Son yıllarda Moskova'nın etkinliğini iyice artırdığı Orta Doğu'da Ukrayna'daki savaş nedeniyle derin görüş ayrılıkları tekrar günyüzüne çıktı
REKLAMIrak'ın başkenti Bağdat'ta üzerinde "Rusya'yı destekliyoruz" yazılı dev bir Vladimir Putin posteri bir kaç saatliğine de olsa asılı kaldı. Daha sonra güvenlik güçleri gelerek posteri kaldırdı. Bağdat yönetiminden Putin'in resimlerinin kamuya açık alanlarda gösterilmesi yasaklandı.
Lübnan'da Hizbullah'a bağlı silahlı güçler hükümetin Rusya'yı kınamasına karşı protesto gösterisi düzenledi ve tarafsız kalınması çağrısında bulundu.
Bu örnekler, son yıllarda Moskova'nın etkinliğini iyice artırdığı Orta Doğu'da Ukrayna'daki savaş nedeniyle derin görüş ayrılıklarını gözler önüne seriyor.
Siyasi elitler de her ne kadar Batı ile yakın ilişki içerisinde olsalar da Rusya'yı da dışlamayarak ABD, Avrupa ile arasında bir denge gözetmeye çalışıyor. Fakat Irak'taki Şii milisler, Lübnan'daki Hizbullah ve Yemen'deki Husiler açık bir şekilde Ukrayna karşısında Rusya'yı desteklediklerini belirtiyor.
Bu grupların ortak özelliği ise bölgede ABD karşıtı İran'ın uzun kolları olarak görülmesi. Putin de bu grupların desteğini büyük oranda Tahran'la olan iyi ilişkileri ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'a sağladığı askeri yardımlar sayesinde kazandı.
Gruplar müttefiklerini yarı yolda bıraktığını düşündükleri ABD'nin aksine Putin'i istikrarlı ve güvenilir bir ortak olarak görüyor. Hatta kendi aralarında Putin'e Şiiler arasında oldukça yaygın bir isim olan Ebu Ali takma adını yakıştırdılar.
Hükümetler ise daha dengeli bir yol izliyor. Bağdat merkezli Siyasi Düşünce isimli araştırma merkezinden İhsan Alshamary, Irak'ın hem Rusya hem de Batı ile ortak çıkarları olduğunu bu nedenle savaşa karşı olduğunu açıklamakla birlikte herhangi bir taraf tutma ya da kınamada bulunmadığını vurguladı.
Bölgedeki İran müttefiklerinin ise açıktan Rusya'ya destek verdiğini belirten Alshamary, "Çünkü Amerika ve batı karşıtılar ve Rusya'nın müttefikleri olduğuna inanıyorlar," ifadelerini kullandı.
Rusya'nın Irak ve özellikle Kürt yönetimi bölgesinde enerji alanında 14 milyar dolarlık yatırımı bulunuyor. Lukoil, Gazprom Neft ve Rosneft gibi Rus şirketler faaliyet gösteriyor.
Irak'ın ABD ile de yakın ilişkileri bulunuyor ama batılı şirketleri sürekli olarak ülkeden çıkma planları yapıyor.
Irak'ta Rusya'ya yönelik yaptırımlar konusunda şu ana kadar en sert hamlesi merkez bankası başkanı tarafından Rus şirketlere yeni ihaleler verilmemesi tavsiyesi oldu. Ruslara göre bu kararın da yeni yatırımlar dışında pek bir etkisi olmayacak.
Geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Rusya'ya saldırısını sonlandırma ve Ukrayna'dan askerlerini çekme çağrısı için yapılan oylamada çekimser kalan 35 ülkeden biri de Irak oldu. Lübnan olumlu oy kullanırken Suriye karşıt oy kullandı. İran çekimser kaldı.
Hizbullah etkisi
Lübnan Dışişleri Bakanlığı'ndan beklenmedik derecede sert gelen açıklama, Rusya'nın tepkisine neden oldu. Bakanlık daha sonra taraf tutma niyetinde olmadıklarını açıklamak zorunda kaldı.
Hizbullah üyesi milletvekili İbrahim Moussawi ise sosyal medya hesabından "Kafalarına göre mesafe koyup kafalarına göre tarafsızlık ilan ediyorlar, kafalarına göre müdahale edip, kınama yayınlıyorlar. Lübnan'ın nasıl bir dış politikası var, burada Lübnan'ın çıkarları nerede? Lütfen açıklayın dışişleri bakanlığı," yorumunu yaptı.
Hizbullah ise Rusya'nın Ukrayna'nın işgalini ABD'nin provokasyonlarının kaçınılmaz sonu ve ABD'nin bir müttefiğini yarı yolda bırakmasının yeni bir örneği olarak görüyor.
Rusya'nın binlerce askerinin bulunduğu Suriye'de ise reklam panolarına "Zafer Rusya'nın" pankartları asıldı. Muhaliflerin kontrolündeki bölgelerdekiler de Rusya'nın Ukrayna'dan çekilmek zorunda kalması halinde kendi üzerlerindeki baskının da azalacağını düşünüyor.