Bitcoin nedir, nasıl ortaya çıktı ve neden istikrarlı olamıyor?

Bitcoin nedir, nasıl ortaya çıktı ve neden istikrarlı olamıyor?
By Sertaç Aktan
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Son zamanların en çok konuşulan konulardan biri bir kez daha dijital para birimi Bitcoin (BTC). İlk kriptopara olarak piyasaya çıkan Bitcoin bugünlerde 50 bin dolar bandını aşarak yeni bir rekora imza attı.

REKLAM

Son zamanların en çok konuşulan konulardan biri bir kez daha dijital para birimi Bitcoin (BTC). İlk kriptopara olarak piyasaya çıkan Bitcoin bugünlerde 50 bin dolar bandını aşarak yeni bir rekora imza attı.

İlk olarak 2008’de Satoshi Nakamoto rumuzlu bir kişi tarafından test edilen Bitcoin'in gerçekte kim tarafından geliştirildiği hala kesin olarak bilinmiyor.

Amerikan Merkez Bankası‘nın 2008’de patlak veren mortgage krizine çözüm bulmak için parasal genişlemeye gitmesi sonucu tasarlandığı ve siyasi kararlarla para basan merkezi sisteme karşı dizayn edildiği biliniyor.

Daha önce de dijital para birimi denemeleri olmuş ancak bir sorunla karşılaşılmıştı: “Double Spending” denilen çift harcama sorunu.

Sanal para sadece 'veri'den ibaret olduğu ve fiziki bir karşılığı bulunmadığı için aynı verinin çoğaltılıp birden fazla kez kullanılma riski vardı. Tıpkı aynı jetonun çoğaltılıp bir çok kez kullanılması gibi.

Verinin gerçekten kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek gerekiyordu. Yani güvenlik tek noktadan sağlanmalıydı. Fakat yine aynı sorunla karşılaşılacaktı: Tek bir noktadaki aksaklık tüm paranın güvenliğini ve değerini etkileyecekti.

Bitcoin bu sorunu 'block chain' teknolojisi ile aştı. Block chain ile bitcoin cüzdanı içeren her bilgisayarın hafızasında bugüne kadar yapılmış tüm işlemlerin sıralaması değiştirilemeyecek şekilde hesabı tutuluyor. Böylece her kullanıcı her işlemi görebilen bir merkez haline geldi.

Bu şekilde bir kişinin bilgisayarındaki işlem cetveli zarar görse veya silinse bile milyonlarcası daha bulunuyor ve bu şekilde aralarında ticaret gerçekleşen bilgisayarlar daima hesap ve işlem cetveline erişip doğruluğunu kontrol edebiliyor.

Neden istikrarını koruyamıyor?

Durağanlaşan ekonomilere yeniden can vermek adına para basılması neticede o paranın değerini ve ona duyulan güveni düşürüyor. Bu durumdan da finansal krizde hiçbir payı olmayan sıradan insanlar olumsuz şekilde etkilemiyor.

Kriptoparalar ise sınırlı miktarda oldukları ve hiçbir zaman daha fazla türetilemeyecekleri için değer kazanmaya devam edecekleri düşünülüyor. Ne var ki, kriptopara piyasası bugüne kadar modern ekonomi tarihindeki en istikrarsız yatırım aracı olduğunu defalarca gösterdi. Ani ve keskin iniş çıkışlar nedeniyle hala çok az sayıda insanı cezbediyor.

Bununla birlikte kullanım alanlarının fazla artmamış olması da kriptoparaların dolar ve euro gibi birimlere dönüş yapana kadar geçici yatırım araçları olarak kalmalarına neden oluyor.

En pahalı pizza

Bir dönem BTC'nin değeri o kadar düşüktü ki Floridalı bir programcı olan Laszlo Hanyecz, Mayıs 2010’da 10 bin BTC harcayarak iki pizza sipariş etti. Bugün bu para yarım milyar dolar ediyor.

Bitcoin’in değeri nasıl belirleniyor

Diğer her şey gibi Bitcoin’in değeri de ihtiyaç ve miktar oranı göz önünde bulundurularak arz ve talep koşulları içerisinde belirleniyor. Talep artınca fiyat da artıyor.

Ancak belirli bir limiti olduğu için ticaret yaparak kazanmak yerine 'mining' yani madencilik adı verilen bir yöntemle henüz tedavüle girmemiş olan kısmı için amansız bir yarış ve mücadele gerçekleştiriliyor.

Bitcoin madenciliği bitcoin ticareti sırasında gereken işlem cetveli kontrolü ve güvenlik kontrolü için gerekli olan formüllerin çözümlenmesi ile oluyor. Yani kendi bilgisayarınızın işlemcisini ve kapasitesini hesaplamalar yapılması için kullanıma açıyorsunuz. Bilgisayarınız ne kadar çok hesaplama yaparsa o kadar BTC sanal cüzdanınıza giriyor.

Ne var ki, madenciliğin de elektrik ve ekipman masrafı var. BTC kazanmak isteyen yatırımcılar yüzlerce hatta binlerce işlemci ve grafik kartı satın alarak ve bunları soğutarak madencilik yapıyor. BTC madenciliğinin maliyeti yükseldikçe ve tedavüle girebilecek olan BTC sayısı azaldıkça kriptoparanın da değeri artıyor.

Bitcoin nasıl kullanılır?

İnternet üzerinden kimlik bilgilerinizi vermeden oluşturacağınız bir veya bir çok sanal cüzdan sayesinde para alıp satabilir, para transferi yapabilir hatta alışveriş yapabilirsiniz.

Bugün dünyanın bir çok yerinde Bitcoin kullanan mağazalar ve restoranlar bulunuyor.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Sanal para 'Bitcoin' altını geçti

Dijital para Bitcoin rekora koşuyor

'Dolandırıcılık Davası'nda 454 milyon cezaya çarptırılan Trump, teminat bulamıyor; haciz kapıda