İşçilerin, günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, bir asırdan fazladır dünyanın dört bir yanında emek ve işçi bayramı olarak kutlanıyor. Bugün ise koronavirüs salgınında 'tam kapanma'nın gölgesinde meydanlarda kutlanamayacak.
REKLAMİşçilerin, günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, bir asırdan fazladır dünyanın dört bir yanında emek ve işçi bayramı olarak kutlanıyor. Fakat geçen yıl olduğu gibi bu yıl da işçiler, Covid-19 salgını nedeniyle 1 Mayıs'ı alanlarda kitlesel olarak kutlayamayacak.
Türkiye'de 1 Mayıs kutlamalarına 'tam kapanma' engeli
Türkiye'de 29 Nisan ile 17 Mayıs arasında Covid-19'la salgınıyla mücadele kapsamında uygulanacak 'tam kapanma' tedbirleri nedeniyle ülke genelinde toplu eylem ve gösteri yapılamayacak.
Türk-İş, kutlama programı kapsamında 1 Mayıs Bildirisini il temsilcilikleri basın toplantısı ile açıkladı.
Bildiriler örgütlü iş yerlerinde okundu. "Yaşasın 1 Mayıs" sloganıyla hazırlanan afişler, sendika ve iş yerlerine asıldı.
Sosyal medyada #heryerdebirlikteyiz etiketiyle hafta boyunca sorunlar ve talepler dile getirildi.
Hak-İş, 1 Mayıs programını 26 Nisan-1 Mayıs arasına yaydı. Bu kapsamda taleplerinin yer aldığı 1 Mayıs Bildirisi yayımlandı, 81 il temsilcisiyle çevrim içi toplantı yapıldı.
Memur-Sen, 1 Mayıs etkinlikleri kapsamında Hacı Bayram Veli Üniversitesi ile "Çalışma Hayatında Yeni Zihniyet İhtiyacı ve Pratik Uygulama Zemini Olarak Kamu Görevlileri Sendikacılığı" konulu uluslararası kongre düzenledi.
DİSK ve KESK daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da ortak program düzenledi. "Her gün 1 Mayıs, her yer 1 Mayıs" sloganıyla çeşitli etkinlikler organize eden iki konfederasyon, 1 Mayıs 1977'de hayatını kaybedenleri Kazancı Yokuşu'na karanfil bırakarak andı.
Türkiye Kamu-Sen ise 81 ilde yaptığı basın açıklamasıyla 1 Mayıs'ı kutlayıp, çalışanların sorunlarını ve taleplerini dile getirdi.
1 Mayıs nasıl doğdu?
Amerika Birleşik Devletleri'nde işçilerin günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'te kutlandı
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı.
Osmanlı'nın ardından 1922'de Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs Ankara'da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923'te oldu.
1 Mayıs 1977'de kanlı olaylara sahne oldu
Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programı, kanlı olaylara sahne oldu.
Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateşle 37 kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi yaralandı.
Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.
Cuntanın resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2000'li yılların başında "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edildi.