Salman "Sal" Khan, bir bilgisayar kurdu ve eğitimci. 2019 Asturya Prensesi, uluslararası iş birliği ödülünü kazandı.
REKLAMSalman "Sal" Khan, bir bilgisayar kurdu ve eğitimci. 2019 Asturya Prensesi, uluslararası iş birliği ödülünü kazandı.
Asturya tulumlarının geleneksel sesiyle karşılanan Khan, Asturya Prensesi Leonar'ın ödülüne layık görüldü. İspanya kraliçesinin 13 yaşındaki varisi ilk kez Oveido'daki ödül törenine başkanlık etti.
Salman Khan, gençlere çevrim içi dersler verdiği Khan Akademi ile ilgili euronews'ün sorularını yanıtladı.
Euronews: Sayın Khan, niçin çevrim içi bir eğitim sistemi tasarladınız?
Salman Khan: "Bu biraz ezkaza başladı. Aileme özel ders veriyordum, aile içinde özel ders verdiğim yayıldı, dersler devam etti ve daha fazla aile üyesine ders vermeye başladım. Benim asıl arka planım yazılımdı,bu yüzden yazmaya ve uygulamaya ve onlar için yazılım yapmaya başladım. Ve sonra arkadaşlar da yardım etmek için videolar yapmaya başladı. Ben bu videoları çektiğimde herkese açıktı ve sonra hepsi çok popüler oldu. Birkaç yıl sonra bunları kullanan yüz binlerce insan oldu. Bunun yanında bir işim vardı, ya da aslında bu benim yan projemdi ve bir noktada "Bunu bütün enerjimi kullanarak yapmak istiyorum." dedim. Ve düşündüm, bir şirket kurabilirdim, Silikon Vadisi'nde yaşadım ve buna yatırım yapmakla ilgilenen çok sayıda girişimci kapitalist vardı."
"Şirketlerin motivasyonları öğrencilerin ihtiyaçlarından farklı"
Euronews: Fakat siz genel olarak, eğitimin bir işletme olmaması gerektiğini mi yoksa ikisinin birlikte yaşayabileceğini mi düşünüyorsunuz?
Salman Khan: "Evet, benim eski işimi biliyorsunuz, finans sektöründe çalışıyordum, koruma fonunda analisttim. Kazanabildiğiniz kadar kâr elde edersiniz ve bilirsiniz, her gün şirketlerle konuşurdum ve sahiplik yapısının şirketin nasıl hareket edeceğini ne denli belirlediğini görürdüm. Hatta kâr amaçlı eğitim şirketlerinden bazıları ile konuştum ve gördüm ki onların motivasyonları bazen öğrencilerin gerçek ihtiyaçları ile aynı çizgide olmuyordu. Ve bu Khan Akademi gerçekleşirken aklımın bir köşesinde kaldı. Bu yüzden eğitim ve muhtemelen sağlık alanının, geleneksel pazar güçlerinin en iyi sonucu veremeyecekleri iki alan olduğunu düşünüyorum. Birinin kanaması olduğunda onu tedavi etmek için ceplerini kontrol ettiğiniz bir dünya istemiyoruz. Aynı şekilde küçük bir kız ya da erkek çocuğu öğrenmek istediğinde, öğrenmeden önce ceplerinin kontrol edildiği bir dünya istemiyoruz. Ve bizim çocuklarımızın, diğer çocukların ebeveynlerinin onlara sağlayabildiğinden daha fazla ayrıcalığa sahip olduğu bir dünya da istemiyoruz. Bu bizim temel motivasyonumuzdu."
Salman Khan: "Eğitim nihai bir can kurtarandır"
euronews: Yani siz, ihtiyacı olan insanlar için, bu durumda eğitim ihtiyacı olanlar için güvenli bir liman, bir destek hayal ettiniz...
Salman Khan: "Kesinlikle, eğitim nihai bir can kurtarandır. Bir kere temel ihtiyaçlarınız vardır, bilirsiniz, eğer temel gıdanız, barınağınız ve güvenliğiniz varsa, eğitim size içinde bulunduğunuz şartlardan kaçma şansı verir. Ve böylelikle şunu düşünmek isterim: Siz ve ben şanslıydık, nerede doğduğumuz ve nasıl doğduğumuz açısından. Ancak ya başka bir yerde doğmuş olsaydınız? Bu insanlar için maksimum şansa, en azından fırsata sahip olmaları için neler yapabiliriz? İnsanların nerede olacağını belirleyemezsiniz. Ancak onlara potansiyellerine ulaşmaları ve fırsatlara erişimleri için küçük bir kapı aralayın. Silikon Vadisi birçok zenginlik yaratmada bir örnektir ve her zaman arkadaşlarıma söylüyorum: Kültür nerede? Bu zenginlikte bir sorumluluğumuz var, sadece teknoloji üretmeye yardım etmek değil, insanların bağımlı olduğu şeyleri ya da telefonları üretmeye değil, şartlarımızı gerçekten zenginleştiren şeyler için."
euronews: Görebildiğim kadarıyla Han akademisi daha çok bilim, teknoloji ve tabii ki matematiğe odaklanıyor. İnsani bilimlerde yer verdiğiniz tek imtiyazlı alan tarih, neden böyle?
