"Son 25 yılın en büyük halk sağlığı başarılarından biri" olarak görülen kamuya açık yerlerde sigara yasağı, alkol tüketimi ve alkole bağlı araç kazalarını artırmış olabilir mi?.
REKLAMAmerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 2000'li yıllardan bu yana neredeyse bütün eyaletlerdeki restoran, tren garları, otobüs durakları, ofis binaları ve mağazalarda sigara içmek yasak. Verilere göre yasaklar sayesinde sigara tüketimi ciddi oranda azalmış olsa da her yıl yaklaşık yarım milyon insan 'mavi duman' nedeniyle yaşamını yitiriyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2019 verilerine göre de Avrupa ve Amerika'da ölümlerin yüzde 16'sının sebebi sigara. Yine de uzmanlar kamuya açık yerlerde sigara içme yasağının başarısının yadsınamayacak boyutlarda olduğu kanaatinde.
Öte yandan yeni yapılan bir araştırma, "Son 25 yılın en büyük halk sağlığı başarılarından biri" olarak görülen söz konusu yasağın, alkol tüketimi, şiddet suçları ve araba kazaları gibi istenmeyen potansiyel sonuçları olabileceğini ortaya koydu.
ABD Cornell Üniversitesi'nde ekonomi doktora adayı Anne Burton hazırladığı iş piyasası raporunda, bar ve restoranlardaki sigara içme yasaklarının alkol tüketimi, şiddet suçları ve ölümle sonuçlanan alkollü araba kazaları üzerindeki etkisini inceledi.
Sigara tüketimi fazla olan bölgelerde alkollü araç kazalarında yüzde 4'lük bir artış var
Rapordaki en dikkat çeken bulgulardan biri de sigara tüketimi yüksek olan bölgelerde bu yasakların uygulanmasına bağlı olarak ölümcül alkollü araç kazalarında yüzde 4'lük bir artış olması oldu.
Burton da araştırmasında, sigarayı bıraktırmaya yönelik bir politikanın, gerçekte insanları daha fazla alkol almaya ve alkollü araç kullanmaya teşvik edip etmediğini incelemiş.
Sigara yasaklarından sonra daha fazla kişi direksiyona alkollü mü oturdu?
Burton, sigara yasakları ve bunların alkol tüketimiyle ilişkilerinin yanı sıra alkollü araç kullanma ve şiddet içeren suçlar gibi alkolle ilişkili olayları inceleyen ilk kişi değil.
Wisconsin Milwaukee Üniversitesi'nden ekonomistler Scott Adams ve Chad Cotti, 2000 ile 2005 yılları arasında sigara içme yasakları ve alkollü araç kullanımı arasındaki ilişkiyi inceledi.
Çalışmalarında da "sigara yasaklarının alkollü araç kullanma üzerindeki beklenen etkisinin belirsiz olduğu"nu belirttiler. Çünkü sigara içenler daha az dışarı çıkmayı seçebilir ve bu da toplam alkollü insan sayısını azaltabilirdi.
Ancak araştırmaları, sigara yasağının uygulanmasının ardından "sarhoş bir sürücünün karıştığı ölümcül kazaların yaklaşık yüzde 13 arttığını" ortaya koydu.
Adams ve Cotti incelemelerinden sonra iki teori üzerinde anlaştı. Birincisi sigara içenlerin, sigara içme yasağı olmayan komşu bölgedeki bir bara gitmek için istekli olduğu ve böylece içki içtikten sonra katedilen kilometre sayısını artıtığı yönündeydi.
Örnek olarak da iki ilçeye bölünmüş büyük bir metropol olan Minneapolis ve St. Paul, Minnesota'yı gösterdiler.
Minneapolis'in bulunduğu Hennepin County, 2005 yılında sigara yasağı çıkardı ve ardından St. Paul'un da içinde bulunduğu Ramsey ilçesinde ölümlü kazalarda yüzde 12'lik bir artış oldu.
İkinci teori ise bazı barların açık havada oturma sağlayarak veya yasağı uygulamayarak yetki sınırları içinde farklılık göstermesi ve bu durumun da sigara içenlerin daha fazla araba kullanmasına yol açmasıydı.
Burton’ın bu araştırmaya dayanan incelemesinde, 2004 ile 2012 yılları arasında bar ve restoranlarda sigara yasağını inceledi. Alkolle ilgili suçlar hakkında bilgi almak için de Uniform Crime Reports'a (UCR) başvurdu. Fakat, yasaklarla bağlantılı şiddet içeren suçlar üzerinde istatistiksel olarak net bir veri elde edemedi.
Bununla birlikte, yüksek yaygınlıkta sigara içilen alanlarda, içki içen kişilerin yasaklarla birlikte daha fazla alkol tükettiğini ortaya koydu.