Analiz: Tarafsız İsviçre, Rusya tehdidine karşı NATO'ya yaklaşıyor

REKLAM

İsviçre’nin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından ortaya çıkan tehdit üzerine Batılı askeri güçlere yaklaşma arzusuyla birlikte ülkenin yıllardır sürdürdüğü “efsanevi” tarafsız statüsünün yakında tartışmaya açılması bekleniyor.

Savunma Bakanlığı Güvenlik Politikaları Şefi Paelvi Pulli, Reuters’e yaptığı açıklamada, bakanlığının NATO ülkeleriyle ortak tatbikatlar da içinde olmak üzere yeni savunma seçenekleri konusunda kapsamlı rapor hazırlattığını aktardı.

Pulli, sonuç aşamasında ülkesinin tarafsızlığının yorumlanma biçiminde değişiklikler olabileceği mesajını verdi.

Savunma Bakanı Viola Amherd Washington’a yaptığı ziyaret öncesi yaptığı açıklamada ülkesinin tam üye olmamakla birlikte ABD’nin önderliğindeki NATO ittifakıyla artık daha yakın çalışacağını bildirdi.

20. yüzyılda İsviçre'yi her iki dünya savaşının dışında tutan tarafsızlığın kendi içinde bir amaç olmadığını, İsviçre'nin güvenliğini artırmayı amaçladığını belirten Pulli, NATO ve İsviçreli siyasetçiler ve komutanlar arasında üst düzey görüşmelerin yürütülmesinin de değerlendirilen seçenekler arasında olduğunu söyledi.

Batı ve Sovyetler Birliği arasında yıllarca süren soğuk savaş döneminde özenle korunan tarafsızlık statüsünün ülkenin arabulucu olarak özel bir rol sürdürmesine ve barışçıl bir şekilde ülkenin gelişmesine önemli katkı verdiğini düşünen çoğu uzmana göre, NATO ittifakına yaklaşmak bu gelenekten ciddi anlamda bir kopuşun işareti olacak.

Pulli’ye göre, NATO tam üyeliği tartışılsa bile hazırlanan raporda ülkenin bu yönde adım atması önerilmeyecek.

Büyük merakla beklenen İsviçre’nin gelecekteki güvenlik politikalarının yönünü belirleyecek rapor eylül ayında tamamlanacak ve önce bakanlar kurulunda sonra parlamentoda tartışmaya açılacak.

Savunma Bakanlığı’nın bu çalışmasına paralel olarak Dışişleri Bakanlığı, yaptırımların kabulü, uygulanması, silah ve mühimmat ihracatı, tarafsızlık statüsü penceresinden NATO ülkeleriyle ilişkileri masaya yatıran ayrı bir rapor hazırlıyor.

İsviçre 1815 yılındaki Viyana Konferansı’nda ilan ettiği tarafsızlık statüsünden bu yana hiçbir ülkeyle savaşmadı. 1907 yılındaki Lahey Sözleşmesi’nden bu yana İsviçre uluslararası hiçbir ihtilafa taraf olmadı ve topraklarını çatışmalara taraf olan ülkelere açmadı, ilgili ülkelere silah ve mühimmat vermedi.

Anayasada yer alan tarafsızlık, İsviçre'ye meşru müdafaa hakkı ve bu kavramın yasal çerçevede yer almayan siyasi yönlerinin de nasıl yorumlanacağı konusunda kapsamlı bir tanımlama getiriyor.

Bununla birlikte Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Moskova’ya yönelik yaptırımlar ülkenin tarafsızlık statüsünün de ciddi bir şekilde tartışmaya açılmasına yol açtı.

Pulli, İsviçre’nin işgal yüzünden mağdur olduğu düşünülen Ukrayna’ya gerektiği gibi katkı vermediği konusunda ülkede ciddi bir rahatsızlığın ortaya çıktığını kaydetti.

Ukrayna’ya doğrudan silah ve mühimmat tedarik muhtemelen çok uzak bir adım olsa da, hükümetin şimdiye kadarki politikasından önemli bir değişiklikte, Ukrayna'ya gönderilenlerin yerine diğer ülkelere mühimmat tedarik etmesi de yine İsviçre’de son dönemde tartışmaya açılan önemli bir konu oldu.

İsviçre’de NATO desteği artıyor

İsviçre geçen yıl sadece sadece birkaç NATO ülkesinin satın alabildiği modern F-35 savaş uçaklarından aldı. Savunma Bakanı Viola Amherd ülkesindeki bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, tarafsızlık statüsü yüzünden ülkesinin NATO’ya katılamayacağını ancak, savunma alanında birlikte çalışılabileceğini ifade etti.

Rusya’dan İsviçre’ye üstü kapalı uyarı

İsviçre’nin NATO’ya üye olmasa bile yakınlaşması Rusya’yı beklenildiği gibi hemen tedirgin etti.

Bern’deki Rusya Büyükelçiliği Sözcüsü Vladimir Khokhlov, bu yönde atılacak adımın İsviçre için radikal bir politika değişikliğine işaret ettiğini belirterek, ayrıntı vermeden Moskova’nın sonuçları olacak nihai bir tarafsızlıktan vazgeçmeyi görmezden gelemeyeceği uyarısında bulundu.

İsviçre ordusu da ulusal güvenliği artırma adına NATO ile ilişkilerin güçlendirilmesinden yana tavır alırken, seçmenlerin yüzde 56’sı buna destek veriyor.

REKLAM

Daha önceki yıllarda NATO ile ilişkileri geliştirmek isteyenlerin oranının yüzde 37 oranında olduğu hesaba katıldığında son yıllarda çoğu kişinin artık görüşlerini değiştirdiği görülüyor.