Avrupa’da birçok kurum Türkçe, Osmanlıca ve Türkiye kültürü üzerine eğitim veriyor. Peki Avrupalılar günümüzde niçin Türkçe öğrenmeyi tercih ediyor? Eğitim kurumları niçin Türkçe ve Osmanlıca bölümler açıyor? Strazburg Üniversitesi Türk Etüdleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Samim Akgönül değerlendirdi
REKLAMAvrupa’da birçok ülkede üniversiteler Türkçe, Osmanlıca ve Türkiye kültürü üzerine eğitim veriyor. Her yıl yüzlerce kişi Türkçe öğrenmek için bu eğitim kurumlarının kapısını çalıyor.
Peki Avrupalılar günümüzde niçin Türkçe öğrenmeyi tercih ediyor? Türkçe bölümüne kimler en çok başvuruda bulunuyor? Tarihten günümüze Avrupa'da Türkçe eğitimi nasıl bir gelişim gösterdi?
Strazburg Üniversitesi Türk Etüdleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Samim Akgönül, euronews'in sorularını cevapladı.
Akgönül, son yıllarda Avrupalıların özellikle Fransızların Türkçe öğrenmeye ilgisinin arttığını söylüyor. 1990'larda ve 2000'lerde gurbetçi aile çocuklarının dillerini geliştirmek ve 'başka seçenekleri olmadığı' için bu bölümlere geldiğini hatırlatan Akgönül'e göre, yakın dönemde Fransız olup da Türkçe eğitim almaya gelenlerin sayısı gözle görülür oranda yükseldi.
Akgönül, geçtiğimiz yıllarda Avrupa'da Türkçe eğitim alanların profilini şu şekilde özetliyor: "2000'lerin başında tek tük olmaya başlamıştı. Bütün öğrencilerimiz hemen hemen yüzde 90-95'i Türkiye kökenli ailelerin burada doğan çocukları olmaya başlamıştı. Hala da öyle, ezici çoğunluk hala da öyle. Fakat son birkaç senede benim gördüğüm bir ilginin aksine arttığı. 10 sene önce belki arada bir tane iki tane Türkiye kökenli olmayan Fransızlar gelip de Türkçe öğrenirken şimdi, daha yeni sınavdan çıktım bu sabah, karşımda 10-15 Türkiye kökenli olmayıp da Türkçe eğitimi alan öğrenciler var."
'Avrupalılara Türkçe öğretmek için açılan kurumlar Türklerle dolu'
Batı Avrupa'da Osmanlı Türkçesine ve Türkiye Türkçesine ilginin arttığını belirten Akgönül, ancak Avrupalılara Türkçe öğretmek için açılan kurumlara bugün büyük oranda Türklerin talepte bulunduğunu söylüyor:
"1990'lardan itibaren bu kurumların içindeki öğrencilerin profili tamamen değişti. Hatta belki değişmeye de devam ediyor. 1990'larda Batı Avrupa'da, Fransa'da, Almanya'da doğan fakat Türkiye kökenli ebeveynleri olan çocuklar bir nevi bir kimlik arayışı içerisinde, bazen de başka yerde okuyamadıkları için bu bölümlere gelmeye başladılar. Fransa'da öğrencilerin ezici bir çoğunluğu Türkiye kökenli ailelerin Fransa'da doğmuş, büyümüş, sosyalleşmiş, eğitim almış çocukları. Fakat gene de küçük bir azınlık olsa da Türkiye kökenli olmayıp da Türkçe öğrenmeye gelenler de var. Bunların çoğu gene aynı gelenek içerisinde başka konularla ilgilenen, tarihle, sosyolojiyle ilgilenen, arkeolojiyle ilgilenen ve Türk kontekstine bağlamına ilgi gösteren öğrenciler. Birçoğunun başka diplomaları da var. Gelip bizde Türkiye'nin dilini, edebiyatını, tarihini, sosyolojisini öğreniyorlar."
'Fransa doğumlu Türkiye kökenliler daha çok ev Türkçesi biliyor'
Fransa'da doğup büyüyen Türkiye kökenli öğrencilerin Türkçe öğrenmekte karşılaştıkları zorluklara değinen Akgönül, bu kişilerin üniversite çağına geldiklerinde 'gerçek Türkçe' ile buluştuklarını kaydediyor:
"Fransa doğumlu Türkiye kökenli öğrencilerin konuştuğu, bildiği Türkçe daha çok ev Türkçesi. Televizyon aracılığıyla öğrenilmiş Türkçe, anneyle babayla konuşularak öğrenilmiş Türkçe. İşin bilimsel arka planı oldukça zayıf elbette. Şunu da unutmamak gerekir, bu çocukların büyük bir çoğunluğu orta ve lise eğitimleri sırasında çok azı ancak Türkçe görebilmişler, o yüzden üniversiteye geldiklerinde gerçekten Türkçe'nin başka bir yönünü keşfediyorlar."
Yabancıların Türkçe öğrenme sebepleri?
Avrupa'da çeşitli kurumlarda Türkçe bölümünde okuyan yüzlerce kişi diplomatik misyondan turizm alanına, medyadan sivil toplum örgütlerine kadar birçok alanda iş imkanlarını geliştirmek istiyor.
Akgönül, Avrupalıların Türkçe öğrenme sebebi olarak şunları sıralıyor: "Çoğu tarihle ilgileniyor. Ya da paralel olarak tarih eğitimi alıyorlar, ya da paralel olarak arkeoloji, sosyoloji eğitimi alıyorlar. Türkiye'ye ilgileri daha çok entelektüel bir seviyede. Sonuçta Türkiye gerçekten büyük medeniyetlerin var olmuş olduğu, üst üste geldiği birbiriyle karıştığı bir ülke. Bazen de çiftlerin Türk olmayanları geliyorlar yani bir karı koca ya da sevgili, biri Türkiye kökenli diğeri değil, sevdiği insanın dilini, tarihini ya da her neyse kültürünü gelip öğrenmek isteyenler de çok çıkıyor."
Türkçe öğrenen Avrupalıların motivasyonları arasında şunlar yer alıyor:
• Üniversite ve okullarda araştırma yapmak
• Diplomatik hizmetler
• Turizm alanında, seyahat ajansları ve tur operatörlüğü gibi alanlarda çalışmak
• Medya alanında çalışmak
• Ulusal ve uluslararası sivil toplum örgütlerinde çalışmak
• Bilimsel ve kültürel etkinlik organizasyonunda çalışmak
REKLAM• Halkla İlişkiler alanında iş yapmak, uluslararası şirketlerde çalışmak
Türkçe dünyada kaçıncı sırada?
Dünya Ekonomik Forumu'nun (World Economic Forum) yayınladığı araştırmaya göre "dünyanın en güçlü dili" İngilizce. İlk 10 dilden 6'sını Avrupa dilleri oluştururken Türkçe 18. sırada yer alıyor.
Türkçe’nin konuşulduğu ülkeler arasında Bulgaristan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Makedonya, Yunanistan, Kosova, Romanya, Azerbaycan, Suriye, Irak, Kazakistan, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Özbekistan, Ukrayna gibi ülkeler var. Ayrıca Türk nüfusunun yoğun olduğu Almanya, Hollanda, Fransa, Avusturya, Amerika Birleşik Devletleri, Belçika, İsviçre gibi ülkelerde de Türkçe yaygın.