Yeni tip koronavirüsün ortaya çıktığı Cin’de hükümet, muhalif basının yanı sıra sosyal medyada Covid-19 ile ilgili mesajlara yoğun bir sansür uyguluyor. Buna karşı Çinli internet kullanıcıları yasaklı ifadeler yerine kodlu kelimeler kullanmaya başladı
REKLAMYeni tip koronavirüsün ortaya çıktığı Çin’de hükümet muhalif basının yanı sıra sosyal medyada Covid-19 ile ilgili mesajlara sıkı bir sansür uyguluyor. Bu sansürü aşmak için Çinli internet kullanıcıları yasaklı ifadeler yerine şifreli kelimeler kullanıyor.
Ülkenin en çok kullanılan sosyal medya platformu WeChat'te "Xi Jinping salgın" veya "Vuhan virüsü" gibi etiketleri görmek neredeyse imkansız.
Toronto Üniversitesine bağlı Citizen Lab kuruluşu, sadece ocak ve şubat ayarlarında, Çin'de 500'den fazla farklı anahtar kelime kombinasyonunun sansürlendiğini ileri sürüyor.
Uluslararası Af Örgütü'ne göre Çinli sosyal medya kullanıcıları, söz konusu yasaklı terimleri aşmak ve hükümetin engellerine takılmadan koronavirüs hakkında konuşmak için "kodlanmış kelimeler" ve VPN kullanıyor.
Sansürü aşmak için mecaz anlamlı kelimeler
Sosyal medyada sansürden kaçınmanın en yaygın yolu kısaltmalardan geçiyor. Mesajlaşmalarda "Hükümet" kelimesi "zf" olurken, "polis" için "jc" deniliyor.
Ayrıca Çinli internet kullanıcıları konuşmalarında Pekin hükümetinin radarına yakalanmamak için bir dizi mecaz anlamlı kelime kullanıyor.
Örneğin pandaların görüntüleri, sosyal medyayı kontrol eden "Yurtiçi Güvenlik Bürosu"nu temsil ediyor. Başkan Xi Jinping'in için "dar boğazlı şişe" ve Komünist Partinin iletişim departmanı için George Orwell'in 1984 romanına referans olarak "Hakikat Bakanlığı" gibi ifadeler kullanılıyor.
Koronavirüsü ilk gören doktor sosyal medyada isyana sebep oldu
Kovid-19'u erken döneminde tespit ederek halkı uyarmaya çalışan Vuhanlı doktor Li Wenliang'in ölümü, Çin'in sosyal medya kanallarından hükümet sansürüne yönelik isyan dalgasına yol açtı.
Doktor Li Wenliang'ın koronavirüs uyarısını geniş çaplı salgının patlak vermesinden haftalar önce yaptığı ancak yerel makamlar tarafından susturulduğu kaydedilmişti.
Li, "internette söylenti yaymak ve kamu düzenini bozmak" ile suçlandı, ifadesi alındı, ilgilendiği hastalardan koronavirüsün bulaşması sonucu 11 Ocak'ta hastaneye kaldırıldı, şubat ayı başlarındaysa hayatını kaybetti.
Li, 30 Aralık tarihinde Çin'de sıkça kullanılan mesajlaşma uygulaması WeChat üzerinden koronavirüs hakkında arkadaşlarını uyarmıştı. Söz konusu mesaj daha sonra sosyal medya üzerinden hızla yayılmıştı.