Avustralya ve Hollanda girişimilerinde MH17 uçuş sayılı Boeing 777 tipi uçağın Rusya'dan Ukrayna'nın doğusuna götürülen Rus yapımı yerden atılan hava savunma sistemi füzesi tarafından düşürüldüğüne dair kanıtları kullanacaklarını belirtiyor.
REKLAMHollanda ve Avustralya, Malezya Havayolları'na ait MH17 sefer sayılı uçağın 2014'te Ukrayna üzerinden geçerken ülkenin doğusundaki Rus yanlısı ayrılıkçı grupların açtığı ateş sonucu düşürüldüğü ve 298 kişinin yaşamını yitirdiği olayla ilgili yasal işlem başlatacaklarını açıkladı.
Avustralya Başbakanı Scott Morrison uluslararası hukuka göre olaydan Rusya'nın sorumlu olduğunu ve kurbanlar için mücadele etmek adına olayı Birleşmiş Milletler (BM) Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ne taşıyacaklarını bildirdi. 17 Temmuz 2014'te Amsterdam-Kuala Lumpur seferi sırasında meydana gelen olayda 38 Avustralya vatandaşı yaşamını yitirmişti.
Hollanda hükümeti de girişimleriyle ilgili BM Güvenlk Konseyi'ni bilgilendirdiklerini belirterek "Aralarında 196 Hollandalı'nın bulunduğu 298 sivilin ölümü sonuçsuz kalamaz ve kalmamalıdır. Ukrayna'da yaşanmakta olan olaylar bunun hayati öneminin altını çiziyor" açıklamasında bulundu.
Avustralya ve Hollanda girişimilerinde MH17 uçuş sayılı Boeing 777 tipi uçağın Rusya'dan Ukrayna'nın doğusuna götürülen Rus yapımı yerden atılan hava savunma sistemi füzesi tarafından düşürüldüğüne dair kanıtları kullanacaklarını belirtiyor.
Moskova ise olayla ilgisinin bulunduğu iddialarını reddederek bir dizi alternatif teori üretmiş, ancak bu teoriler uluslararası soruşturma ekibince kanıt bulunmadığından kabul görmemişti.
Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne, pazartesi günü yaptığı açıklamada her iki ülkenin de Rusya ile iyi niyet içinde müzakereleri yürüttüğünü ancak Rusya'nın 2020'de tek taraflı olarak görüşmelerden çekildiğini hatırlattı. Hollanda da geçen yıl Rusya'yı yeniden müzakere masasına çekmek istediğini belirtmiş, ancak yasal girişim olasılığını da gözardı etmediklerinin altını çizmişti.
Yasal girişimden ne bekleniyor?
Avustralya bu zarardan dolayı Rusya'nın tam tazminat ödemesini bekliyor ve ayrıca Rusya'nın sivil havacılık kurallarını belirleyen Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ndeki (ICAO) oy hakkının askıya alınmasını istiyor.
Merkezi Kanada'nın Montreal kentnde bulunan ICAO'nun düzenleyici gücü olmasa da siyasi sınırların ötesinde hareket ederek küresel sivil havacılıkta güvenlik sisteminin temelini oluşturuyor.
ICAO'nun Şikago Konvansiyonu'na eklenen bir madde ile uçaklardaki sivllerin silah atışlarına karşı korunması için oluşturulan prosedür çok nadir olarak işletiliyor. Söz konusu madde 1984 yılında Güney Kore'ye ait bir uçağın bir önceki yıl Rus savaşçılar tarafından düşürülmesi üzerine eklenmişti.
Uzmanlar Hollanda ve Avustralya'nın ICAO nezdindeki bu girişiminin sonucunun belirsiz olduğunu belirtiyor, ancak hareketin Rusya'yı olayla ilgili müzakereye zorlayabilme yollarından biri olarak görülebileceği değerlendirmesinde bulunuyor.
Geçmiş olaylarda ICAO'da yürütülen resmi görüşmelere Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne (UCM) dava açılması öncesi atıln bir adım olarak görülmüştü. İran,1988'de İran havyolları'na ait 655 sefer sayılı uçağı düşüren Amerika Birleşik Devletleri'ni UCM'de dava etmişti.
BM nezdindeki bu girişimin Hollanda'da dört şüphelinin bireysel suç sorumluluğu kapsamında yargılandığı cinayet davasından farklı bir adım olarak atıldı. Hollanda'da üç Rus ve bir Ukraynalı gıyabında sürdürülmekte olan davada kararın bu yıl sonunda doğru açıklanması bekleniyor.