Danimarka, Suriyeli mültecilerin oturma izinlerini kaldırıyor. Danimarka hükümetine göre artık eve dönmeleri güvenli.
REKLAMDanimarka, Suriyeli mültecilerin oturma izinlerini kaldırıyor. Danimarka hükümetine göre artık eve dönmeleri güvenli.
Bu şekilde ilk aşamada 189 Suriyelinin geçici oturma iznini yenilenmeyen Danimarka Suriye'nin belli bölümlerinin güvenli olduğu konusunda ısrar eden ve Avrupa'da oturma izinlerini kaldırmaya başlayan ilk ülke oldu.
Danimarkalı yetkililerin bu adımı geçtiğimiz yıl hazırlanan ve Suriye'nin bazı bölgelerinde güvenlik durumunun "önemli ölçüde iyileştiğini" gösteren bir rapor sonrası geldi.
Özellikle Şam ve çevresinden gelmiş olan 500 Suriyelinin durumları yeniden gözden geçirildi.
Konu bazı Suriyelilerin medya mecralarında buna isyan etmesi ile önce ülke ve Avrupa gündemine geldi. Bu kişilerden ilki ailesi ile Nyborg'da oturum izni almış olan 19 yaşındaki Aya Ebu-Daher oldu. Bir televizyon programında duygusal bir konuşma yapan Ebu-Daher gözyaşlarına hakim olmaya çalışarak "Ben ne yanlış yaptım?" diye sorması kamuoyunda sempati yarattı.
"Haksız muamele görüyorlar"
Danimarka Mülteci Konseyi genel sekreteri Charlotte Slente, ülkesinin Suriyelilere yönelik yeni kurallarının "haksız muamele" anlamına geldiğini şu sözlerle ifade ediyor:
“Danimarka Mülteci Konseyi, Şam bölgesini veya Suriye'deki herhangi bir bölgeyi mültecilerin geri dönmesi için güvenli sayma kararına katılmıyor - bazı bölgelerde çatışmaların olmaması, insanların güvenle geri dönebileceği anlamına gelmiyor. Ne Birleşmiş Milletler ne de diğer ülkeler Şam'ı güvenli olarak görüyor."
Keyfi gözaltı, işkence ve kaybolma vakaları devam ediyor
10 yıldır süren savaşın ardından Beşar Esad, Suriye'nin çoğunun kontrolünü geri aldı ve cephe hattı çatışmaları ülkenin kuzeyi ile sınırlı durumda. Ne var ki, Arap Baharı sırasında insanların ayaklanmasının en önemli nedenlerinden biri Esad'ın gizli polis teşkilatıydı. Bu teşkilatın son 10 yılda 100 binden fazla insanı zorla alıkoyduğu, işkence ettiği ve ortadan kaldırdığı düşünülüyor.
Uluslararası insan hakları grubu Human Rights Watch'a (HRW) göre Şam ile anlaşma yapmak zorunda kalmış olan pek çok şehirde rejimin keyfi uygulamaları ve gözaltıları devam ediyor.
Ayrıca bu bölgelerde yeniden yapılanmaya neredeyse hiç bütçe ayrılmıyor. Elektrik, su ve internet gibi temel hizmetler yok denecek kadar az. Suriye para biriminin yaşadığı değer kaybı nedeniyle de gıda fiyatları yüzde 230 artmış durumda.
"Bombaların patlamaması güvenli olduğu anlamına gelmiyor"
28 yaşındaki Hiba el-Khalil Türkiye üzerinden geçerek önce Yunanistan'a oradan da 2015'te Danimarka'ya gelmiş bir başka sığınmacı. Danimarka televizyonuna verdiği röportajda "Bir yere artık kimyasal bombalar atılmıyor olması oranın güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Herkes her an gözaltına alınabilir. Sadece benim olduğum kadar Suriye dışında zaman geçirmiş olmak bile sizden şüphelenmeleri için yeterli sebep" diyor ve ekliyor:
"Danimarka'da çok mutluyum. Buraya okumaya, çalışmaya ve kendim için yeni bir hayat kurmaya geldim. Dilinizi bile çok iyi öğrendim ama şimdi şaşkınlık içindeyim. Meğer bu çabalarım yeterli değilmiş."
Askerlik çağındaki erkekler geri gönderilmiyor
Suriyeli erkekler genellikle yeni politikadan muaf tutuluyor çünkü yetkililer, Suriye ordusuna alınma riskiyle karşı karşıya olduklarını veya zorunlu askerlikten kaçtıkları için cezalandırıldıklarını biliyorlar.
Bu politikadan etkilenen kişilerin çoğu, çocuklarından ayrı kalmakla karşı karşıya olan kadınlar ve yaşlı insanlar.
'Mülteciler Danimarka'ya Hoş Geldiniz' (DWR) organizasyonuna göre, hali hazırda 30 Suriyelinin mahkemeye yaptığı itiraz reddedildi. - ancak Kopenhag Şam ile diplomatik ilişkilere sahip olmadığı için bu insanları doğrudan Suriye'ye sınır dışı edemiyor. Bu nedenle başvuruları ger çevrilenler şimdilik göçmen merkezlerine yerleştirildi.
DWR bu merkezlerde sayıları artmaya başlayan mültecilerin çalışamadığı, eğitim göremediği ve yeterli sağlık hizmeti alamadıklarını belirtiyor.
Siyaset sağa kayıyor
Danimarka, 35 bini Suriyeli olamak üzere 500 bini göçmene ev sahipliği yapıyor ve bugün toplam 5,8 milyon nüfusa sahip bir ülke.
İskandinav ülkesinin hoşgörü ve açıklık konusundaki itibarı, son yıllarda aşırı sağcı Danimarka Halk Partisi'nin yükselişiyle zarar gördü. Sosyal Demokratların önderlik ettiği hükümetteki merkez-sol koalisyonun tarafları işçi sınıfının oylarını almak için rekabet halinde. Bu nedenle politikalar sağa doğru kayma gösteriyor.
REKLAMGönüllü dönenlere 20 bin euro
Danimarka hükümeti, Suriyelilerin oturma izinlerini ellerinden almanın yanı sıra, gönüllü olarak geri dönenlere kişi başına yaklaşık 20 bin euro para ödüyor. Ancak 2020'de bu teklifi sadece 137 kişi kabul etti.