Anayasa Mahkemesi güncel bireysel başvuru istatistiklerini açıkladı. Ancak AYM’nin yayımladığı raporda önceki dönemlerde açıklanan raporlarda yer alan bazı verilerin yer almadığı görüldü. Bunların başında “ihlal edildiği iddia edilen haklara göre bireysel başvuruların dağılımı” geliyor.
REKLAMAnayasa Mahkemesi güncel bireysel başvuru istatistiklerini açıkladı. Ancak AYM’nin yayımladığı raporda önceki dönemlerde açıklanan raporlarda yer alan bazı verilerin yer almadığı görüldü. Bunların başında “ihlal edildiği iddia edilen haklara göre bireysel başvuruların dağılımı” geliyor. AYM’nin açıkladığı veriler kurumun çalışmasına ilişkin geçtiğimiz sene ciddi eleştirilere yol açmıştı. İstatistiklerin bu seneki raporda yer almamasının bu eleştirilerin ardından gelmesi dikkat çekti.
AYM’nin cuma günü açıkladığı güncel bireysel başvuru istatistikleri 23 Eylül 2012 yılından 30 Eylül 2019’a kadar olan dönemi kapsıyor. AYM’nin önceki yıllarda açıkladığı raporlarda “ihlal edildiği iddia edilen haklara göre bireysel başvuruların dağılımı” yer alıyordu. Bu dağılımda hangi alanda ne kadar ihlal başvurusu yapıldığı görülebiliyordu. AYM’nin 6 Kasım 2018’de açıkladığı ve 30 Eylül 2018’e kadar süreyi kapsayan raporda da bu dağılım bilgisi yer aldı. Ancak daha sonra açıklanan 2018 yılının tamamını kapsayan rapor ve cuma günü açıklanan son raporda bu veriler yer almadı.
AYM’nin öncelik verdiği başvurular görülebiliyordu
Bu verilerden AYM’nin hangi ihlal türleriyle ilgili başvurulara öncelik verdiği görülebiliyordu. 6 Kasım 2018’de açıklanan rapor AYM’nin ifade özgürlüğü ihlal başvurularıyla ilgili davalara öncelik tanımadığı eleştirilerine yol açmıştı. 30 Eylül 2018 itibariyle ifade özgürlüğü ihlalleriyle ilgili 6 bin 667 başvuru yapıldı. AYM ise bunlardan bugüne kadar sadece 94 tanesinde ihlal kararı verdi. Verilerde bu alandaki başvuruların ne kadarın karara bağlandığı ise yer almıyor.
- Anayasa Mahkemesi: Mahkumlara gazete verilmemesi ifade özgürlüğünün ihlalidir
- Ayşe öğretmen Anayasa Mahkemesi'nin hak ihlali kararı sonrası tahliye edildi
İfade özgürlüğü başvurularında karar sayısı hızla arttı
Öte yandan, 2012 ile 30 Eylül 2018 arasını kapsayan 7 yıllık dönemde ifade özgürlüğüyle ilgili başvurularda toplam 94 ihlal kararı veren AYM, 30 Eylül 2018 ile 30 Eylül 2019 arasını kapsayan son 1 yıllık dönemde ise 48 başvuruda ihlal olduğuna hükmetti. 2012’den bu yana bu alanda verilen ihlal kararı sayısı 142’ye yükseldi. Bu da son bir senede ifade özgürlüğüyle ilgili verilen ihlal kararlarının yüzde 51 arttığını gösteriyor.
Sonuçlandırılamayan başvuru sayısında artış
30 Eylül 2019 itibariyle AYM’ye 2012 yılından bu yana 244 bin 783 başvuru yapıldı. Bunların 197 bin 761’i karara bağlandı. Derdest edilen başvuru sayısı ise 47 bin 22. Bu sayı geçtiğimiz yılın aynı döneminde 40 bin 463 idi. Bu da son bir senede karara bağlanmayan başvuru sayısının yüzde 16 arttığını gösteriyor. AYM’nin açıkladığı rapora göre 2013 yılında yapılan 7, 2014 yılında yapılan 85 ve 2015 yılında yapılan 244 başvuru henüz karara bağlanmış değil. 6-7 senede bu başvuruların neden hala karara bağlanamadığı ise bilinmiyor.
Öte yandan, bir başvuruda birden fazla hak veya özgürlüüün ihlal edildiğine karar verilebiliyor. Bu dikkate alındığında makul sürede yargılanma hakkı ve birleşen dosyalar dahil 548 ifade özgürlüğü ihlal kararı verildi.
En fazla adil yargılanma hakkı ihlal edildi
AYM 30 Eylül 2019 tarihine kadar ihlal kararlarının hak ve özgürlüklere göre dağılımına bakıldığında açık ara en fazla ihlal 2 bin 296 karar ile (yüzde 67) adil yargılama hakkından görüldü. İkinci sırada yüzde 11 ile mülkiyet hakkı yer alıyor. Bunları 162 ihlal ile (yüzde 5) özel hayatın ve özel hayatın korunması hakkı ve 142 ihlal ile ifade özgürlüğü ihlalleri takip ediyor. Bu verilere makul Sürede yargılanma hakkı dahil, birleşen dosyalar ise hariç.