Endonezya'nın palmiye yağı ihracatına getirdiği yasak, küresel çapta fiyatları arttıracak

Endonezya'nın başkenti Cakarta'da bir pazardaki tezgahında yemeklik yağ paketlerini gösteren bir satıcı
Endonezya'nın başkenti Cakarta'da bir pazardaki tezgahında yemeklik yağ paketlerini gösteren bir satıcı © AP
By euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Endonezya'nın palmiye yağına yönelik ihracat yasağı getirmesi, küresel çapta yemeklik yağ fiyatlarını artıracak.

REKLAM

Endonezya'nın palmiye yağına yönelik ihracat yasağı getirmesi, küresel çapta yemeklik yağ tüketicilerine aşırı yüksek fiyat ödemekten başka seçenek bırakmıyor. Covid-19 süreci ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin etkisiyle yükselen gıda fiyatlarında küresel kriz endişesi yaşanırken, bazı ülkeler, iç piyasalarını korumak için gıda ürünlerinin ihracatını durdurma ya da kısıtlama yoluna gidiyor.

Dünyanın en büyük palmiye yağı üreticisi Endonezya'nın perşembe gününden itibaren geçerli olacak ihracat yasağı adımı, sektör analistlerinin tahminlerine göre palmiye yağı, soya yağı, ayçiçek yağı ve kolza yağı da dahil olmak üzere tüm büyük yemeklik yağların fiyatlarını artıracak.

Bu durum, yüksek yakıt ve gıda fiyatlarından etkilenen Asya ve Afrika'daki tüketicilere ilave yük getirecek.

Emtia danışmanlığı LMC International Direktörü James Fry, Reuters'e verdiği demeçte, "Endonezya'nın kararı yalnızca palm yağı mevcudiyetini değil, dünya çapındaki bitkisel yağları da etkiliyor" ifadesini kullandı.

Kek ve kızartma yağlarından kozmetik ve temizlik ürünlerine kadar birçok alanda kullanılan palm yağı, küresel bitkisel yağ sevkiyatlarının yaklaşık yüzde 60'ını oluşturuyor.

Dünyanın en büyük üreticisi Endonezya ise, tüm bitkisel yağ ihracatının yaklaşık üçte birine sahip.

Cakarta, artan yurt içi fiyatları dengeleyebilmek için 22 Nisan'da bir sonraki emre kadar ihracat yasağı ilan etti.

Fry, "Bu, diğer tüm büyük yağ ihracatları baskı altındayken oluyor; Güney Amerika'daki kuraklık nedeniyle soya fasulyesi yağı, Kanada'da kötü durumdaki kanola mahsulleri nedeniyle kolza yağı ve Rusya'nın Ukrayna işgali nedeniyle ayçiçek yağı." diye sözlerine açıklık getirdi.

Bitkisel yağ fiyatları, Malezya'daki işgücü kıtlığından soya yağı ve kanola yağının en büyük ihracatçıları olan Arjantin ve Kanada'daki kuraklıklara kadar son altı ayda yaşanan arz sıkıntısı nedeniyle yüzde 50'den fazla arttı.

Alıcılar, küresel en büyük ayçiçeği ihracatçısı Ukrayna'yı bekliyordu ancak Moskova'nın bu ülkede başlattığı savaş tedariki durdurdu.

Hindistan Yağ Üreticileri Derneği Direktörü Atul Chaturvedi, Ukrayna savaşının yanı sıra Endonezya'nın şok yasağının alıcılara "çifte darbe" vuracağını dile getirdi.

Hindistan, Bangladeş ve Pakistan gibi ithalatçıların Malezya'dan palm yağı alımlarını artırmaya çalışacağını dile getiren Chaturvedi, ancak dünyanın en büyük ikinci palmiye yağı üreticisinin Endonezya'nın yarattığı boşluğu dolduramayacağını ifade etti.

Endonezya, Hindistan'ın toplam palmiye yağı ithalatının yarısını sağlarken, Pakistan ve Bangladeş, palmiye yağının yaklaşık yüzde 80'ini Endonezya'dan ithal ediyor.

