Türkiye çapında en fazla sayıda Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapan İstanbul'da Suriyelilerle mahalle sakinleri arasında şiddet vakaları yaşanıyor. Sebepleri arasında ekonomik durum ve kültürel uyumsuzluk var.
REKLAMİstanbul Küçükçekmece’de 12 yaşındaki bir Türk çocuğun yaşıtı olan bir Suriyeli çocuk tarafından sözlü cinsel tacize uğradığı yönündeki iddialar mahalle sakinlerini sokağa dökerek Suriyelilere yönelik linç girişimine dönüştü.
Polis, taciz iddiasını yalanlamış olsa da, yaşanan öfke patlaması sonucunda Suriyelilere ait dükkanlara zarar verilerek bazıları yağmalandı.
Slogan atan ve dağılmayan kalabalığa polis tazyikli su ve göz yaşartıcı gaz ile müdahale etti; gruptaki bazı kişiler de gözaltına alındı.
Uygun sosyolojik zemin
Koç Üniversitesi'nden doktora araştırmalarına devam eden siyaset bilimci Nezih Onur Kuru, olayın gerçekleştiği İkitelli Mehmet Akif mahallesinin, etnik gruplar-arası çatışmaya uygun bir sosyolojik zemine sahip olduğunu kaydediyor.
Euronews Türkçe’ye konuşan Kuru, mahallede heterojen ve genç bir nüfusun söz konusu olduğuna, Kürt, Alevi, Sünni ve Suriyeli kimliklerin bir arada yaşadığına dikkat çekiyor.
“Burada gerek ekonomik koşullar gerekse kültürel uyumla ilgili yaşanan sorunlar etkili oluyor. Mahalle sakininin zihninde, “Suriyeliler hem gelip ekmeğimizi alıyorlar hem yardım alıyorlar hem de bizim ahlak kurallarımızı çiğniyorlar” şeklinde bir algı yerleşmiş,” diyor Kuru.
Dolayısıyla, düşük gelirli ve etkin politik grupların var olduğu bir ortam söz konusu.
Kuru’nun söz konusu bölgeye dair kaydını tuttuğu veri setine göre, 2014 yılından bu yana Suriyelilerle söz konusu mahalle sakinleri arasında üç kez arbede yaşandı.
Aynı mahallede 2017 yılı eylül ayında mahalle sakinleri ile Suriyeliler arasında çıkan ve toplu bir şiddete dönüşen bir arbedede bir Türk hayatını kaybetmişti.
Yetkili makamlar iddiayı yalanladı
İstanbul Emniyet Müdürlüğü, 29 Haziran günü yaşanan olayda, herhangi fiziki temas, taciz ya da tecavüz olayının bulunmadığını açıkladı.
İstanbul Valiliği'nden yapılan yazılı açıklamada ise, "Olayın görgü tanığı, mağdur olduğu iddia edilen çocuk ve çocuğun anne-babasının ifadelerinde, 'konunun yanlış anlamadan kaynaklandığı ve herhangi bir kişiden şikayetçi olmadıklarını' beyan ettikleri anlaşılmış olup, adli ve idari tahkikatı sürdürülmektedir" denildi.
Merkezi Ankara’da bulunan Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’ndan (TEPAV) göç ve entegrasyon konusunda uzman Omar Kadkoy’a göre, Suriyelilere yönelik linç girişiminin kökenleri kötü ekonomik koşullara ve halkta hassasiyet yaratan temelsiz iddiaların yayılmasına dayanıyor.
“Herkes aslında aynı gemide, ancak vandalizm, onu daha iyi bir yöne sevketmeyecek,” diyen Kadkoy’e göre, yerel merciler ve sivil toplum entegrasyonu şekillendirmede büyük bir sorumluluğa sahip.
“Bunun için yatay ve dikey iletişim mekanizmalarına ihtiyaç var. Ev sahibi topluma, Suriyelilere ilişkin birçok konuda gerçekçi ve düzenli seminerler verilmeli,” diyor Kadkoy ve ekliyor:
“Suriyelilerin çevresindeki mahalle sakiniyle yakın bir diyaloğa girmesi de oldukça önemli. Entegrasyon, yalnızlık sarmalını kırıyor ve insanları birlikte yaşamaya yöneltiyor.”
Suriyelilerin suça karışma oranı
15 milyonluk nüfusa sahip İstanbul, 560.000 kadar kayıtlı Suriyeliye ev sahipliği yapıyor. Resmi kayıtlara göre geçtiğimiz yıl İstanbul’da yaşanan 32 bin 553 olayın 853’üne Suriyeliler karıştı. Bir diğer deyişle, 100 bin Türk’e düşen olay sayısı 210 iken, 100 bin Suriyeliye düşen olay sayısı 153 düzeyinde.