Rus gazını kesmek isteyen Avrupa Birliği'ne İsrail bir çözüm olabilir mi? İsrail doğal gazının Avrupa'ya kısa vadede ulaşması mümkün mü? Masada hangi seçenekler bulunuyor?
REKLAMUkrayna'yı işgal eden Moskova'ya karşı sert yaptırımlar uygulamaya sokan Avrupa Birliği, Rus petrol ve doğal gazına olan bağımlılığı sona erdirmek için de alternatif seçenekler üzerinde çalışıyor. Alternatiflerden biri de İsrail.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya'ya olan enerji bağımlılığının 2027'ye kadar sonlandırılmasını önermişti.
Bu adımın ardından alternatif arayışlarına giren AB için İsrail bir çözüm olabilir.
İsrail Enerji Bakanı Karine Elharrar, şu ana kadar önemli bir piyasa olarak görmedikleri Avrupa Birliği'nin Ukrayna'daki savaştan dolayı yeni bir pazar olabileceğini söyledi.
Peki İsrail'de üretilen doğal gaz kısa vadede Avrupa'ya ulaşabilir mi?
"İsrail ciddi bir aktör olabilir"
Avrupa ile İsrail arasında başlayan görüşmelerde hem takvim hem de gönderilebilecek gaz miktarı üzerinde müzakereler sürüyor.
Rusya yıllık 155 milyar metre küplük gaz ihracatı ile Avrupa Birliği'nin en önemli tedarikçisi konumunda bulunuyor. Rus gazı Avrupa Birliği'nin tüketiminin yüzde 40'ını oluşturuyor.
İsrail ise doğal gaz üreten ve ihraç eden ülkeler arasına, özellikle 2010'da karasularında keşfedilen ve bir trilyon metreküp olduğu tahmin edilen rezervi sayesinde giriş yaptı.
Eski Enerji Bakanı Yuval Steinitz, İsrail'in Rusya'nın yerini alamayacağını, bununla birlikte Avrupa'nın enerji bağımlılığını azaltabilecek "ciddi bir aktör" olduğunun altını çiziyor.
İsrail'in de aralarında bulunduğu Doğu Akdeniz ülkelerinin toplamda 20 milyar metreküp doğal gazı kısa süre içinde Avrupa'ya gönderebileceği tahmin ediliyor.
İsrail doğal gazı Avrupa'ya nasıl gönderilebilir?
Tel Aviv Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Oded Eran buradaki asıl sorunun miktar değil doğal gazın Avrupa'ya transferi olduğunu vurguluyor.
1. Mısır
İsrail'in bu konuda önünde birçok seçenek bulunuyor. İlk olarak doğal gazın sıvılaştırılmış gaz üretim tesislerinin bulunduğu Mısır'a gönderilmesi ve bu yakıtın daha sonra tankerlerle Avrupa'ya aktarılması üzerinde görüşülüyor.
2. Türkiye
İsrail'in önündeki diğer bir seçenek ise yıllardır askıda olan diplomatik ilişkilerin son dönemde yeniden canlandığı Türkiye.
Avrupa Birliği ile arasında halihazırda doğal gaz boru hattı altyapısı bulunan Türkiye'ye, İsrail'den inşa edilecek bir boru hattı gündemin ilk sırasında bulunuyor ve bu en kolay yol olarak görülüyor.
Geçen ocakta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un şubat ayı başında Türkiye'yi ziyaret edeceğini bununla beraber ikili ilişkilerde yeni bir dönem başlayabileceğini söylemişti.
9 Mart'ta gerçekleşen ziyaret sırasında iki taraf da ilişkilerde yeni bir dönem başladığının altını çizmiş ve enerji alanında yürütülecek projelerde iş birliğine hazır olunduğu vurgulandı.
Türkiye opsiyonunun hem "daha kolay" hem de "daha ucuz" olduğunu söyleyen İsrailli eski Enerji Bakanı Steinitz, "50, 60 dolarlara ulaşan sıvılaştırılmış doğal gaz fiyatları göz önünde bulundurulduğunda ekonomik anlamda bir kanal çok daha enteresan olur" dedi.
3. EastMed Projesi
İsrail'in önündeki seçenekler Mısır ve Türkiye ile de sınırlı değil. Diğer bir alternatif de Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden doğal gazı Avrupa'ya ulaştırabilmek.
REKLAMEastMed adlı projenin hayata geçirilebilmesi için denizin altından bin 800 kilometrelik bir boru hattı geçirilmesi gerekiyor.
6 milyar dolara mal olacağı hesaplanan projeye ise Amerika Birleşik Devletleri sıcak bakmıyor. Washington bu seçeneği hem çok "pahalı" "vakit kaybettirecek" bir proje olarak görüyor.