İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, zorlu geçen Avrupa Konseyi zirvesinde yeni bir Brexit anlaşmasına varıldığını duyurdu.
REKLAMİngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, zorlu geçen Avrupa Konseyi zirvesinde yeni bir Brexit anlaşmasına varıldığını duyurdu.
Başbakan Johnson "kontrolü geri alan yeni bir anlaşma" olduğunu söyleyerek İngiltere Parlamentosunu anlaşmayı onaylamaya çağırdı.
Ancak parlamentodaki oyları oldukça önemli olan Kuzey İrlanda Demokratik Birlik Partisi (DUP) yeni anlaşmanın Kuzey İrlanda'nın kaygılarını gideremediği açıklaması yaptı. DUP Genel Başkanı Arlene Foster sosyal medya hesabından anlaşmaya destek vermelerinin mümkün olmadığı yönünde paylaşım yaptı.
Foster ve partisi yeni varılan anlaşmanın gümrük, onay ve katma değer vergisi konularındaki sorunları gidermediğini açıkladı.
Yeni anlaşmanın içeriğinde neler var?
Yeni Brexit anlaşmasında, Boris Johnson'ın selefi Theresa May'in 2018 Kasım'ında Brüksel'de vardığı anlaşmadan kalma, değişmeyen birçok madde yer alıyor.
Başlıca değişikliklerin görüldüğü konular çoğunlukla İrlanda çıkmazına ilişkin.
May'in öngördüğü anlaşma, "backstop" (tedbir maddesi) ya da "geri çekilme" pozisyonu getirilmesini öngörüyordu. Gelecekteki bir ticaret anlaşmasına dair görüşmeler İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda arasında fiziki bir sınır oluşmasının önüne geçememişti.
Bu durum İngiltere'nin AB gümrük birliğinde kalmaya devam etmesi ve Kuzey İrlanda'nın blokun bazı tek pazar kurallarına uymasına yol açacaktı.
- Avrupalı liderler yeni Brexit anlaşması için ne dedi?
- İngiltere Başbakanı Johnson Brexit konusunda AB ile anlaştı: Yeni metin parlamentodan geçebilir mi?
- Brexit: İki İrlanda arasındaki sınır sorunu ne olacak?
Jonhnson'ın Muhafazakar Parti kanadı backstop maddesine, İngiltere'yi gelecek yıllarda Avrupa Birliği'nde tutabileceği gerekçesiyle karşı çıkıyordu.
Perşembe günü anlaşmaya varılan yeni Brexit'te ise Kuzey İrlanda'nın AB gümrük birliği ve tek pazarı terk etmesi öngörülüyor.
Yeni anlaşmaya göre,
Kuzey İrlanda İngiltere gümrük bölgesinde kalacak ve ülkeye gelen mallar için AB prosedürleri geçerli olacak;
İrlanda adasında gümrük kontrolü yapılmayacak ancak limanlarda yapılacak;
Büyük Britanya'dan Kuzey İrlanda'ya gelen ve orada kalması beklenen mallar için AB gümrük tarifesi uygulanmayacak;
Yolcular tarafından İrlanda sınırından geçirilen kişisel mallar ve yalnızca acil kullanım için olabilecek, ikinci bir muaf ürün kategorisi için hiçbir AB gümrük tarifesi uygulanmayacak;
Kuzey İrlanda Meclisi, Brexit sonrası bölgenin AB düzenleyici rejimiyle uyumlu bir şekilde varlık sürdürebilmeye devam etmesi için izin vermek zorunda kalacak;
Brexit'ten 4 yıl sonra meclis, çoğunluğun verdiği oyla sistemin uygulanıp uygulanmayacağına karar vermek durumunda olacak. Eğer oylama sonucu olumlu çıkarsa sistem 4 yıl daha geçerli olacak. Eğer, oylama sonucu topluluklar arası destekle olumlu çıkarsa sistem bir sonraki oylamaya kadar 8 yıl daha uzatılacak;
Eğer rıza gösterilmezse İrlanda adasında sınırın yeniden oluşmasını engellemeye yönelik yeni çözümler bulunması için 2 yıllık bir soğutma süreci devreye girecek;
Eğer bölgesel meclis toplanmaz yahut oy kullanılmazsa sistem geçerli hali ile devam edecek;
İngiliz Parlamentosu tarafından reddedilen anlaşmanın orijinalindeki 'backstop' çözümünden farklı olarak bu sistem, İngiltere ve Avrupa Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşması ile değiştirilemeyecek.
Bu noktada AB tarafından büyük bir taviz verildiği düşünülüyor.
Yeni anlaşmada, Brexit ve İngiltere'nin ayrılık sözleşmesi sonrası yurttaş hakları konusunda önceden uzlaşılan noktalarda değişiklik yapılmadı.
AB Brexit Müzakerecisi Michel Barnier, geçiş sürecinin 2020'nin sonuna kadar sürmesi gerektiğini, uzlaşmaya varılması halinde ise bir ya da iki yıl uzatılabileceğini söyledi.