Pakistan Yemeklik Yağ Rafinerileri Derneği (PEORA) Başkanı Raşid JanMohd, "Endonezya'nın, palmiye yağı kaybını kimse telafi edemez. Tüm ülkeler zarar görecek" değerlendirmesinde bulundu.

Şubat ayında, Karadeniz bölgesinden ayçiçek yağı tedarikinin kesintiye uğraması nedeniyle bitkisel yağ fiyatları rekor seviyeye yükselmişti.

Rusya, gıda savaşı da başlattı

Rusya, Ukrayna'ya açtığı savaş sonrası gıda ürünlerinin tedarikinde de küresel bir savaş başlatmıştı.

Rusya, geçen ay, üçüncü ülkelere beyaz şeker ve şeker kamışı ihracatını, Avrasya Ekonomik Birliği'ne (AEB) de tahıl ihracatını geçici olarak yasakladı. Söz konusu yasaklar, AEB ülkelerine 30 Haziran'a kadar, üçüncü ülkelere de 31 Ağustos’a kadar uygulanacak.

Arjantin de kendi un sanayisi için buğday tedarikini garanti altına almak ve makarna fiyatlarının artışını frenlemek için bir sistem oluşturma kararı aldı. Arjantin ayrıca, soya yağı ve küspesi ihracatını da durdurma kararı aldı.

REKLAM

Ukrayna ise buğday, mısır, ayçiçeği yağı, gübre ihracatına yasak getirdi. Ukrayna Başbakanı Denys Shmyhal, Ukrayna hükümetinin, gıda rezervi oluşturmayı hedeflediğini belirterek, bunun için ülkenin yıllık tüketimine eşit tahılı geri alacağını bildirdi.

Macaristan da tahıl ihracatı yasağına katılan ülkeler arasında yer aldı.

Dünyanın en büyük palm yağı üreticisi Endonezya ise şirketlere, planladıkları palm yağı ihracatının yüzde 30'luk kısmını yurt içine ayırma zorunluluğu getirdi. Bu oran daha önce yüzde 20'ydi. Cakarta son olarak tamamına yasak getirdi.

Gıda korumacılığı yapan ülkeler arasında Orta Doğu ve Afrika da yer alıyor

Gıda korumacılığı yapan ülkeler arasında Orta Doğu ve Afrika da yer alıyor. Cezayir de yağ, şeker ve buğday ürünlerine ihracat yasağı getirildi. Cezayir Tarım Bakanı Abdulhafız Heni, Rusya-Ukrayna krizi sebebiyle tahıl ürünlerinde oluşan endişeler üzerine ülkesindeki tahıl stoklarının 2022 sonuna kadar yeterli olduğunu ifade etmişti. Yaklaşık 1,3 milyon ton buğday üretimine sahip Cezayir, yıllık 9-12 milyon ton buğday tüketiyor. 

Nisan 2020'de baklagil, yer fıstığı, bezelye, fasulye ihracatına geçici yasak getiren Mısır, Rusya-Ukrayna savaşının ardından bazı gıda ürünlerinde meydana gelen fiyat artışının önüne geçmek için aralarında buğday, mercimek ve fasulyenin de bulunduğu 5 gıda ürününün ihracatını da geçici olarak durdurdu. 

REKLAM

Kamerun da yerel piyasadaki fiyat artışları ve tedarik sorununu gerekçe göstererek pirinç, mısır, darı ve sorgum ürünlerine ihracat yasağı getirdi. 

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) Rusya ve Ukrayna’nın küresel tarım için önemine ve iki ülke arasında devam eden savaşın tarım ürünleri pazarına etkisine ilişkin ön değerlendirme raporunda, kuruluşun savaştan önceki tahmininde Rusya'nın mart-haziran döneminde 8 milyon tonluk ihracat yapacağının tahmin edildiği hatırlatılmış ancak son gelişmelerle bu tahminin gerçekleşmesinin zor göründüğü belirtilmişti.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Moldova'nın Rusya yanlısı ayrılıkçı Transdinyester bölgesinde patlamalar

Küresel askeri harcamalar, 2 trilyon doları geçti: Türkiye'deki artış son 9 yılda yüzde 63

Alman savunma şirketi Rheinmetall, Ukrayna'ya 100 Marder tankı ihracatı için izin istedi