Şu ana kadar Covid-19 salgını nedeniyle müzakere masasında herhangi bir ilerleme kaydedilmiş değil. Bu nedenle şimdi bürokratlar, kurumlar ve siyasiler farklı ve daha üst seviyelerde 8 haftalık çok yoğun bir müzakere sürecine giriyor
REKLAMBirleşik Krallık'ın Avrupa Birliği (AB) üyeliğinden ayrılması anlamına gelen Brexit'in kararı alındı ancak 1 Ocak 2021'de uygulamaya girecek.
Tarafların bir ticaret anlaşmasına varmak ve gelecekte ne tür bir ilişki içerisinde olacaklarını tayin etmek için çok kısa zamanları kaldı.
Eğer bir anlaşma sağlanmazsa İngiltere ayrılık resmen gerçekleştiğinde AB için herhangi bir üçüncü ülke konumunda olacak. Bu da her iki taraf için ticarette gümrük tarifeleri ve kotalar demek.
Şu ana kadar Covid-19 salgını nedeniyle alt seviyede 11 adet alanda teknik görüşmeler video konferans yoluyla devam etti. Ancak ana müzakere masasında herhangi bir ilerleme kaydedilmiş değil. Bu nedenle şimdi bürokratlar, kurumlar ve siyasiler farklı ve daha üst seviyelerde 8 haftalık çok yoğun bir müzakere sürecine giriyor.
Tarihi uluslararası müzakerelerden biri olacak
Bu 2 aylık süre içerisinde ortaya konacak olan taslak, muhtemelen gelecek onlarca yıl boyunca tarafların ilişkisini belirleyecek.
İngiltere Baş Müzakerecisi David Frost ve AB Baş Müzakereci Yardımcısı Clara Martinez Alberola Pazartesi günü Brüksel'de ilk görüşmelerini gerçekleştirdi. Bu görüşme Mart ayından bu yana yapılan ilk yüz yüze görüşme oldu. Sıkı bir Brexit taraftarı olan Frost, eski bir büyükelçi ve İskoç Viski Federasyonu'nun eski başkanı. Alberola ise 30 yıldır birlik için çalışan İspanyol bir avukat.
Tüm diplomatik mücadelelerde olduğu gibi siyasiler perde arkasından ipleri çekecek ancak teknik müzakereleri yürütecek olan bu türde kişiler olacak. Sonunda da onların oluşturacağı rapor ve metin parlamentolarda onaylanacak veya reddedilecek.
Bu görüşmeler İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yapılmış en önemli uluslararası müzakerelerden biri olacak ve başarılı olursa olası ve benzeri diğer müzakereler için yol haritası ve referans oluşturacak.
Yeterli zaman yok
Ticaret uzmanları bu kadar kısa bir geçiş sürecinde bu boyutta, derinlikte ve detayda bir anlaşmanın oluşturulmasını oldukça zor görürken İngiltere Başbakanı Boris Johnson ek süre talebinde bulunmayacağını defalarca yineledi.
Örneğin AB-Kanada ticaret anlaşmasının müzakereleri 7 yıl sürmüştü. ABD ile olan müzakereler ise Donald Trump'ın başkan olmasının ardından tamamlanamadı ve askıya alındı.
Pek çok alanda işbirliği zarar görebilir
Anlaşma gerçekleşmemesi halinde olumsuz etkilenecek olan sadece ticaret olmayacak. Güvenlik, veri paylaşımı, havacılık ve balıkçılık gibi alanlarındaki işbirlikleri de zarar görecek.
Müzakereler sırasında bir başka ihtiyaç duyulan şey de güvenilir özel iletişim kanaları olacak. Tarafların hipotetik senaryoları ve fedakarlıkları konuşabilmesi için bu gerekli. Eğer müzakereler sırasında bu tür pazarlıklara ilişkin detaylar basına sızarsa bu durum anlaşmayı tümden riske sokabilir. Dolayısıyla konuşurken tarafların birbirine güvenmesi gerekiyor.
İlk temaslar umut verici değil
İlk gelen kulis bilgilerine göre ilk görüşmede taraflar resmi açılış pozisyonlarını belirtmekten öteye gitmedi ve henüz müzakerelere ilişkin net bir takvim üzerinde dahi anlaşamadı. Müzakerelerin çetin ve zor geçmesine kesin gözüyle bakılıyor çünkü AB İngiltere'den belli standartlara uymaya devam etmesini bekliyor. Bunun yanı sıra her iki taraf da zamanın kendi lehine işlediğine inanıyor.