İtalyan Yahudileri Kara Cumartesi'yi unutmuyor

By Lena Roche

Yayınlanma Tarihi 05/11/2018 - 20:30

9 Kasım 2018, Almanya tarihinin en kara sayfalarından Kristal Gece'nin 80. yıl dönümü. Euronews Kristal Gece'ye özel hazırladığı haber dizisinde, Almanya'da aşırı sağın yükselişini, Fransa'da antisemitizmin tehdit ettiği Yahudileri ve Roma'daki Yahudi toplumunu mercek altına alıyor.

REKLAM

9 Kasım 2018, Almanya tarihinin en kara sayfalarından Kristal Gece'nin 80. yıl dönümü.

80 yıl önce yaşanan bu utanç gecesinde Nazi grupları Yahudilere ait evlere, dükkanlara ve sinagoglara saldırdı. 91 Yahudi'nin hayatını kaybettiği olaylarda yüzlerce kişi ağır yaralandı. 7500 işyeri yağmalandı, 180 sinagog yakıldı.

Kristal Gece'yi unutmamak, tarihin tekerrür etmesine engel olmak açısından önemli. Ancak bu yıldönümü aynı zamanda günümüzün antisemitizm, ırkçılık ve aşırı sağın yükselişi gibi sorunlarını incelemek için de bir fırsat niteliğinde.

Euronews Kristal Gece'ye özel hazırladığı haber dizisinde, Almanya'da aşırı sağın yükselişini, Fransa'da antisemitizmin tehdit ettiği Yahudileri ve İtalya'nın başkenti Roma'daki Yahudi toplumunu mercek altına alıyor.

'Yahudiler ile çingeneleri birbirine karıştırmayın'

Tarihin en kara sayfalarından Kristal Gece'nin üzerinden 80 yıl geçti. Ancak İtalya'da yaşayan Yahudi topluluğunda derin izler bırakan başka bir gün var: Tarih sayfalarına Kara Cumartesi olarak geçen 16 Ekim 1943.

Kristal Gece'den 5 yıl sonra Nazi Almanya'sı Roma'yı işgal etti. 16 Ekim sabah saat 5 buçukta gestapo Roma gettosunda yaşayan yaklaşık bin Yahudi'yi toplayarak Auschwitz Kampı'na gönderdi. İçlerinden sadece 16'sı İtalya'ya geri geldi.

Hala Roma'da yaşayan Enrico Di Veroli 85 yaşında. "O gün buradaydım" diyor, "kız kardeşimin, bacanağımın ve 2 çocuklarının gönderilmesine şahit oldum." Sizce böyle bir şey tekrar yaşanabilir mi? diye soruyoruz. "Artık İsrail devleti var" diye cevap veriyor Di Veroli, "O bizi koruyabilir."

Romalı 72 yaşındaki Giuseppe Calo da artık tehlikede olmadıklarını düşünüyor. Bugün başka çingeneler gibi başka azınlık gruplarının, göçmenler gibi grupların tehlikede olduğunu hatırlatıyoruz. "Hayır, museviliği çingenelerle, göçmenlerle karıştırmayın. Bizi onlarla birlikte tanımlamayın" diyor Calo.

Romalı Yahudi topluluğu Nazi soykırımı üzerine yazılan kitapları, çekilen filmleri topluyor, yıl boyu konu üzerine konferanslar ve etkinlikler düzenleniyor. Amaçları tarihin tekerrür etmemesi için Nazi Soykırımı'nın unutulmasına engel olmak.

Romalı Yahudi Topluluğu'nun kültürel etkinlikler sorumlusu Claudio Procaccia, "Irkçılık insanoğlunun içinde var. Bu nedenle tarihin tekerrür etmesi riski her daim mevcut. Bu yüzden kriz dönemlerinde; değerler krizi, ekonomik kriz gibi ırkçılık fenomeni de geri dönüyor" diyor Procaccia.

Romalı Yahudi Topluluğu Başkanı Ruth Dureghello ise "Düşman değişiyor. Her seferinde saldıracak, aşağılayacak yeni bir düşman belirleniyor" diye açıklıyor bugün başka azınlık kitlelerinin ırkçılığa maruz kalmasını.

"Biz çok açık bir şekilde içinde yaşadığımız topluluğun diğer üyelerinden farklıyız. Bu yüzden bu nefretin kurbanı olduk ve zaman zaman olmaya devam ediyoruz" diyen Dureghello "bu nefret her kime yöneltilirse yöneltilsin, çingenelere, eşcinsellere, engelli bireylere, buna karşı çıkmalıyız. Farklılıklar insanlara zulmetmek için bahane olarak kullanılıyor" ifadelerini kullanıyor.