz kredinin ekonomiyi körükleyeceğini' söylüyor.

24 Haziran sonrası yeni ekonomi modeline geçildi

24 Haziran seçimlerinde ikinci kez yeni yetkilerle cumhurbaşkanı seçilen ve yeni yönetim sisteminin ilk cumhurbaşkanı olarak göreve başlayan Erdoğan, Türkiye ekonomisini yeniden şekillendirdi. Maliye ve Hazine Bakanlıklarını tek bir çatı altında birleştiren Erdoğan bu bakanlığın başına da eski Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı olarak görev yapan damadı Berat Albayrak'ı getirdi.

TL'nin yabancı para birimleri karşısında yaşadığı durdurulamayan değer kaybının önüne geçmek isteyen Albayrak yönetimindeki bakanlık, yeni yönetim sistemine uygun olarak tasarladığı ''Yeni Ekonomi Yaklaşımı'' modelini geçtiğimiz hafta açıkladı. Yeni modelin darboğaz içerisine giren Türk ekonomisini rahatlatıp rahatlatmayacağını ise zaman gösterecek.

Bu haberlerimiz de ilginizi çekebilir

REKLAM

Ekonomide son 24 saatte yaşananlar

Suudi Arabistan'dan Yemen'de sivillerin vurulduğu saldırıya soruşturma

Çavuşoğlu ABD'ye seslendi: Dayatmaları kabul etmemiz mümkün değil

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Türk Lirası'nın çalkantılı 2018 performansı

Dolar Türk Lirası karşısında 7.20 seviyesini gördü

Erdoğan: ABD'nin içişleri ve adalet bakanlarının Türkiye'deki mal varlıklarını donduracağız