Danıştay'ın belediye iştiraklerine yönetici atanmasıyla ilgili kararı: Hukukçular değerlendiriyor

Danıştay'ın belediye iştiraklerine yönetici atanmasıyla ilgili kararı: Hukukçular değerlendiriyor
© Anadolu
By Menekse Tokyay
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Danıştay’ın verdiği kararla, belediye başkanlarının belediye şirketlerine ve iştiraklerine yönetici atamasını engelleyen genelgenin yürütmesinin durdurulması talebi reddedildi.

REKLAM

Danıştay’ın, 28 Temmuz günü verdiği kararla, belediye başkanlarının belediye şirketlerine ve iştiraklerine yönetim kurulu üyesi ve yönetici atamasını engelleyen genelgenin yürütmesinin durdurulması konusunda Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin talebini oy çokluğuyla reddetmesi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu dahil birçok belediye başkanı ve hukukçunun tepkisini çekti.

Söz konusu atamaların belediye meclisleri tarafından yapılmasına dair genelgenin iptaline yönelik başvuruya ilişkin karar ise önümüzdeki aylarda verilecek.

AK Parti ve MHP çoğunluğunda belediye meclisleri

Ticaret Bakanlığı’nın genelgesi, Mart 2018 yerel seçimlerinde birçok büyükşehir belediyesinin Cumhuriyet Halk Partisi’ne bağlı belediye başkanlarının eline geçmesiyle birlikte seçilmiş Belediye Başkanlarının ellerindeki yetkilerin azaltılması yönündeki girişimlere bir yenisi eklenmesi şeklinde yorumlanıyor. Zira böylelikle belediyelere ait şirketler AK Parti ve MHP’li üyelerin çoğunlukta olduğu Belediye Meclisleri tarafından yönetilecek.

Oysa Ankara Büyükşehir Belediyesi, bu uygulamaya dair açtığı dava dilekçesinde genelgenin ‘üst hukuk normlarına aykırı olduğunu’ iddia etmiş; bugüne değin yalnızca Belediye Başkanı tarafından kullanılan yetkinin değiştirilmesinin siyasi motivasyonlara dayandığını ileri sürmüştü. Keza, belediye ve bağlı işletmelerde yönetimin belediye başkanına ait bir yetki olması, yasayla belirleniyor.

Genelge ise, Meclis’in söz konusu şirketleri hem yönetip, hem de denetlemesini öngörüyor ve 5393 sayılı Belediye Kanunu ile hukuki bir karışıklık doğuruyor.

İmamoğlu, bu konuda Sözcü Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, “Kararın 5'e 4 alınması daha da önemli. Umarım tekrar gözden geçilirler kararı. Hukuk böyle bir şey yapamaz, hukuksuzluğu devreye sokmuş olur. Siyaset alanının da iktidarın temsilcilerinin de böylesi bir kararı alkışlamamaları lazım. Bu onlar için de kendi kalelerine gol atmak olur. Yönetemezler böyle bir süreci, halka da anlatamazlar” ifadelerini kullandı.

Uzmanlar, yerel yönetimlerde Başkan'ların görevinin yürütme, meclisin ise denetim olduğunu belirterek belediye şirketlerinin yönetiminin yürütmeye ait bir alan olduğunun altını çiziyorlar ve yürütme yetkisinin denetim organına devrini hukuka aykırı buluyorlar.

Şu ana kadar sorun yaşanmamıştı

İdare hukukçusu Prof. Metin Günday, euronews Türkçe’ye verdiği demeçte, “Konuya siyasi açıdan bakılırsa, Belediye şirketlerine yöneticilerine öteden beri Büyükşehir Belediye başkanı atama yapıyordu. Şu zamana kadar da sorun yaşanmamıştı. Özellikle İstanbul ve Ankara’yı kaybetmeyi hazmedemediler” dedi.

