Çin'den Uygur Türklerine yönelik fişleme haberlerine yalanlama

Çin'de Sincanlı Müslümanların tutulduğu bir kamp
Çin'de Sincanlı Müslümanların tutulduğu bir kamp © AP
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Çin “eğitim” adı altında en az 1 milyon Uygur Türkünü ve Sincanlı Müslümanı gözaltı kamplarda tutuyor. Çin hükümeti bu kişilerin dinlerinden dolayı kamplara alındığına ilişkin fişleme haberlerini reddetti.

REKLAM

“Eğitim” adı altında en az 1 milyon Uygur Türkünü ve Sincanlı Müslümanı gözaltı kamplarında tutan Çin, bu kişilerin dinlerinden dolayı kamplara alındığına ilişkin fişleme haberlerini yalanladı. Çinli yetkililer fişleme dosyasında yer alan iddiaların aksine birçok kişinin kamplarda tutulmadığını ve normal hayatlarını sürdürdüğünü savundu.

17 uluslararası medya kuruluşunun yer aldığı Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun ulaştığı belgelere göre Çin’de yüz binlerce insanın gözaltı kamplarına alınmalarının sebebi; dinleri ve aile bağları. Fişleme dosyalarında kişiler “güvenilir” veya “güvenilmez” diye kodlanırken, aile mensuplarından komşularına kadar birçok detaylı bilgi de yer alıyor.

Belgeler gözaltı kampındaki 311 kişi ve yurt dışındaki akrabalarına ait verileri içeriyor. Bu kişilerin de akrabaları, komşuları ve arkadaşları da eklendiğinde 2 binden fazla kişiye ait bilgilere yer veriliyor. Her bir kişi hakkındaki dosya şu bilgileri kapsıyor: İsim, adres, ulusal kimlik numarası, gözaltı tarihi ve yeri, aile, din ve yakın komşularına hakkında ayrıntılı bilgi notları, gözaltı sebebi ve serbest bırakıp bırakmama kararı.

Çin: Listedekilerin çoğu kamplara gönderilmedi

Fişleme dosyasına ilişkin haberlerin çıkmasından bir hafta sonra Çin’den yalanlama geldi. Uygur bölgesinin başkenti Urumçi’de basın toplantısı düzenleyen Karakaş Valisi Mehmutcan Umarcan haberlerinin gerçeği yansıtmadığını iddia etti. CNN'in haberine göre fişleme listesinde adı geçen bir çok kişinin kamplara gönderilmediğini savunan Umarcan, bu kişilerin normal hayatlarını sürdürdüğünü söyledi. Vali Umurcan yaptıkları detaylı araştırmaların ardından bu açıklamayı yaptığını belirtti.

Namaz kılanlar, camiye gidenler fişleme dosyasında

2019 yılında hazırlanan belgelerin hangi hükümet birimi tarafından kim için hazırlandığı ise bilinmiyor. AP’nin gördüğü fişleme dosyası Çin hükümetinin gözaltılar için dine yoğunlaştığını gösteriyor. Belgelere göre gözaltıların sebebi Çinli yetkililerin iddia ettiği gibi siyasi aşırıcılık değil; namaz kılmak, camiye gitmek veya uzun sakal bırakmak gibi sıradan faaliyetler.

Belgeler ailenin de ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Ailesi veya akrabaları gözaltına alınan kişilerin kamplara gönderilme ihtimali çok daha yüksek. Aynı şekilde aile bağları ve tutum serbest bırakılıp bırakılmamalarında çok etkili.

AP
Endonezya'daki Müslümanlar Çin Büyükelçiliği önünde protesto gösterisi düzenlediAP

"Amaç aileden koparak yeniden terbiye etmek"

Sincan bölgesinde gözetim teknolojisinin kullanılmasını araştıran Colorado Üniversitesi’nden Dr. Darren Byler “Dini ibadetlerin hedef alındığı çok açık. Toplumu bölmek, aileleri birbirinden ayırmak ve böylece onları yeniden eğitim ve terbiyeye daha dayanıksız hale getirmek istiyorlar.” yorumunda bulundu.

İnsan hakları örgütleri ve aktivistler, Çin hükümetinin Uygurları ve diğer Müslümanları asimilasyon için gözaltı kamplarında işkence yaptığını savunuyor.

Ek kaynaklar • AP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Çin'in Uygurlara yönelik insan hakkı ihlalleri İsveç'te protesto edildi

Çin, Uygurlara ait geleneksel mobilyaları 'zorla' modern eşyalarla değiştiriyor

Kırgızistan-Çin sınırında yaşanan 7,1 büyüklüğündeki deprem sonrası kurtarma çalışmaları sürüyor