Türkiye'de Covid-19'a karşı 7 aşı ve 10 ilaç çalışması sürdüren TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, yerli aşının yıl sonuna kadar kullanıma gireceğini söyledi.
REKLAMTürkiye'de Covid-19'a karşı 7 aşı ve 10 ilaç çalışması sürdüren TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, yerli aşının yıl sonuna kadar kullanıma gireceğini söyledi. Aşı ve ilaç üretiminde yerli üretime ağırlık vermek istediklerini belirten Mandal, yerli aşının üretimine yıl sonunda başlanacağını dile getirdi.
CNN Türk'e konuşan TÜBİTAK Başkanı Mandal, klinik öncesi ve klinik aşamalara ilişkin araştırma merkezinin de ağustos ayında açılacağını duyurdu.
Aşı ve ilaç çalışmalarında 49 farklı kuruluştan 436 araştırmacının görev aldığını belirten Mandal, 3 aşı ön planda ilerlediğini söyledi. "Bunlardan bir tanesi olan virüs benzeri parçacık (VLP) olarak ifade edilen aşının faz 1 çalışmalarına 27 martta başlanmıştı. Ankara Onkoloji Ünversitesi'nde bu aşımızın testlerine katılan gönüllüler arasında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve ben de vardım. Zaman açısından hızlı ilerledik. Bu ayın sonunda faz 2 çalışmalarına başlanacak ve diğer illerde de gönüllüler aşılanmaya başlayacak. 1,5 - 2 aylık faz 2 süreci devam edecek, ağustos ayında faz 3 çalışmasına başlamayı planlıyoruz. Yıl sonu gelmeden başta ülkemiz ve tüm insanlığa yeni tip aşıyı sunacağız. Şu ana kadar gönüllülerde bir sorun yaşanmadı, bunu özellikle faz 2 çalışmasında göreceğiz".
Ne zaman üretime geçecek?
Faz 3 aşamasının ilerlediği sürece paralel olarak üretim çalışmalarının da başlayacağının altını çizen Mandal, "Bizim altyapımız yok deniliyor. Hayır, bizim üretim altyapımız firmalarımızda var. VLP aşımızı da üretecek olan da yine bu kampüsümüzün içinde. Şu an üretim için planlamalar yapılıyor. Faz 3 aşamasını tamamladığımızda üretime de başlamış olacağız ve kullanıma sunmuş olacağız. O da yıl sonu demek. Bunu yıl sonuna doğru kitlesel kullanıma sunmuş olacağız" dedi.
2. aşı çalışmasında dünyadaki var olan aşılardan farklı olarak yenilikçi inakftif virüs 'adjuvan' kullanıyoruz. Diğerlerine göre daha etkili olacağını düşündüğümüz bu aşının da faz 1 çalışmalarına 25 Nisan'da başladık. Çalışmalar iyi gidiyor. Haziranda faz 2 çalışmalarına başlanacak.
Üçüncü olarak 'adenovirüs' olan aşımız, var olan Sputnik veya Oxford aşılarına göre tasarımsal olarak mutantlara karşı daha etkili olacak. Faz 1 için izin alma aşamasındayız. Bu şekilde 3 aşıyla biz yıl sonuna kullanım noktasına doğru gelmiş olacağız".
VLP (Virus Like Particle - Virüs Benzeri Parçacık) Aşı nedir?
Sağlık Bakanlığı VLP aşılarını genetik materyali olmayan boş virüs kabuklarının hastalığa sebep olan virüsün yapısını taklit ederek yerleştiği canlıda antikor üretimini sağlaması prensibi ile hazırlanan aşı olarak tanımlıyor.
Geliştirilen virüs benzeri parçacıklar (virüs kabukları), virüsü enfeksiyon oluşturmayacak şekilde taklit ediyor. Hastalığa neden olmayan bu parçacıklar, bağışıklık tepkisi uyandırıyor.
Türkiye'de Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nden Prof. Dr. İhsan Gürsel ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden eşi Prof. Dr. Mayda Gürsel ve ekibi ile birlikte geliştirilen VLP aşı adayı kısa süre önce Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) Covid-19 aday aşı listesine eklendi.
Covid-19 ilacı ne zaman hazır olacak?
Covid-19 çalışmalarının diğer ayağının ilaç olduğunu da belirten TÜBİTAK Başkanı, başka hastalıkların tedavisinde kullanılan iki yeni molekülün denendiği iki ilaç adayında faz 2 çalışmalarına başlanmakta olduğunu ifade etti.
İlaç adaylarından birinin Ankara Üniversitesi, diğerinin ise Bahçeşehir Üniversitesi'nde geliştirildiğini söyleyen Mandal, "Bu ilaçların da mevcut tedavi yöntemlerine göre çok daha etkili olduğunu gözlemledik" dedi. Hedeflerinin ise ağustos ayında kullanıma sunmak olduğunun altını çizdi.