Dünyanın en büyük yağmur ormanı Amazonların emebildiğinden daha fazla karbondioksit ürettiği tespit edildi.
REKLAMDünyanın en büyük yağmur ormanı Amazonların, emebildiğinden daha fazla karbondioksit ürettiği tespit edildi.
Dokuz yıl boyunca toplanan laboratuvar ölçümlerinin analizi sonucu elde edilen verilere göre Amazonlar bir yılda bir milyar ton karbondioksit salıyor.
Uzmanlar dünyanın akciğerleri olarak tanımlanan Amazonların karbondiksit emmek yerine salar hale gelerek iklim krizini hızlandırdığına dikkat çekiyor ve iklim değişikliğiyle mücadele için fosil yakıt kullanımının azaltılmasının daha da acil hale geldiğini vurguluyor.
1960'larda fosil yanıt salımlarının dörtte biri ormanlar ve ağaçlar tarafından emiliyor, Amazonlar da büyüklüğü sebebiyle bu döngüye büyük katkı veriyordu.
Ormansızlaştırma ve yangınların kısır döngüsü
Brezilya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nden bilim insanlarından oluşan bir ekip tarafından yürütülen araştırmada dokuz yıl boyunca her iki haftada bir küçük uçaklarla Amazon ormanlarının 4 bin metre üzerinde uçarak yapılan karbondioksit ölçümlerini değerlendirildi.
Bu araştırmanın konuyla ilgili bugüne kadar yapılan en kapsamlı ve kesintisiz çalışma olduğu belirtiliyor. Daha önce uydu verilerine dayanarak yapılan çalışmalarda bulutlar engel olabiliyor ya da ağaçlarla ilgili ölçümlerde devasa arazinin ancak küçük bir kısmı incelenebiliyordu.
Karbon salımının büyük kısmı orman yangınlarından kaynaklanıyor. Bu yangınların besicilik ve soya yetiştiriciliği yapmak için alan açmak üzere kasten çıkarıldığı yönünde iddialar var.
Ancak bilim insanları Amazonların orman yangınlarının olmamasına rağmen karbon salımı yapmasının özellikle endişe verici olduğunu vurguluyor.
Araştırma ekibinin lideri Brezilya Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nden Luciana Gatti her yıl artan ormansızlaştırma ve orman yakınlarında çıkan yangınların Amazonları bir sonraki yıl daha hassas hale getirdiğini belirtiyor.
Böylelikle kuraklık ve sıcak hava dalgasına maruz kalan ağaçlar daha kolay ölür ya da yanar hale geliyor, azalan ağaç sayısı daha az yağmur üretiyor ve bu kısır döngüyü tetikliyor.
Çözüm küresel tepkide
Ormanların yüzde 30 oranında yok edildiği yerlerde, ormanların yüzde 20 oranında yok edildiği yerlere kıyasla 10 kat daha fazla karbon emisyonu görüldüğünü belirten Gatti bu durumu "kontrolsüz orman yangınlarına karşı Amazonları hassas hale getiren bir negatif döngü" olarak tanımlıyor.
Dünyada tüketilen kereste, sığır ve soyanın önemli bir kısmının burada üretildiğine dikkat çeken Gatti'ye göre Amazonların kurtarılması için çözüm yolu küresel anlaşmadan geçiyor.
Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro 2007 yılından bu yana artan orman yangınlarıyla ilgili olarak ağır eleştiriye uğramış, Avrupa Birliği Amazonlardaki tahribatın önüne geçmek için çaba gösterilememesi durumunda Brezilya ve bazı başka ülkelerle olan ticaret anlaşmasını bloke edeceğini açıklamıştı.