Salman Khan: "Evet, matematikle başladık, çünkü kuzenlerimin matematikle ilgili sıkıntıları vardı. Benim de en güçlü olduğum ve en çok ihtiyaç duyulan alan matematikti. Dünyada matematikte güçlükler yaşayan çok fazla öğrenci var ve özellikle bu onları geride tutuyor. Dolayısıyla buradan başladık ve bilime doğru ilerledik. Haklısınız, tarihe de geçiş yaptık. Ve yazma ve edebiyatla ilgili bir şeyler yapmak istiyoruz ve pek çok diğer konuyla ilgili. Fakat çevrim içi olarak iyi bir şekilde yapabileceğimiz bazı şeyler var, yapamayacaklarımız da var. Ve bizim vizyonumuz daima şu oldu: Platformumuzda yapabileceğimiz en çok şeyi yapmaya çalışacağız. Ve umarım öğrenciler fiziki bir ortama, geleneksel bir okula gittiğinde bu onlara zaman kazandıracak, böylelikle başka şeyler de yapabilecekler. Umarım zamanla daha fazla konuya eğilmenin yollarını buluruz ve bu geleneksel okullara tamamlayıcı bir nitelik kazanır."
Salman Khan: Problemler sadece teknolojik değil aynı zamanda felsefi de
euronews: Robotlar ve yapay zeka ile ilgili yaygın bir çeşit korku var. Edebiyat, felsefe gibi insani bilimlerde ilerlemenin insanlara güven vereceğine ve insanoğlunun hâlâ önemli olduğunu düşündüreceğine inanıyor musunuz? Böylelikle bir gün mükemmel olsalar bile robotları yönlendirebileceğimizi düşünmeleri için...
Salman Khan: "Evet, kesinlikle, buna çok inanıyorum. Biz ilerledikçe, bilirsiniz, öğrenmemizin nedeni sadece bir iş bulmak değil. Toplumumuz yapay zeka ve biyoteknoloji nedeniyle dramatik bir değişim yaşıyor. Şimdilerde CRISPR gibi şeyler var, insanlar insanlığı ve genetik kodları değiştirebiliyor. Bunlar büyük sorunlar, sadece teknolojik değil felsefi problemler. Topluma katılabilmemiz ve liderlere doğru kararlar vermelerinde yardım edebilmemiz için, herkesin bilgilendirilmiş olması gerekir. Böylelikle uygun felsefenin ne olduğunu, genetiği düzenlemenin ya da yapay zeka kullanmanın uygun etik kodlarını anlamak için evet, programlamayı biraz bilmelisiniz ve evet genetikten biraz anlamanız gerekir. Fakat aynı zamanda büyük filozofların ne düşündüğünü, insan olmanın ne manaya geldiğini, insan olmanın anlamını değiştirmenin uygun olup olmadığını ve bütün bu karmaşık soruları anlamanız gerekir. Size kesinlikle katılıyorum."
"Dinler hakkında bilgi edinmek insanları bir araya getirir"
euronews: Bahsettiğiniz böyle bir eğitimsel yapı içinde dinlerin de bir yeri var mı?
Salman Khan: "Dinler yanlış yorumlanabilir ve ana akımdan sapmalar yaşanabilir. Hristiyanların inandıkları ve tarihin bize anlattığının bu olduğunu söylüyoruz. Müslümanların inandığı ve tarihin bize söylediği bu. Hinduların inandığı da bu vs. vs. Ve size kaç kişinin bize e-mail gönderdiğini ve "Dinim hakkında bunu bilmiyordum bile" dediğini söyleyebilirim. Bunlar saklı bile değil. Müslüman bir ailede büyüdüm ve bazı Müslüman aileler üzerinde araştırma yaptım. Kur'an'da en çok bahsedilen şahıs kim diye sorduğumda, "Kim? Hz. Muhammed mi? Hz. Musa mı?" dediler ve ben "Hayır, Hz. İsa" dedim. Ve sonra "Vay, bilmiyordum!" dediler. Camiye gittiklerinde Hz. İsa hakkında fazla konuşulmuyor. Ve evet, akademik ve aynı zamanda filozofik bir bakış açısıyla dinleri hakkında bilgi edinmenin aslında insanları bir araya getiren bir şey olduğunu düşünüyorum."
euronews: Khan Akademi'nin Afrika'nın dağları ya da eğitime çok ihtiyaç duyan diğer yerler gibi dünyanın en sapa yerlerine de ulaşabileceğini düşünüyor musunuz?
Salman Khan: "Umarım evet ve zaten ulaşıyor..."
euronews: Nasıl?
REKLAMSalman Khan: "Biliyorsunuz ki ailem Hint yarımadası kökenli ve Hint yarımadasında çok fazla yoksul çocuk var. Okula gidemiyorlar ya da okullar çok iyi durumda değil. Fakat şimdi cep telefonlarının geniş bant ücreti aylık 2 ya da 3 dolara indi. Dolayısıyla şimdi Hindistan'da ücra bir köye giderseniz, elektrikleri hatta akan suları bile olmadığını görürsünüz, ancak şimdi İnternet erişimleri var. Ve bu bizim için heyecan verici çünkü o öğrencileri ulaşmaya başlayabiliriz. Bence bazı bölgelere ulaşamayacak olmamızın tek nedeni, hükümetlerin izin vermemesi olabilir. Afganistan'ın bazı bölgelerinde, Kuzey Kore'nin bazı bölgelerinde bu zor olabilir..."
euronews: Genel olarak diktatörlüklerde.
Salman Khan: "Diktatörlüklerde. Fakat bu gerçekleşmezse, yani bu sürprizlerle dolu bir dünya, sonunda bu öğrencilere de ulaşabiliriz."