Moskova, Avrupa'da tartışmalara yol açan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı Projesi inşaatının tamamladığını duyurdu. Projeyle yıllık 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyor.
REKLAMMoskova, Avrupa'da tartışmalara yol açan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı Projesi inşaatının tamamladığını duyurdu. Projeyle yıllık 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya'ya sevk edilmesi planlanıyor. Yaklaşık 10 milyar euroya mal olan boru hattının, sene sonundan önce faaliyete geçmesi bekleniyor.
Rus enerji şirketi Gazprom yaptığı açıklamada, "Yönetim Kurulu Başkanı Aleksey Miller, bu sabah Moskova saatiyle 08.45'te Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı Projesi inşaatının tamamlandığını söyledi." dedi.
Projenin, Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını artıracağı eleştirileri yapılıyor. Boru hattının Rusya'dan Almanya'ya doğalgaz arzını ikiye katlaması bekleniyor; ancak proje, Avrupa ülkelerini böldü ve blok ile Washington arasındaki gerilimi artırdı.
Doğalgaz akışının Ukrayna'dan farklı bir rotaya kaydırılacak olması ve Kiev'in transit ücretlerinden mahrum kalması da eleştirilen konuların başında geliyor.
"Tehlikeli bir jeopolitik silah"
Moskova'nın 2014'te Kırım'ı ilhak etmesinden bu yana Rusya ile çatışan Ukrayna, Kuzey Akım 2'nin Moskova tarafından jeopolitik bir baskı aracı olarak kullanılabileceği konusunda Avrupa'yı uyardı.
Rusya, daha önceki enerji anlaşmazlıklarında Kiev'e gaz arzını kesmişti. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy geçen ay boru hattını, "tehlikeli bir jeopolitik silah" olarak nitelendirdi.
Rusya'nın doğalgaz hattını, anlaşmazlıklarda "jeopolitik bir silah" olarak kullanmasından korkan Polonya ve Baltık devletleri de projeye şiddetle karşı çıkıyor.
Rusya'nın Baltık kıyılarından kuzeydoğu Almanya'ya uzanan 1.200 kilometrelik su altı boru hattı, on yıldan fazla bir süre önce tamamlanan Kuzey Akım 1 ile aynı rotayı izliyor.
Kuzey Akım 2, Avrupa'ya yılda 55 milyar metreküp doğal gaz iletebilecek ve yerli üretimin düştüğü bir zamanda kıtanın nispeten ucuz doğal gaza erişimini artıracak.
"Gereksiz proje"
Gazprom, 10 milyar Euroluk projede çoğunluk hissesine sahip. Almanya'dan Uniper ve Wintershall, Fransız Engie, İngiliz-Hollanda firması Shell ve Avusturya'dan OMV de diğer hissedarlar.
Eski Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, Kuzey Akım'ın hissedarlar komitesinin başkanı olarak görev yapıyor.
Rusya ve Almanya, Kuzey Akım 2'nin tamamen ticari bir proje olduğunda ısrar ediyor, ancak analistler projenin ekonomik faydaları konusunda aynı fikirde değil. Alman düşünce kuruluşu DIW'nin 2018 tarihli bir raporu, "gereksiz" dediği projenin Almanya ve Avrupa'daki talebi "önemli ölçüde abartan" tahminlere dayanarak yapıldığını açıkladı.
Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya, gazının yaklaşık yüzde 40'ını Rusya'dan ithal ediyor. Berlin, boru hattının Almanya'nın kömür ve nükleer enerjiden uzaklaşmasında rol oynayacağına inanıyor.
ABD, ihtiyatlı onay verdi
Washington, projeye ihtiyatla yeşil ışık yaktı. ABD Başkanı Joe Biden, selefleri Barack Obama ve Donald Trump gibi projeye "güvenlik riski var" diyerek itiraz etmişti. Ancak ABD'nin bu politikasının arkasında "Washington'un Avrupa'ya sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) satışlarını artırmak istediği" yorumları yapıldı.
ABD'nin, boru hattını döşeyen Rus gemilerine uyguladığı yaptırımlarla Kuzey Akım 2'yi geciktirmesi Almanya tarafından eleştirilmişti. Ancak Trump tarafından gerilen transatlantik bağları yeniden kurmaya istekli olan Biden, beklenmedik bir şekilde mayıs ayında projenin arkasındaki Rus kontrolündeki şirkete yaptırımları kaldırdı.
Analistler bu hareketi, yükselen Çin de dahil olmak üzere diğer zorluklar karşısında Washington'un desteğine güvenen "Berlin'e bir zeytin dalı olarak" gördü.
ABD ve Almanya 22 Haziran'da, Kuzey Akım 2 boru hattı projesinin tamamlanmasına izin verilmesi konusunda anlaştı.
Biden'dan Zelenskiy'e yaptırım güvencesi
Zelenskiy, yaptırımların kaldırılmasının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin için bir kazanç olduğunu söyledi.
REKLAMBiden, eylül ayı başlarında Zelenskiy'i Beyaz Saray'da ağırladı ve Ukrayna'ya desteğini yineledi.
Zelenskiy, görüşmeden sonra gazetecilere verdiği demeçte, Biden'ın kendisine Rusya'dan Ukrayna'nın enerji güvenliği için sorun yaratacak "ihlaller" olması durumunda boru hattına yaptırım uygulayacağı konusunda güvence verdiğini aktardı.
Gazprom'un doğal gaz ihracat geliri yüzde 84 arttı
Bu arada Gazprom'un doğal gaz ihracat geliri, yılın ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 84 artarak 23,6 milyar dolara çıktı. Rusya Federal Gümrük Servisi verilerine göre, Gazprom'un boru hatlarıyla doğal gaz ihracat hacmi ocak-temmuz döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 artarak 123,8 milyar metreküpe yükseldi.
Dünyanın en büyük doğal gaz üreticilerinden Gazprom, Rus yasalarına göre boru hatlarıyla doğal gaz ihracat yetkisine sahip tek şirket konumunda bulunuyor.