Türkiye et fiyatlarında Avrupa’da ucuz ülkelerden birisi
REKLAMTürkiye, Avrupa'da et ürünlerinin ucuz olduğu ülkelerden birisi. 28 Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkede birim fiyatı ortalama 100 euro olan et ürünleri, Türkiye’de 65 euro.
Kişi başına düşen milli gelir ve satın alma gücü paritesine göre hesaplandığında Türkiye 37 Avrupa ülkesi içinde 8. ucuz ülke. Tüketicilerin refah düzeyi kıyasına göre Türkiye’de 100 birim et ürünü alınabilirken en çok Litvanya’da (122 birim), en az ise Arnavutluk’ta alınabiliyor. Bu karşılaştırmaya göre Türkiye’de bir kişi 100 birim et alırken İngiltere’de 114, Almanya’da 109, İspanya 96, Danimarka 90, Yunanistan 79 ve İsviçre’de 52 birim et ürünü alınabiliyor.
Avrupa’daki et ürünleri fiyatlarıyla karşılaştırıldığında Türkiye’nin durumu nedir? Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) da katkı verdiği Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verileri bu konuda karşılaştırma yapmaya imkan tanıyor
AB’de 100 euro olan et Türkiye’de 65 euro
2018 verilerine göre Türkiye’de et ürünleri fiyat düzeyi endeksi 65. Bu, 28 AB ülkesi genelinde 100 euro karşılığı satın alınan aynı et ürünlerinin; Türkiye'de 65 euro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceği anlamına geliyor.
Türkiye bu alanda 37 Avrupa ülkesi içinde endeksin en düşük olduğu 6. ülke. Endeksin zirvesinde 228 ile İsviçre yer alırken İzlanda 165 puan ile onu takip ediyor. Endeksin en düşük olduğu ülkeler ise Karadağ (62), K.Makedonya (62), Polonya (63) ve Romanya (63).
TÜİK’e göre fiyat düzeyi endeksi; ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak tanımlanıyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor.
Türkiye’de tüketicilerin refah düzeyi AB’den yüzde 32 düşük
Satın alma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.
Eurostat tarafından açıklanan SGP’ye göre kişi başına gayri safi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2018 yılı geçici sonuçlarına göre 28 AB ülkesinde ortalama 100 iken, bu değer Türkiye için 65 oldu. Bu, Türkiye’nin satın alma gücünün AB ortalamasına göre yüzde 35 düşük olduğu anlamına geliyor. Türkiye bu kategoride 37 Avrupa ülkesi içinde 29. sırada yer alıyor. İlk sırada 254 puan ile Lüksemburg bulunurken son sırada 31 endeks puanı ile Arnavutluk yer alıyor.
Refah düzeyi kıyasına göre Türkiye’de 100 birim et alınırken Almanya’da 109, Yunanistan’da 79 birim alınabiliyor
Öte yandan, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık vb.) hizmetleri de kapsıyor. AB ortalaması 100 iken Türkiye’nin endeksi 2018’de 68 oldu.
Et ürünleri fiyat düzey endeksinin; SPG’ye göre kişi başına fiili bireysel tüketim endeksi oranı incelendiğinde daha uygun bir karşılaştırma ortaya çıkıyor. Bu karşılaştırmada Türkiye 37 Avrupa ülkesi içinde et ürünlerinde en ucuz 8. ülke konumunda oluyor. Bu refah düzeyi kıyasına göre Türkiye’de 100 birim et alınabilirken İngiltere’de 114, Almanya’da 109, İspanya 96, Danimarka 90, Yunanistan 79 ve İsviçre’de 52 birim et ürünü alınabiliyor.