Rus yapımı füze savunma sistemi olan S-400leri milyarlarca dolara satın aldıktan sonra, Türk hükümeti bir süredir Batılı müttefikleri ile arayı açan bu hamleden geri dönüş yolunu bulmaya çalışıyor.
REKLAMRus yapımı füze savunma sistemi olan S-400'leri milyarlarca dolara satın aldıktan sonra, Türk hükümeti bir süredir Batılı müttefikleri ile arayı açan bu hamleden geri dönüş yolunu bulmaya çalışıyor.
Defensnews'ta yer alan bir analize göre "Ankara bu anlamda Ukrayna'nın işgalinden yararlanıyor gibi görünüyor."
Analizin devamı şu şekilde:
Türkiye'den yapılan açıklamalarda "İki ortağımız Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, NATO müttefiklerimizle tedarik bağlarını güçlendirme lehine yeni bir anlayış yarattı” denildi.
Savaş, Türkiye'yi bir kez daha NATO içinde çok önemli bir arabulucu konumuna getirdi. Ankara, yetkililerin gelecekteki müzakerelerde iş görebilecek şekilde hem Rusya hem de Ukrayna ile bağlarını geliştirdi.
İsveç ve Finlandiya'nın da NATO üyelik başvurularını ilerletmek için Türkiye'nin onayına ihtiyaç var.
Ama üstesinden gelinmesi gereken bir geçmiş var:
2020'de Türkiye, Rus S-400 hava savunma sistemi için 2,5 milyar dolar ödedi. Ancak müttefiklerinden daha fazla tecrit ve yaptırımlardan çekinen Türkiye, sistemi çalışır hale getirmemeye karar verdi.
Bu adıma yanıt olarak ABD, Türkiye'nin beşinci nesil F-35 savaş uçağını inşa eden çok uluslu konsorsiyumdaki üyeliğini askıya aldı. Türkiye, Ankara'nın hiç almadığı ilk hayalet uçak partisi için yaptığı 1,5 milyar dolarlık ön ödemenin geri ödenmesini istiyor.
Bu yılın mart ayında ise NATO ve güvenlik işleriyle ilgilenen kıdemli bir Türk diplomat, Defense News'e Rus-Ukrayna savaşının, stratejik silah sistemleriyle ilgili tüm potansiyel Türk-Rus anlaşmalarını fiilen sona erdirdiğini söyledi.
Rusya askeri tedarikçi olarak masadan kalkınca da, Türk liderler Batı pazarını araştırmaya geri döndüler.
Türkiye savaş uçakları için adım atacak
Üst düzey bir Türk tedarik yetkilisi bahar aylarının başlarında, yaklaşık 80 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağının satışını içeren bir seçenek olduğunu söylemişti. Bu, ülkenin yerli savaş uçağı TF-X'i inşa ederken Türk endüstrisine avantaj sağlayacak bir satın alma olabilir.
Typhoon; Airbus, BAE Systems ve Leonardo'dan oluşan ve uçak projesinin çoğunu ortak bir holding şirketi olan Eurofighter Jagdflugzeug GmbH aracılığıyla yürüten bir konsorsiyum tarafından üretiliyor. Ana müşterileri İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya.
Türkiye ayrıca 40 adet F-16 Block70 uçağı almak ve 80 adet eski F-16'sı için yükseltme kitleri almak üzere harekete geçti.
Türkiye'nin bu talebi nisan ayında Amerikan Kongresi'ne gitti. Mayıs ayının başlarında Biden yönetimi, Temsilciler Meclisi'nden Türkiye'nin F-16 savaş uçağı filosunun yükseltilmesini onaylamasını istedi.
Buna ek olarak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan mart ayında, Eurosam tarafından inşa edilen Avrupa hava ve füzesavar savunma sistemi SAMP/T'nin ortak üretimi için Türkiye, Fransa ve İtalya arasındaki üçlü görüşmelerin Fransa'daki seçimlerden sonra yeniden başlayacağını umduğunu belirtti.
Benzer bir iyimserlikle, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu mart ayı sonlarında İtalya ve Fransa'nın artık Türkiye'de SAMP/T sistemlerini birlikte üretme konusunda “daha ciddi” düşündüklerini söyledi.
Bu arada İngiltere de Türkiye'nin Batı tedarik sistemine dönüşünü kolaylaştıracak adımlar attı. Türkiye Dışişleri Bakan Yardımcısı Faruk Kaymakcı şubat ayında yaptığı açıklamada, İngiltere'nin Türkiye'nin 2019'da Suriye'nin kuzeyine tek taraflı taarruzu sonrasında Türkiye'ye uyguladığı silah satış yasağını kaldırdığını söyledi.
REKLAMİsveç ve Finlandiya Türkiye'ye tam silah ambargosu uygulayan ülkeler arasında
Ancak çoğu Batı kısıtlaması yürürlükte kalmaya devam ediyor. Örneğin Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Hollanda, Norveç, İspanya ve İsveç, Suriye'ye yaptığı askeri müdahaleler nedeniyle 2019'dan beri Türkiye'ye tam silah ambargosu uyguluyor.
Fransa bir dizi savunma ve havacılık alt sistemine kısıtlamalar getirdi ve İtalya bazı ürünlerin satışını yasakladı. Almanya, Türkiye'nin yapım aşamasındaki ilk yerli ana muharebe tankı olan Altay'a güç sağlamak için motor satma planlarını askıya aldı.
Bazı Batılı diplomatlar, Erdoğan'ın Türkiye'nin NATO'daki veto yetkisini Batı ile olan tedarik bağlarını yenilemek için kullanmaya çalışacağını düşünüyor.
"Türkler zorlu pazarlık sürecine hazırlanıyor"
Ankara'da bir Amerikalı diplomat, "Türkler, belirli silah sistemlerinin transferini de içerebilecek zorlu bir pazarlık sürecine hazırlanıyor gibi görünüyor" dedi.
Analizde, 'Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığı Finlandiya ve İsveç'i askeri bağlantısızlık geleneklerini yeniden gözden geçirmeye sevk etti' denildi.
REKLAM