Madrid’de düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda görüşülecek konular arasında sera gazlarının emisyonlarını azaltmakta karbon dengeleme gibi piyasa tabanlı mekanizmaların rolü de olacak.
REKLAMMadrid’de düzenlenecek Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'nda görüşülecek konular arasında sera gazlarının emisyonlarını azaltmakta karbon dengeleme gibi piyasa tabanlı mekanizmaların rolü de olacak.
Karbon dengeleme (Offset) neden "aldatıcı" bir konu ?
Karbon dengeleme ya da denkleştirme, açığa çıkan sera gazı salımlarının yine eşdeğer bir sera gazı tasarrufu ile karşılanması anlamına geliyor. Aynı zamanda bir ülkenin başka bir ülkedeki emisyon azaltılmasını finanse ederek kendi emisyon azaltma hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmasını sağlıyor.
Şirketler ayrıca emisyonlarını dengelemek için giderek daha fazla karbon kredisi kullanıyor.
Karbon kredisi nedir ?
Karbon kredisi, tüm dünyada Kyato protokolünün imzaya açılması ile gündeme gelen bir kavram. Protokol, taraf olan 40 ülkenin sera gazı salınımları için ulusal kotalar belirledi. Böylelikle kotalarını aşmak istemeyen gelişmiş ülkeler ve çevresel duyarlılıklarını göstermek isteyen kuruluşlar ile Türkiye gibi protokolü imzalamamış olan gönüllü ülkeler arasında karbon kredisi alışverişi başlamış oldu.
Fakat bu krediler dünya çapında ticari olarak alınıp satılmakta ve hızla büyüyen bir pazar yaratmakta.
Madrid'deki görüşmelerde de 2015 Paris Anlaşması'nda belirtilen hedeflere ulaşmak adına emisyon kesintilerinin gerçekleşmediği bazı durumların nasıl izlenmesi gerektiğinin tartışılması bekleniyor.
Dünya çocuklarını bekleyen yeni tehlike: iklim krizi ve siber zorbalık
ABD, Paris iklim sözleşmesinden çıktığını BM'ye resmen bildirdi
Avrupa Parlamentosu 'iklim acil durumu' için düğmeye bastı; sembolik bir deklarasyon yayımlanacak
Karbon dengeleme şemaları (CDM): Ne tür projeler geçer not alır?
Karbon dengeleme şemaları tüm sera gazlarını kapsar, ancak karbondioksit eşdeğeri cinsinden ölçülür ve Karbon kredisi verilir.
Karbon kredileri, Temiz Kalkınma Mekanizması (CDM) isimli bir Birleşmiş Milletler (BM) programı tarafından üretiliyor.
CDM şeması olarak kaydolan 111 ülkede 8 bin 100'den fazla proje, 2 milyar ton karbondioksit azaltmayı temsil eden Sertifikalı Emisyon İndirimleri (CERs) olarak adlandırılıyor. Şema kapsamında kayıtlı projeler, elektrik oluşturmak adına domuz gübresinde metan gazı çıkarmak gibi daha çevreci alternatifleri barındırıyor. Karbon kredileri ayrıca bireyler, şirketler veya ülkeler tarafından satın alınabilir.
REDD+ Projeleri neden eleştiriliyor ?
Ormansızlaşma ve Orman Tahribatında Emisyonların Azaltılması (REDD) projesi ise gelişmekte olan ülkelerin, hem karbon kredisi kazanmalarına hem de satmalarına izin veriyor.
REDD+ projelerinden karbon kredisi için hak kazanmak için ise projenin, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) tarafından onaylanması gerekiyor. Öte yandan bir ormanın ya da ekili alanın, çevreyi kirletenlerin yaydıkları karbonu emdiğini gösteren REDD projesinin çevreci olduğunu ve sera gazı salımlarını azalttığını söylemek ise oldukça güç.
Karbon dengeleme işe yarıyor mu ?
Taraftarlar, karbon dengelemenin, gelişmekte olan ülkelere iklim finansmanı olarak yönlendirilebileceğini söylüyor.
Eleştirmenler ise emisyonların dengelenmesinin küresel ısınmayı yavaşlatmak için gereken ciddi emisyon kesintileri için teşvikleri azalttığını ve yeni dikilen ağaçların söz verildiği kadar hızlı büyümemesi gibi her zaman amaçlanan faydaları getirmediğini belirtiyor.