Pekin, ABD'nin Doğu Türkistan'da Uygur Türklerine yönelik işlenen insan hakları ihlallerinin "soykırım" olarak tanımlanmasını, Pekin "yalan" diyerek tepki gösterdi. Peki soykırım nedir, nasıl tanımlanır?
REKLAMÇin, ABD'nin Doğu Türkistan'da Uygur Türklerine yönelik işlenen insan hakları ihlallerinin "soykırım" olarak tanımlanmasına, "yalan" diyerek tepki gösterdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, bugün basına yaptığı açıklamada, Amerikalı senatörler Çin'in itibarını sarsmak ve ondan kişisel siyasi çıkar elde etmek için her türlü yalanı uydurmaya kararlılar" dedi.
Son 8 yıldı Uygur nufusunun 10,17'den 12,72 milyona çıktığını savunan Wang, "Bu iddia edilen soykırım suçlamaları neye dayanıyor?" diyerek tepki gösterdi.
Son olarak Çinli yetkili, ABD'deki Kızılderelileri kastederek, "Onlar o bölgenin yerlilerine geniş çaplı asimilasyon ve katliam yaptı. Bu soykırım değil mi?" dedi.
Salı günü, ABD Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Jim Risch, Teksas Senatörü John Cornyn, Florida Senatörü Marco Rubio ve New Jersey Senatörü Robert Menendez'in imzasının bulunduğu tasarıda, Çin yönetiminin "soykırım yapmaktan sorumlu tutulması" istendi.
Tasarıya dair konuşan Senatör Risch, şunları söyledi:
"Çin hükümetinin Sincan'da zorla kısırlaştırma, kürtaj ve diğer uygulamaları sistematik olarak kullanması gerçekten iğrenç. Uygurları ve diğer Müslüman azınlıkları hedef alan bu eylemler soykırımı teşkil ediyor ve haliyle bu tasarıda meslektaşlarımın yanında yer almaktan gurur duyuyorum. ABD ve diğer tüm ülkeler, Sincan'da olup bitenlere dikkati çekmeye devam etmelidir."
Soykırım nedir, nasıl tanımlanır?
Birleşmiş Milletler soykırımın tanımını 1948 yılında kabul edilen ‘Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ ile çizdi.
BM'ye göre soykırım ulusal, etnik, ırksal ya da dinsel bir topluluğun tümünü ya da bir bölümünü yok etme niyetiyle:
- Topluluk üyelerinin öldürülmesi
- Topluluk üyelerine fiziki ya da ruhsal açıdan zarar verilmesi
- Topluluğun fiziki varlığını tümüyle ya da kısmen sona erdirecek yaşam koşullarıyla yüz yüze bırakılması
- Topluluk içi çoğalmanın engellenmesi;
- Topluluk bünyesindeki çocukların başka bir topluluğa aktarılması
eylemlerinden herhangi birinin işlenmesi durumunda gerçekleştirilmiş oluyor.
Bu sözleşme ile sadece soykırım değil, soykırım teşebbüsleri, soykırıma teşebbüs etmek için bireylere veya topluma teşvikte bulunmak, soykırım komploları kurmak ve soykırıma suç ortaklığında bulunma eylemleri de cezai kapsama giriyor. Sözleşme, soykırımın savaş halinde de barış halinde de gerçekleşebileceğinin altını çiziyor.
Doğu Türkistan'daki tartışmalı kamplar
Çin'de son yıllardaki Uygur Türkleri'nin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller uluslararası kamuoyu tarafından eleştirilse de merkezi yönetim bu iddiaların "yalan" olduğunu söylüyor.
Pekin'in "mesleki eğitim merkezleri" olarak adlandırdığı, ancak uluslararası kamuoyunun "yeniden eğitim kampları" diye tanımladığı yerlerde Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre en az 1 milyon Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor.
Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.