G7'den Çin'in yol ve kuşak projesine rakip: 'Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et' girişim' nedir?

REKLAM

Dünyanın demokrasisi güçlü ve ekonomisi gelişmiş yedi ülkesini bir araya getiren G7 Zirvesi'nde liderler dünya çapında dev bir kalkınma planı için ilk adımı attı. Çin'in "Kuşak ve Yol" projesine rakip olarak geliştirilen yeni girişim "Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et" (Build Back Better World-B3W) adıyla dünyaya duyuruldu.

İngiltere'de düzenlenen zirvenin en önemli adımlarından biri olarak Beyaz Saray tarafından kamuoyuyla paylaşılan girişim Çin'le yaşanan stratejik rekabet karşısında düşük ve orta gelirli ülkelerin devasa altyapı ihtiyaçlarını karşılamak için somut adımlar atılması esasına dayanıyor. Girişim gelişmekte olan ülkelerin Covid-19 salgınıyla daha da şiddetlenerek 40 trilyon doları aşan altyapı ihtiyacına destek olunmasını öngörüyor.

G7 sonuç bildirgesi "daha iyiyi yeniden inşa et" sloganıyla ortaya koyduğu küresel eylem planında:

• En hızlı şekilde en fazla inanın aşılanması suretiyle derhal pandeminin sona erdirilmesi ve uluslararası çabaların yoğunlaştırılarak geleceğe hazırlanılması;
• Pandemi süresince ortaya konulan 12 trilyon dolarlık desteğin üzerine iyileşme planlarının geliştirilerek ekonomilerin canlandırılması;
• Daha serbest, daha adil bir ticaret, daha dirençli bir küresel ekonomi ve daha adil bir küresel vergi sistemi ile gelecek refahın güvence altına alınması;
• İstihdam yaratan, emisyonları kesen ve küresel sıcaklık artışını 1,5 derece ile sınırlı tutmayı amaçlayan yeşil devrimi destekleyerek gezegenin korunması;
• Dünya çapında işbirliğinin güçlendiilmesi- temiz ve yeşil büyüme girişimi sayesinde altyapı için yatırım yaklaşımında değişikliğe gitmek yoluyla daha iyi bir dünyayı yeniden inşa edebilmek için yeni ortaklıklar geliştirilmesi;
• Değişen dünyada başarının sağlam temeli olarak değerlerin benimsenmesi vaadedildi.

G7 Zirvesi sonuç bildirgesinin küresel eylem planı stratejisinin de temel taşı olarak yer bulan bu girişim kapsamında özgür ve açık toplumlar ve demokrasiler ile çok paydaşlılığa olan bağlılığa vurgu yapıldı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise G7 liderlerinin gelişmekte olan ülkelere yardım planlarının, Çin'in yatırımlarının aksine koşulsuz şartsız olduğuna dikkat çekti.

G7 ile gündeme gelen sloganın altı prensibi

G7 sonuç bildirgesinin temeline oturtulan ve Beyaz Saray tarafından ayrıntıları duyurulan "Daha İyi Bir Dünyayı Yeniden İnşa Et" Girişimi altı temel prensibe dayanıyor.

1. Değer odaklı: Bu prensip mali, çevresel ve sosyal açıdan şeffaf ve sürdürülebilir bir şekilde yürütülen altyapısal kalkınmayı vurguluyor. Liderler bu girişimden yararlanacak ülkelere pozitif bir vizyon ve sürdürülebilir, şeffaf mali kaynaklar sunmayı vaat ediyor.
2. İyi yönetim ve güçlü standartlar: Girişimden yararlanan halkların altyapı projelerinden bekledikleri ve hak ettikleri uzun vadeli faydaları edinmelerini amaçlayan liderler yüksek standartlar ve prensiplere dayalı şekilde hareket etme taahhüdünde bulunuyor. Bu kapsamda çevre, iklim değişikliği, iş ve sosyal güvenlik tedbirleri, şeffaflık, mali kaynak, inşaat, yolsuzlukla mücadele ve benzeri alanlarda "Blue Dot Network" (Mavi Nokta Ağı) olarak bilinen standardı uygulamayı öngörüyor. Blue Dot Network, Amerika Birleşik Devletler, Japonya ve Avustralya tarafından geliştirilen ve altyapısal kalkınma projelerinde değerlendirme ve sertifikasyon sistemi öngören çok paydaşlı bir girişim olarak 2019'da Çin'in "Kuşak ve Yol" girişimine bir araç olarak sunulmuştu.
3. İklim dostu: Yatırımların Paris İklim Anlaşması'nın hedefleri doğrultusunda belirlenmesini amaçlıyor.
4. Güçlü Stratejik Ortaklık: Altyapıların uzun vadeli fayda ve etkinlik sunabilmesi için yatırımların gerçek ortaklık anlayışıyla geliştirilmesini amaçlayan bu prensip kapsamında yerel ihtiyaçları değerlendirilmesini, işbirliği ve uyumu sağlamak üzere G7 çerçevesinde bir çalışma kolu kurulması öngörülüyor.
5. Özel sermayenin kalkınma finansmanı ile harekete geçirilmesi: Düşük ve orta gelirli ülkelerdeki devasa altyapı eksikliğini gidermek üzere varolan fon ve finans yaklaşımlarının yetersizliğinden hareket eden bu prensip G7 ülkelerindeki özel sermayenin sorumlu, piyasa odaklı, yüksek standart ve şefafflığı da içeren altyapı yatırımı vaadediyor.
6. Çok paydaşlı finansmanın etkisini arttırmak: Proje planlamasında, uygulamasında, sosyal ve çevresel tedbirler ve analitik kapasite açısından çok paydaşlı kalkınma bankalarının ve diğer uluslararası finans kurumlarının geliştirdiği standartlardan yararlanmayı öngören bu prensip ile hem özel hem de kamu sektörü için sermayenin hareketlendirilmesi hedefleniyor.

