BM'den Afganistan'a Taliban'ı devre dışı bırakacak mali yardım girişimi

Afganistan'ın başkenti Kabil'de döviz bozan bir kişi
Afganistan'ın başkenti Kabil'de döviz bozan bir kişi © AP
By euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

BM, insani ve ekonomik krizin pençesindeki Afganistan'da yaşanan kötü gidişatı durdurmak ve kara listede olan Taliban liderlerini devre dışı bırakmak için bir plan dahilinde milyonlarca dolarlık yardımı, Afgan para birimine çevirecek bir sistemi başlatmayı hedefliyor

REKLAM

Birleşmiş Milletler, insani ve ekonomik krizin pençesindeki Afganistan'da yaşanan kötü gidişatı durdurmak ve kara listede olan Taliban liderlerini devre dışı bırakmak için bir plan dahilinde milyonlarca dolarlık yardımı Afgan para birimine çevirecek yeni sistem başlatmayı hedefliyor.

Taliban'ın ağustos ayında ülkenin kontrolünü ele geçirmesinin ardından ABD, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası, bu ülkeye yönelik mali yardımları kesti.

Bu durum Birleşmiş Milletler ve yardım gruplarını, insani yardım almaya devam etseler de nakit akışı konusunda zorda bırakıyor.

Ayrıca yardım kuruluşları, ABD yaptırımlarını delerek Washington'la karşı karşıya gelmek istemiyor.

Reuters tarafından da görülen bir BM notunda geçen ay, "ihtiyaç duyulan acil" İnsani Değişim Sistemi'ne (HEF) atıfta bulunuyor.

Notta, "Asıl amaç, HEF'in şubat ayı itibarıyla işler duruma getirilmesi" yazıyor.

Ayrıca, "Sistemin kurulması öncesi, mekanizmanın tam olarak nasıl çalışacağını göstermek için birkaç deneme takası yapmaya çalışıyoruz" ifadeleri yer aldı.

Birleşmiş Milletler, 39 milyon nüfuslu ülkede halkın yarıdan fazlasının aşırı açlık çektiği, ekonomi, eğitim ve sosyal hizmetlerin de çökmeye başladığı uyarısında bulunmuştu.

BM ve insani yardım yetkilileri, sistemin Afganistan Merkez Bankası bağımsız olarak faaliyete geçene ve halen yurtdışında dondurulmuş olan yaklaşık 9 milyar dolarlık döviz rezervi serbest bırakılana kadar geçici bir önlem olacağının altını çiziyor.

Ancak Afganistan'ın rezervlerinin ne zaman serbest bırakılacağı meçhul. Zira ABD'nin elindeki rezervler yasal işlemlere bağlı ve Batılı hükümetler, Taliban'ın insan haklarına, özellikle de kadın ve kız çocuklarının haklarına saygı göstermemesi halinde bu meblağın serbest bırakılmayacağını kaydediyor.

'HEF' olarak isimlendirilen sistem, BM ve yardım kuruluşlarının ülkedeki özel işletmelerin kasasındaki büyük miktarlardaki ulusal para birimi olan Afganiye erişmesine olanak tanıyacak. BM, Afganistan'da bu yılki insani yardım faaliyetleri için 4,4 milyar dolar fona ihtiyacı olduğunu belirtiyor.

Karşılığında, Birleşmiş Milletler, işletmelerin yabancı alacaklılarına ödeme yapmak için (potansiyel olarak on milyonlarca dolar) yardım parası ödeyecek.

Bu arada basına sızan notta, 'sistemin fon akışı, naktin Afgan sınırından geçmesini gerektirmeyecek' ifadesi yer aldı.

Bu arada sistem her ne kadar Taliban'ı devre dışı bıraksa da söz konusu notta, "HEF'in 'fon akışı için Taliban yönetimi altındaki Merkez Bankası'nın onayına ihtiyaç duyulacak ve kullanılan döviz kuru ve AIB'ye (Afghanistan International Bank) yatırılan nakit Afgani'nin herhangi bir kısıtlama olmaksızın çekilmesini gerektirecek." denildi.

Uluslararası yardım kuruluşları ve BM yetkilileri, nakit takas mekanizmasını savunsa da BM notu HEF'in nasıl işleyeceğine dair detay vermiyor.

Taliban ise daha önce durumu daha da karmaşık hale getiren bir kararla ülkede döviz kullanımını yasaklamıştı.

Ayrıca kendilerini devre dışı bırakacak bir sisteme Taliban yönetiminin nasıl tepki göstereceği henüz bilinmiyor.

BM belgesinde, Dünya Bankası ve BM yetkililerinin risk değerlendirmesinin tamamlanmasının yanı sıra, uluslararası bankaları yaptırımlardan korumak için ABD Hazine Bakanlığı'ndan lisans alınması, katılımcıları incelemesi ve kara para aklamaya karşı önlem alması için özel bir şirket kiralama dahil olmak üzere HEF'i sonuçlandırmak için çalıştıkları bilgisi yer alıyor.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Osman Kavala'nın tutukluluk halinin devamına karar verildi

Lavrov'dan Batı'ya Ukrayna uyarısı: Ültimatom ve tehditlerle bir yere varılmaz

İsviçre, Nazi sembollerinin ve selamının yasaklanmasını reddetti