Seçim kampanyasında Kuzey Amerika Serbest Ticaret Antlaşması'nı değiştireceğini söyleyen ABD Başkanı Donald Trump göreve geldikten iki yıl sonra dediğini yaptı ve Meksika'nın ardından Kanada'yı da uzlaşmaya zorlayarak daha bağlayıcı ve sınırlayıcı olan yeni anlaşmayı oluşturdu.
REKLAMGöreve geldiğinden bu yana NAFTA ticaret anlaşmasını sert şekilde eleştiren ve değiştirmek isteyen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump sonunda istediğini elde etti ve seçim kampanyasında verdiği sözlerden birini daha hayata geçirdi.
ABD ve Kanada NAFTA anlaşması üzerinde değişiklik yapılmasında uzlaşmıştı ve pazar günü son anda yapılan ek değişiklikler ile yeni anlaşmanın içeriği netleştirildi. Böylece ABD-Kanada-Meksika üçlüsünü kapsayan anlaşma yıllık 1.2 trilyon dolarlık bir serbest ticaret hacmine sahip olacak. Bu miktar daha önce 1 trilyon dolardı.
Daha bağlayıcı bir anlaşma
Trump yapılan değişiklikler ile Kanada ve Meksika'yı daha bağlayıcı ve sınırlayıcı bir ticaret anlaşmasına zorlamış oldu. Böylelikle çeyrek yüzyıla yakın bir süredir yürürlükte olan ancak Başkan Donald Trump'ın iktidara gelmesinin ardından ortadan kalkma tehlikesi yaşayan NAFTA da kurtarılmış oldu.
Trump'ın ana hedefi ABD'nin dünyadaki ticaret açığını düşürmek ve bunu sadece Amerika kıtalarında değil Asya'da Çin ile de gerçekleştirmek istiyor. Bu nedenle son dönemde Çin'e pek çok kalemde yüz milyarca dolarlık ek gümrük tarifeleri uygulamaya koydu.
NAFTA yerine USMCA
Yeni ABD-Meksika-Kanada Anlaşması olan 'USMCA''de ek gümrük tarifeleri olmayacak ancak örneğin uluslararası otomobil firmalarının Meksika'da daha ucuza üretim gerçekleştirmeleri zorlaşacak ve istihdam ABD'ye kayacak.
Bir yıldır devam eden görüşmelerin ardından gelinen bu noktadan Kanada Başbakanı Justin Trudeau da memnuniyet duyduğunu ve yeni anlaşmanın Kanada'nın çıkarlarını koruyacak şekilde oluşturulduğunu dile getirdi. Trudeau Pazar gecesi yaptığı açıklamada "Bu Kanada için iyi bir gün. Yeni anlaşma daha serbest piyasalara, daha adilane ticarete ve bölgede daha sağlam ekonomilerin oluşmasına yol açacak" dedi.
Meksika ABD ile Ağustos ayında bir anlaşmaya varmıştı ancak Kanada ile görüşmeler devam ediyordu ve Pazar günü Trump tarafından görüşmeler için tanınan son gündü. Kanada'nın da Trump'ın belirlediği süre içerisinde uzlaşmayı kabul etmesi Washington'da Trump'ın zaferi olarak lanse ediliyor.
Son olarak varılan anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için ABD Kongresi'nde onaylanması gerekiyor.
Yeni anlaşma Kanada'ya neye mal oldu?
Bu yeni anlaşmaya göre ABD ile Kanada arasındaki ticaret anlaşmazlıkların giderilmesine ilişkin mekanizmalar olduğu gibi kaldı. Bu da Kanada ekonomisi için hayati önem taşıyan kereste sektörünü olası Amerikan anti-dampingine karşı korumuş oldu. Ne var ki, bunun bir maliyeti de oldu. Kanada ABD'li süt üreticilerinin yüzde 3.5 oranında Kanada piyasasına girmesine müsade etti. Bu oran yıllık 16 milyar dolarlık bir pasta payına denk geliyor.
Kanada hükümeti ülkede öfkeli tepkileri en aza indirmek adına bu noktada Kanadalı süt üreticilerine sübvanse vermeye hazır olduklarını açıkladı. Ülkede 220 bin aile geçimini süt ve süt ürünlerinden elde ediyor.
Anlaşma aynı zamanda Kuzey Amerika'da üretilen otomobillerde daha fazla parçaya ait işçilik maliyetlerini de saati minimum 16 dolara çıkardı. Hem Kanada hem Meksika binek otomobilde ABD'ye yıllık en fazla 2.6 milyon ihracat kotasını kabul etti. Bu kota hali hazırda 2 milyon adet olan Kanada'yı ve 1.8 milyon adet olan Meksika'yı pek etkilemeyecek ancak gelecekte bu ülkelerin daha fazla ihracat yapmasının önüne geçecek.
Anlaşmaya rağmen Trump'ın dünya çapında alüminyum ve çelik üzerine koyduğu yüzde 25'lik ek gümrük vergisi meselesi ise çözülemedi. Kanada bu konuda ısrarcı oldu ancak Trump yönetimi Kanada'yı ısrarı sürdürmesi halinde Kuzey Amerika ticaret anlaşmasına sadece Meksika ile devam etmekle tehdit etti. Sonuçta ise Trump'ın dediği oldu ve bu alanlardaki ek tarifeler kaldı.
NAFTA Anlaşması neydi?
ABD, Meksika ve Kanada, aralarında 24 yıl önce imzaladıkları NAFTA sayesinde her yıl 1 trilyon dolarlık ticaret yapıyordu. Mevcut anlaşmada, üç ülke arasındaki ticarette bir malın gümrüksüz satılabilmesi için belli bir katma değer yüzdesinin Kuzey Amerika'da üretilmiş olması şartı bulunuyordu.
Anlaşmayı yenileme görüşmeleri kapsamında ABD ile Meksika 27 Ağustos 2018 günü anlaşmış ve Başkan Trump, Kanada’nın anlaşmayı kabul etmemesi halinde Meksika ile yola devam edeceklerini belirtmişti. Trump bu durumda Kanada’da imal edilen otomobillere ilave ek vergiler getirebileceğini açıklamıştı.
Otomobillerdeki mevcut yüzde 62,5 oranındaki katma değer oranının, anlaşmanın yenilenmesi sonrası yüzde 75'e çıkarılması planlanıyor. Mutabakat aynı zamanda otomobil parçası üretiminin yüzde 40 ila 45'inin, saatlik ücreti en az 16 dolar olan işçilerce yapılmasını şart koşuyor.
Dönemin ABD Başkanı George Bush, Meksika Devlet Başkanı Carlos Salinas ve Kanada Başbakanı Brian Mulroney tarafından 12 Ağustos 1992'de Washington'da imzalanan NAFTA Antlaşması, üye ülkeler arasındaki ticarete uygulanan gümrük vergilerini bazı istisnalar dışında sıfırlıyor. NAFTA'nın amacı, üç ülke arasındaki ekonomik uçurumların kapatılarak Kuzey Amerika Kıtası'na toplu halde ekonomik ve toplumsal istikrar ve refahı getirmek olarak açıklanıyor.
Bu haberler de ilginizi çekebilir
Türkiye'nin danışmanlık hizmeti aldığı McKinsey, Porto Riko'da çıkarlarını gizlemiş