"Daha İyisinin yeniden inşası" sloganı pandemi sonrasında birçok batılı ülke ve kurum tarafından benimsendi

Her ne kadar "Daha İyinin Yeniden İnşası" kavramı G7 sonuç bildirgesiyle gündeme gelse de, aslında Covid-19 salgınıyla birlikte ortaya çıkan ekonomik zorluklar karşısında sıklıkla kullanılan bir slogan. Birçok batılı kurum ve ülke tarafından benimsenen slogan özellikle pandemi sonrasındaki ekonomik iyileşme modellerini vurgulamak için kullanıldı. İşte bazı örnekler:

OECD:

Avrupa İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 5 haziran 2020 yılında hazırladığı bir çalışmada Covid-19 krizinde karşı ekonomilerin sağlam ve dirençli olabilmesi için "işlerin her zamanki gibi devam etmesi (business as usual) ve çevresel açıdan yıkıcı yatırım modellerinin ve aktivitelerinden kaçınılması gerektiğini vurgulayarak ekonomik iyileşme paketlerinin "daha iyinin yeniden inşası" esasına dayanarak tasarlanmasını önerdi.

Dünya Ekonomik Forumu:

Salgının tüm şiddetiyle sürdüğü Temmuz 2020'de sunduğu öneride pandeminin batılı demokratik ve serbest piyasa ekonomilerinin sistemleri ve kurumları üzerinde zafiyetleri açığa çıkarırken, ayını zamanda daha dirençli ve sürüdürülebilir bir dünya için fırsatlar şekillendirdiği belirtildi ve yeşil, kapsayıcı bir gelecek için kapitalizmin yeniden keşfedilmesi gerektiğinin altını çizdi.

WWF:

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) 2020 yılını değerlendirdiği raporda gıda üretim sistemlerinde ve tüketim modellerinde iddialı değişim yaparak, toprak kullanımı, gıda israfı ve beslenme şeklimizi değiştirerek doğadaki kaybın önüne geçmenin mümkün olduğunu belirtti. "Daha iyiyi Yeniden İnşa Et" sloganını kullanarak sorunlara ve çözüm önerilerine dikkat çeken vakıf, dünya liderlerinden çevre, iklim değişikliği ve sürdürülebilir kalkınma ile ilgili 2021 yılında alacağı kararlarda doğa ve insanı önceliklendirmesi çağrısında bulundu.

Biden'ın seçim kampanyası:

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı (ABD) Joe Biden, 3 Kasım'daki başkanlık seçim kampanyasında hem Covid-19 pandemisinin getirdiği zararı, hem de Amerikan ekonomisinin yapısal zafiyet ve eşitsizliklerini gidermek için istihdam yaratma ve ekonomik iyileşme planını "Daha iyiyi İnşa Et" sloganını üzerine kurdu.

İngiltere'de Covid-19 pandemi sonrası:

İngiltere Maliye ve Hazine Bakanlığı tarafından Mart 2021'de yayımlanan büyüme planında da "Daha İyisini Yeniden İnşa Et" sloganı kullanıldı. Planda bu slogan ile Covid-19 sonrasında ekonomik iyileşmenin sağlanması amacıyla Küresel Britanya vizyonu kapsamında insanların önceliklerine odaklanan, eşitsizlikleri gidermeyi önceliklendiren ve net sıfır karbon için dönüşümü destekleyen bir yaklaşımın benimsendiği vurgulandı.