Venezuela lideri Maduro'ya karşı çarşamba günü gerçekleşen askeri kalkışma başarısızlıkla sonuçlandı. ABD'nin desteklediği muhalefet lideri Guaido ise halkı sokaklara inmeye çağırdı. Öte yandan Trump, Venezuela’daki siyasi kriz ile 2020 başkanlık seçimleri öncesi bir imtihana mı tabi tutuluyor?
REKLAMVenezuela lideri Nicolas Maduro'ya karşı çarşamba günü gerçekleşen askeri kalkışma başarısızlıkla sonuçlandı. Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) desteklediği muhalefet lideri Juan Guaido ise halkı sokaklara inmeye çağırarak mücadelesine devam edeceğinin sinyalini verdi.
Guaido ayrıca Venezuela ordusunun Nicolas Maduro’yu desteklemekten vazgeçmesi ve Maduro’nun koltuğunu terk etmesi için çağrıda bulunmuştu. Bu çağrının gerçekleşmesi ve Maduro'nun görevinden ayrılması hedefiyle ABD hem diplomatik hem de siyasi anlamda Venezuela’ya karşı petrol sektörü ve bankalar olmak üzere bir takım yaptırımları uygulamaya koydu.
Peki Guaido’nun halkı sokağa inmesi ve Maduro'yu protesto etme çağrısı etkisiz olursa Trump’ın elinde hangi seçenekler kalıyor? Buradaki olası bir başarısızlık Trump'ın 2020'de yeniden başkan seçilme şansını olumsuz etkileyebilir mi?
Ordunun yön değiştirmesini sağlamak
ABD, Guaido’yu geçici başkan olarak tanımasının ardından Venezuela ordusunun Maduro’ya karşı baş kaldırması konusunda yüksek beklenti içindeydi. Gerçekte ise ordudaki birçok asker Maduro’ya sadık kalmaya devam etti.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton 30 Nisan’da, Maduro’ya sadık üst düzey ordu yetkilisinin muhalefetle müzakere ederek taraf değiştireceğini fakat sonradan sözünde durmadığını açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise, Maduro’nun salı günü ülkeden kaçacağını fakat Rusya’nın onu kalmaya ikna ettiğini açıkladı. Kremlin bu iddiaları reddetti.
Yaptırımları artırmak
Trump yönetimi Maduro karşıtı politikalarında yaptırımların çok önemli işlev göreceğine inanıyor. Yaptırımlarla nakit para akışını durdurmak amaçlanırken ABD, ilerleyen günlerde yeni yaptırımların da yolda olduğunu açıkladı.
Bunun yanı sıra ABD, bazı Venezuela bankalarını, şirketlerini ve kişileri kara listeye almayı düşünebilir. Diğer yandan bunun önemli bir etki yaratıp yaratmayacağı henüz bilinmiyor.
Ayrıca ABD, İspanyol petrol şirketi Repsol, Rus devlet petrol şirketi Rosneft ve Hindistan’a ait Reliance Industries’e karşı yaptırım kararı alabilir. Böyle yapması halinde söz konusu ülkelerin hükümetleriyle de ilişkiler gerilebilir.
ABD’nin askeri seçenekleri
ABD'nin bir süredir gündeminde Venezuela'ya askeri müdahale konusu bulunuyor. Fakat Başkan Trump'ın Amerikan ordusunu Suriye ve Afganistan’dan çekme kararlarının ardından başka bir ülkeye askeri müdahaleyi göze alıp almayacağı sorusunun yanıtı henüz bilinmiyor.
Pentagon, Venezuela’ya yönelik herhangi bir askeri müdahale hazırlığı içinde olmadıklarını açıklamıştı. Öte yandan Pentagon’un açıklamasından birkaç saat önce Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “gerekli olması halinde” ABD’nin Venezuela’ya askeri müdahaleye hazır olduğunu belirtmişti.
Diğer yandan Amerikalı diplomatlar, askeri müdahalenin yerine diplomatik ve ekonomik yöntemlerle Maduro’yu ‘köşeye sıkıştırma’nın daha etkin bir yöntem olacağına inanıyor.
Rusya ve Küba’ya baskı
Trump yönetimi Rusya ve Küba’yı Maduro’yu destekledikleri için eleştiriyor. Moskova ve Havana yönetimi ise şu ana kadar bu eleştirilere kayıtsız bir tavır takınmış durumda.
Rus mevkidaşı Sergey Lavrov’u arayan Pompeo, Rusya’nın Venezuela’ya müdahalelerinin Rus-Amerikan ilişkilerini zedelediğini söyledi. Lavrov ise Pompeo’ya, Venezuela'da yapılan herhangi ‘saldırgan adım’ın çok ciddi sonuçlar doğurabileceğini iletti.
Rusya, Venezuela’ya silah ve kredi tedarik ediyor. ABD’nin askeri darbeyi teşvik ettiğini belirterek yaklaşık 100 askeri personelini de Venezuela’ya gönderdi.
Trump salı günü yaptığı açıklamada, Küba’nın 'komünist lideri'nin Maduro’yu desteklemeyi bırakmaması halinde bu ülkeye “tam ambargo” uygulayacağına yer verdi.
2020 başkanlık seçimlerine giderken
Trump’ın Venezuela’da önümüzdeki aylarda uygulayacağı stratejisi 2020 başkanlık seçimlerini de etkileyecek.
Trump’ın Küba ve Venezuela’daki duruşu Güney Florida’daki Kübalı Amerikalıların oyları bakımından önemli. Başkanın Beyaz Saray’da kalabilmesi için buradaki oylar belirleyici olabilir.
REKLAMDiğer yandan başkanlık seçimleri esnasında Maduro’nun ülkesinde hala güçlü bir pozisyona sahip olması Trump için bir başarı örneği olarak gösterilemeyecek.