Mavi Balina: Bilgisayar oyunları zararlı mı? Oyun bağımlılığı nasıl önlenir?

Mavi Balina nedir?
Mavi Balina nedir? © Seda Karatabanoğlu
By Seda Karatabanoğlu
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Eğitim bilimlerinde kullanılan oyunlaştırma tekniği çocukların hem eğlenmesini hem de öğrenmesini sağlarken, kimi oyunların çocuklar üzerindeki zararlı etkileri dile getiriliyor.

REKLAM

Ailelerin büyük bir bölümü için bilgisayar oyunları, çocukların eğitimini olumsuz etkileyen unsurlardan biri. Uzmanlara göre ise sınıflandırma ve değerlendirme sonuçlarına uygun olan oyunlar, çocuk yaştaki bireylerde detayları görme becerisini artırıyor, bir topluluğun üyesi olarak ekip çalışmasını deneyimlemelerini sağlıyor, problem çözme ve hızlı karar verme kapasitelerini geliştiriyor.

Eğitim bilimlerinde kullanılan oyunlaştırma tekniği çocukların hem eğlenmesini hem de öğrenmesini sağlarken, kimi oyunların çocuklar üzerindeki zararlı etkileri dile getiriliyor.

Uzmanlar çocuk yaştaki bireylerin bilgisayar oyunlarıyla olan ilişkisini, son günlerde 'intihara sürüklediği' iddialarıyla gündeme gelen meydan okuma serisi Mavi Balina ve Momo’yı euronews Türkçe için değerlendirdi.

Yoğun eğitim programında eğlence aracı

Çocukların bilgisayar oyunlarına yönelme nedenleri arasında eğlence ve kafa boşaltma başı çekiyor. Bahçeşehir Üniversitesi Çocuk ve Gençlik Hizmetleri Bölüm Başkanı Dr. Seda Gökçe Turan, “Yoğun eğitim programında çocuklar sürekli olarak koşturma halinde. Aslında sadece çocuklar için değil yetişkinler için de oyunlar aslında öncelikli olarak eğlence ve kafa boşaltma aracı olarak kullanılıyor” diyor. Turan’a göre arkadaşlarından duyduğu oyunları öncelikli olarak oynamak, sonrasında oyunla ilgili arkadaşlarıyla fikir paylaşımında bulunmak çocukların hoşuna giden aktivitelerden.

Yoğun ve gerçek hayattan koparak bilgisayar oyunu oynamak çocuğun ailesi ve arkadaşlarıyla iletişim kuramaması ve kendini ifade edememesi sonucunda ortaya çıkıyor. Turan’ın belirttiği eğlence amaçlı ve kafa boşaltmak için oynanan oyunlar kaçış noktası ya da sığınak haline dönüşüyor.

Oyun bağımlılığı nasıl önlenir?

Bilgisayar oyunu oynayan her çocuğa bağımlı denilemeyeceğini ifade eden Turan, bağımlılıktan söz edebilmek için çocuğun günlük hayatını kesintiye uğratacak kadar yoğun şekilde oyun oynaması ve gerçeklik algısının bozulmuş olması gerektiğini belirtiyor.

Oyun bağımlılığını engellemek için çocukların iletişim becerisini kuvvetlendirmeyi öneren Turan, “Drama kursları, spor ve diğer sosyal faaliyetler de çocuğun sosyal becerileri üzerinde olumlu etkiye sahip. Sosyal becerileri gelişmiş olan çocuklarda ise patolojik bir oyun oynama değil eğlence için ve günlük hayatını, sorumluluklarını aksatmayacak oyun oynama alışkanlıkları görüyoruz” diyor.

Bilgisayar oyunlarında siber zorbalık

Çocuklar bilgisayar oyunlarında sıklıkla siber zorbalığa maruz kalan kesimlerden. Bahçeşehir Üniversitesi Yeni Medya Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Sinan Aşçı, siber zorbalığı, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak karşı tarafa belirli aralıklarla, kasten ve tekrar eden şekilde zarar verme davranışı olarak tanımlanıyor.

Sinan Aşçı

Siber zorba ve zorbalığa uğrayan kurban için bir güç dengesizliği ve kurbanın karşılaştığı şeyle baş edemiyor olması gerekiyor. Aşçı, siber zorbalığın sosyal medya araçlarında grupların dışında bırakma, oyunlarda ya da sohbet odalarında hakaret etme, kişinin profillerindeki bilgiler ve fotoğrafların istemedikleri ve izin vermedikleri şekilde kullanma şeklinde gerçekleştiğini aktarıyor.

Çocukların en çok kullandıkları platformlarda siber zorbalığı yapma ve yaşama ihtimallerinin yüksek. Siber zorbalığın akran zorbalığına göre bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygın kullanımından ötürü ulaşılmasının daha fazla olduğu belirten Aşçı, “Akran zorbalığında aynı ortamda olmadığınızda yaşama ihtimalinizi ortadan kaldırmış oluyorsunuz ama siber ortamda böyle bir şey söz konusu değil” diyor.

Mavi Balina ve Momo

Türkiye'de Mavi Balina oyunu son yıllarda 10'u aşkın çocuğun intihar etmesiyle ilişkilendiriliyor. Oyuna katılan çocuklardan bir dizi şiddet içerikli talimatların yerine getirilmesi isteniyor. Günler süren oyun sonunda katılımcılara 'yüksel bir yerden atlama' gibi komutlar veriliyor.

Oyun olarak bilinen Mavi Balina’nın aslında meydan okuma serisi olduğunu belirten Aşçı, Momo’nun ise, sahte haberlerle gündem olan bir uydurma olduğunu ifade ediyor. Gazetecilerin içerik ürettikleri platformları kullanarak bir ahlaki paniği körüklememesi gerektiğini vurgulayan Aşçı şöyle devam ediyor:

“Gazetecilerden beklenen güvenilir içeriğin oluşturulmasıdır. Bu anlamda, bu tür konularda doğruluğu kesinleşmeyen haberler yaparak körüklenen bir panik ortamı oluşturulduğunu görüyoruz. Kavramları hunharca ve panik yaratan şekilde kullanmak gazetecilerden bilgi almaya çalışan ve gazetecilere güvenen bireyler açısından görünülürlüğünüzü artırıyor ve onların sizden ya da haberinizden söz etmesini sağlıyor olabilir. Fakat, gazetecinin hedefinin bunlar olmadığını, aksine bu tür konular özelinde bireylerin dijital okuryazarlık becerilerini kazanarak bunlardan nasıl korunabileceğine dair teşvik eden içeriklerin oluşturmaları gerektiğini düşünüyorum.”

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Mavi Balina adlı bilgisayar oyunu gençleri intihara sürüklüyor

Brezilya'da kokain bağımlılığına karşı Calixcoca aşısı geliştiriliyor

Araştırma: Yeni keşfedilen balina türü şimdiye kadarki en ağır hayvan olabilir