Sovyetler Birliği'nin geliştirdiği Noviçok zehirli gazı nedir?

Rus askerleri, bir kimyasal silah depolama alanında zehirli maddeler içeren metal varilleri kontrol ederken (arşiv)
Rus askerleri, bir kimyasal silah depolama alanında zehirli maddeler içeren metal varilleri kontrol ederken (arşiv) © AP
By Mustafa Bag
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Sovyetler Birliği'nin geliştirdiği, Kremlin karşıtı Rus muhaliflerin korkulu rüyası Noviçok zehirli gazı nedir?

REKLAM

Almanya'nın başkenti Berlin'de bir hastanede tedavi gören Rus muhalif lider Aleksey Navalny'nin Noviçok adlı sinir gazı ile zehirlendiği açıklandı.

Kimyasal madde, 1970'ler ve 80'lerde Sovyetler Birliği'nde geliştirildi.

Michigan Eyalet Üniversitesi'nden nörotoksikolog William Atchison, Noviçok'un beyindeki sinirleri ya da sinirlerle kaslar arasındaki bağlantıyı kopararak ölüme yol açtığını belirtiyor.

"Solunum kaslarını felç ederek dakikalar içerisinde kalbi durdurur." diyen Atchison, zehirli kimyasalın vücuda uygulanmasının ardından nöbet geldiğini dile getirdi.

Ancak ABD'li uzman, "Bununla birlikte bazı durumlarda doz az verilmişse, ölüm ya gecikebilir ya da önlenebilir ancak kurban nöromüsküler zayıflık, karaciğer yetmezliği ve diğer sorunlardan acı çekmeye ve nöbetler geçirmeye devam eder." ifadelerini kullandı.

Novichok hakkında bilinenlerin çoğu varsayımdan ibaret olduğuna işaret eden Atchison, zehirli sinir gazı ile ilgili bilgilerin iki Rus kimyager tarafından sağlanan sınırlı bilgilere dayandığını ifade ediyor.

Bunlardan biri Sovyetler Birliği'nden kaçan bir kimyager diğeri ise Noviçok'la kendini zehirleyen ve uzun süre acı çektikten sonra ölen bir başka kimyager.

Noviçok nedir?

Peki, Rusya ile Batılı ülkeleri karşı karşıya getiren ve Kremlin karşıtı Rus muhaliflerin zehirlenmesi için kullanıldığı öne sürülen ölümcül Noviçok gazı tam olarak nedir?

Noviçok, Rusça'da 'yeni gelen' anlamına taşıyor.

VX ve Sarin gazlarından biraz daha farklı bir bileşime sahip zehir seviyesi oldukça yüksek bir sinir gazı ailesinden geliyor.

Noviçok, diğer sinir gazlarına göre çok daha güçlü

Noviçok kimyasallarının VX ve Sarin'e göre 5 ile 10 kat daha güçlü oldukları biliniyor.

Vücuda uygulandığında tespit edilmesi diğer gazlara göre çok daha zor.

Noviçok'un kimyasal yapısı tam olarak anlaşılamasa da hedefindeki enzimlere çok daha hızlı ve sıkı bir şekilde yapıştığı belirtiliyor.

Asetilkolinesteraz adı verilen, sarin veya tabun (organofosforlu sinir gazı) gibi diğer sinir zehirlerinden daha çok sinirlere ve kas hücrelerine odaklanıyor.

Sinir kası, sinir bezi ve kalp sinir fonksiyonunu işlevsiz hale getiriyor.

Moskova, Noviçok'u Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne bildirmedi

Moskova yönetiminin Noviçok ya da bileşenlerini Lahey merkezli Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü'ne (OPCW) deklare etmediği öngörülüyor.

Kasım 2019'da, OPCW'ye üye ülkeler yasaklanmış kimyasallar listesini Novichok ve bileşenlerini de içerecek şekilde genişletmeyi kabul etti. Söz konusu yasak Haziran 2020'de yürürlüğe girdi.

ABD'li kimyasal silah uzmanı Amy Smithson'a göre Novichok, tarım kimyasallarından üretildi, bu nedenle üretimi meşru bir ticari endüstri içinde daha kolay gizlenebildi.

REKLAM

Sadece 'öldürme' amacıyla tasarlanan Noviçok sinir gazının, tek bir kimyasaldan değil, birden fazla kimyasalın oluşturduğu molekül grubundan oluştuğu ifade ediliyor.

Novichok bileşenleri herhangi bir savaşta kullanılmamış olsa da uluslararası kamuoyu tarafından bir kimyasal silah olarak kabul ediliyor ve hedefini hızlı, sessiz ve fark edilmeden öldürüyor.

Ek kaynaklar • AP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

AB, NATO ve BM'den Rusya'ya kınama: Navalny'nin zehirlenmesi alçakça ve ödlekçe

Almanya, Rus muhalif Aleksey Navalny'nin sinir gazı Noviçok ile zehirlendiğini açıkladı

Tiktok'ta dolaşan boraks videolarından neden kaçınmak gerek? Sağlık uzmanları ne diyor?