Brezilya'da, ‘en kritik seçim'in ikinci turunda, solcu aday Haddad ve aşırı sağcı aday Bolsonaro devlet başkanlığı için yarışıyor. Peki Haddad ve Bolsonaro kimdir? Neyi savunuyorlar? Seçimlerde ne kazanılır, ne kaybedilir?
REKLAMBrezilya’da halk, başkanlık seçimlerinin ikinci turu için sandık başında. 7 Ekim’de yapılan seçimlerin ilk turunu, daha önce yüzbaşı olarak görev yapan ve Sosyal Liberal Parti’nin (PSL) adayı Jair Bolsonaro yüzde 46,3’lük oy oranı ile önde kapatmıştı.
İlk turda adaylar yüzde 50 oy oranının altında kaldığı için ikinci tura gidilme kararı alındı. Aşırı sağcı adaya karşı birleşen muhalifler ise İşçi Partisi’nin adayı ve oyların yüzde 29’unu alarak ikinci tura kalan Fernando Haddad’ı destekliyor.
Ülkenin son zamanlardaki ‘en kritik seçimleri’ olarak gösterilen ikinci turda Haddad ve Bolsonaro devlet başkanlığı için yarışıyor.
Haddad kimdir ve neyi savunuyor?
Brezilya’nın ‘favori adayı’ olarak gösterilen ve ‘yolsuzluk’ suçundan 12 yıl hapse mahkum edilen eski devlet başkanı Luiz Inacio Lula da Silva’nın seçimleri kazanacağı düşünülüyordu. Lula’nın ağustos ayında seçimlere aday olacağını açıklaması üzerine binlerce seçmen İşçi Partili Lula için destek yürüyüşleri gerçekleştirmişti. Cezaevindeyken seçimlere katılmasının tartışılmaya başlanmasının ardından, Brezilya Yüksek Seçim Mahkemesi, nisan ayından itibaren tutuklu bulunan solcu lider Lula da Silva’nın başkanlık seçimleri için aday olamayacağını açıklamıştı.
Bu nedenle Brezilya İşçi Partisi Kurulu, seçimlerde aday olmak için yasal mücadele veren eski lider Lula da Silva’nın yerine, Sao Paulo şehrinin eski belediye başkanı Fernando Haddad’ı aday gösterdiğini duyurdu.
Seçimlerin ilk turunu 2'nci sırada bitiren Haddad, ülkede 1985’te sona eren askeri darbeden sonra, aşırı sağcı aday Bolsonaro'nun demokrasiye karşı en büyük tehdit olduğu yönünde halkı uyarıyor.
Haddad seçim kampanyasındaki konuşmalarında, “Bütün demokratları beni desteklemeye çağırıyorum, çünkü Bolsonaro’nun bu ülkenin başına gelebilecek en riskli aday olduğunu düşünüyorum.” ifadelerine yer verdi.
Haddad ayrıca, geliri düşük olan insanların daha az vergi vermesini, zenginlerin ek vergi ödemesini, hükümetin uyguladığı zorunlu kemer sıkma politikasının sona ermesini vadediyor.
Diğer yandan Haddad, yatırımcılar ve iş insanlarıyla yaptığı özel görüşmelerinde, ‘ılımlı aday’ olduğu mesajını vererek özel sermaye karşıtı olmadığını da vurguluyor.
Bolsonaro kimdir ve görüşleri neler?
Aşırı sağcı aday Bolsonaro, Brezilya’da 1964 ve 1985 yılları arası yaşanan askeri darbeden övgüyle bahsederek bu dönemin ‘görkemli’ olduğunu düşünüyor. Bolsonaro ayrıca, Aralık 2008’de yaptığı bir açıklamada, “diktatörlüğün tek hatasının öldürmek yerine işkence etmek” olduğunu savunuyor.
2015’te yaptığı bir söyleşide, doğum izninin üretkenliği öldürdüğünü, kadın ve erkek siyasetçilerin eşit ücret almamaları gerektiğini çünkü kadınların hamile kaldığını söyledi.
Bolsonaro’nun yakın geçmişte kullandığı bazı ifadeler şöyle; “Ben işkence yanlısı birisiyim”, “Bir erkek ile flört etmektense oğlumun ölmesini tercih ederim”, kadın bir senatöre yönelik “Sana tecavüz etmeyeceğim çünkü çok çirkinsin”, “4 erkek çocuğum vardı, beşincisi zayıf bir anıma denk geldiği için kız oldu", "Seçimle bu ülkede hiçbir şey değiştiremezsiniz. Maalesef, sadece bir sivil savaş çıkararak ve askeri rejimin yapmadığını yaparak bir şeyler değiştirebilirsiniz; o da 30 bin kişiyi öldürmek.”
Sosyal Liberal Parti’nin adayı Jair Bolsonaro, açıklamalarında kadın hakları karşıtı, homofobik ve askeri cunta yanlısı olmakla eleştiriliyor.
Ne kazanılır? Ne kaybedilir?
Haddad’ı destekleyenler, Bolsonaro'nun Brezilya’da 1964 ve 1985 yılları arası yaşanan askeri darbeden övgüyle bahsetmesinden rahatsız oluyor. Haddad seçmeni ayrıca, Bolsonaro’nun demokrasi ve özgürlüğe aykırı bir lider olduğunu savunuyor.
Bolsonaro ise eski lider Lula da Silva’nın mahkumiyetini sık sık dile getirerek, “Burada tartışılan demokrasi değildir. Ülkenin sorunu, çürümüş bir sistem haline gelen yolsuzluğun devamıdır.” görüşünde.
Brezilya’daki bazı seçmenler için Brezilya seçimleri sağ ve sol meselesi. Bazıları için ise, ‘yolsuzluk iddiasıyla lekelenmiş bir parti’ ve cunta yönetimini destekleyen iki aday arasında kritik bir mücadele.
Yolsuzluk suçlamasıyla sarsılan İşçi Partisi, ülkenin gelmiş geçmiş en büyük 'skandalı' ile anılırken, diğer yandan Bolsonaro’nun seçimlerin ilk turunu zaferle sonlandırmasının ardından LGBTİ bireylere ve kadınlara yapılan 70’in üzerindeki saldırı ülkedeki tansiyonu da artırıyor.
Öte yandan Bolsonaro’nun ay başında yaptığı açıklamada seçimleri 'sadece kazanması halinde geçerli kabul edeceğini' kamuoyuna duyurması birçok kişiyi tedirgin ediyor.
REKLAMBu haberler de ilginizi çekebilir
Evsizlere yardım edip davalık olan Fransız genç: Binlerce evsiz, binlerce boş ev var
Bir insanlık dramı: Yemen'de 'görülmemiş açlık' kapıda
Dörtlü Zirve’de gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesiyle ilgili ne konuşuldu?