Günday, konuya dair yaptığı açıklamada, “Öteden beri belediye başkanları bu atama işlemini yapıyorlardı. Belediyelerin kurduğu şirketler aslında belediyelere ait olan toplu ulaşım, hafriyat sahaları, büfe, çay bahçeleri, otopark işletmeciliği gibi işleri yürütüyorlardı. Bunların yöneticilerini atama yetkisi yasal olarak belediye başkanına aittir. Çünkü Belediye Kanunu, belediye meclisi ve encümenin görev alanı içine girmeyen konularda belediye başkanı yetki kullanır. Yasada da görevleri tek tek sayılmıştır. 38/t bendinde ise belediye başkanı, belediye meclisi ve encümenin görev alanı içine girmeyen konularda da yetki kullanıp işlem yapabilir deniyor. Öteden beri yasaya uygun bir uygulama söz konusu” dedi.

"Türkiye'yi 'hukuk devleti' olmaktan çıkarır"

Günday, söz konusu genelgenin, Belediye Kanunu’nun ilgili maddelerini değiştirmediğini, ancak hukuka aykırılığı açık ve telafisi güç ve imkansız zararlar doğurma riski bulunan genelgenin siyasi amaçlı bir düzenleme olduğunu, Türkiye’yi kanun devleti olmaktan çıkararak, Ankara ve İstanbul büyükşehir belediye başkanlarının yetkilerini ortadan kaldırmaya yöneldiğini kaydediyor.

Öte yandan, bu uygulamaya şayet Danıştay yeşil ışık yakarsa, belediye başkanlarını, oluşumunda müdahillikleri olmadıkları yapılardan sorumlu kılacak.

Günday, “Şirketlerin denetimi de meclis tarafından yapılacak. Belediye başkanı da meclise sunduğu faaliyet raporunda, kendisinin yöneticilerini atamadığı ve kendisinin yönetimini belirlemediği bir şirketin faaliyetinden dolayı meclise sorumlu olacak” diye açıklıyor.

Danıştay’ın aylar içerisinde alması beklenen nihai kararına dair temyiz de Danıştay bünyesinde olacak. İptal edilirse genelge hükümsüz hale gelecek ve o süre zarfında söz konusu genelgeye istinaden yapılmış olan tüm atamalar da geriye yürüyecek şekilde hukuksuz hale gelecek.

15 iştiraki bulunan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan bir yetkili, euronews Türkçe’ye yaptığı açıklamada, davanın sonuçlanmadığını ve nihai kararın verilmediğini belirterek bu nedenle şu anki kararın bir bağlayıcılığı olmadığını belirtti.

28 iştiraki bulunan İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise, euronews'a yaptığı açıklamada Danıştay'ın nihai kararını beklediğini açıkladı.

İstinaf mahkemelerinin önceki kararları

Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Yerel Yönetimler ve Şehircilik Politikalar Başkanı avukat Mehmet Emin Ekmen, euronews Türkçe'ye verdiği demeçte, "Bu uygulama, yargı eliyle demokratik alanın, siyasi alanın daraltılması anlamına geliyor. İstanbul büyükşehir belediyesinde somut olaylarda yetkinin belediye başkanı tarafından kullanılacağına dair bazı idari mahkeme kararları, daha önce istinaf mahkemelerinde onaylandı ve bu husus yargı denetiminden geçmiş oldu. İcranın gücü, Başkanlık sistemiyle birlikte ön plana çıkarken, bu tez belediye meclislerinde tersine işletiliyor" diyor.

Ekmen'e göre, bu genelge, 2002-2010 yılları arasında yürütmenin çelişik yargı kararlarıyla baskı altına alınmasının yeni bir örneği:

"Sandıkta elde edilmemiş bir yetki zorlanmış bir yargı kararıyla ele alınacak. Ancak bu süreçte yaşanacak yetki çatışması durumlarında zarar görecek olan, hizmet bekleyen vatandaş olacak. Bu genelge, davulu belediye başkanının boynuna takıp tokmağı da meclise veriyor."

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

İmamoğlu'ndan Danıştay'ın 'belediye başkanı yetkilerini meclise veren kararı' durdurmamasına tepki

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu: Havai fişek uygulaması bitmiştir

Salgınla mücadelede Ankara Büyükşehir Belediyesi öncelikli olmayan ihaleleri erteliyor