ABD Başkanı Trump'ın, İran'a yönelik BM yaptırımlarının yeniden devreye girmesini sağlayacak İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletmemeleri halinde, Avrupa ülkelerini, ithal araçlara yüzde 25'lik tarife uygulamakla tehdit ettiği ileri sürüldü
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump'ın, İran'a yönelik Birleşmiş Milletler yaptırımlarının yeniden devreye girmesini sağlayacak İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı işletmemeleri halinde, Avrupa ülkelerini, ithal araçlara yüzde 25'lik tarife uygulamakla tehdit ettiği ileri sürüldü.
Avrupalı yetkililere göre Trump İngiltere, Fransa ve Almanya'yı mekanizma devreye sokulmadan günler önce tehdit etti.
Avrupa'dan ithal edilen otomobillere yüzde 25'lik gümrük tarifesi uygulayacağı bildirildi.
Üst düzey bir Avrupalı yetkili, Trump'ın tehdit mesajının Washington'daki büyükelçilikler yoluyla değil, doğrudan Londra, Paris ve Berlin'deki makamlara iletildiğini açıkladı.
Londra, Paris ve Berlin'de yetkililer, mekanizmayı işletme kararının alındığını ancak Trump'ın tehdidinden sonra olayın basına yansıması halinde "Washington'un yardakçısı" olarak görülmekten endişe duyulduğu için, karardan vazgeçme noktasına gelindiğini belirtti.
"Güçsüz görünmek istemedik, bu yüzden tehdidi sakladık"
Washington Post gazetesinin haberine göre, konuyla ilgili Avrupalı bir yetkili, "Güçsüz görünmek istemedik. Bu yüzden tehdidi sakladık." dedi.
Haberde ifadelerine yer verilen Avrupa Konseyi Dış İlişkiler Araştırma Direktörü Jeremy Shapiro da, "Gümrük tarifesi uygulama tehditleri, mafyavari taktiklerdir. Müttefikler arasındaki ilişkiler, genellikle böyle işlemez." değerlendirmesinde bulundu.
ABD'li bir yetkili de önceki Başkan Barack Obama yönetiminin imzaladığı ve BM Güvenlik Konseyinin onayladığı Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın Trump yönetimi tarafından "korkunç bir anlaşma" olarak tanımlandığını söyledi.
Avrupa ülkelerinin, Trump'ın tehdidinden önce İran'ın anlaşmadaki ihlallerine karşı İhtilaf Çözüm Mekanizması'nı devreye sokmayı düşündüğünü söyleyen yetkili, "Avrupalılar arasında Tahran'ı sorumlu tutma konusundaki görüş birliği haftalar önce oluşmuştu." ifadelerini kullandı.
Nükleer anlaşma
İran ile ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa, Almanya (P5+1) arasında 2015'te, Tahran'ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzaladı.
Trump'ın göreve gelmesinin ardından Washington, anlaşmadan tek taraflı çekilerek, İran'a yeniden yaptırım uygulamaya başladı.
Anlaşmanın diğer taraflarından Washington'ı durdurmasını isteyen ancak başarılı olamayan Tahran, Temmuz 2019'da nükleer anlaşmanın bazı maddelerini, 5 Ocak'ta da anlaşmadan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıkladı.
Tahran yönetimi, yaptırımların kalkması ve menfaatlerinin temin edilmesi halinde yeniden anlaşmaya dönmeye hazır olduğunu ifade etti.
"E3" olarak bilinen İngiltere, Almanya ve Fransa'nın dışişleri bakanlarının 14 Ocak'ta yayımladığı ortak açıklamada, "İran'ın eylemleri göz önüne alındığında, KOEP kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmediği yönündeki endişelerimizi kayda geçirmek ve bu konuyu paragraf 36'da belirtilen İhtilaf Çözüm Mekanizması altındaki Ortak Komisyona taşımaktan başka seçeneğimiz kalmadı." denilmişti.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abbas Musevi ise yaptığı açıklamada, İngiltere, Fransa ve Almanya'yı nükleer anlaşmadaki vaatlerini yerine getirmemekle suçlayarak, "İran, bu 3 ülkenin yapıcı olmayan adımlarına karşı sert ve kararlı bir yanıt verecektir." ifadelerini kullanmıştı.