Türkiye’nin NATO üyeliğiyle ilgili itirazı, Finlandiya ve İsveç’i yol ayırımına iter mi?

Brüksel'deki NATO merkezi
Brüksel'deki NATO merkezi © Olivier Matthys/Copyright 2022 The Associated Press. All rights reserved
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Şu ana kadar iki ülkenin üyelik konusunda iş birliği içine hareket ettiğini kaydeden Finlandiyalı dış politika uzmanı, İsveç’in başvurusunun Türkiye tarafından geciktirilmesi halinde Finlandiya’nın kendi adına üyeliğin hızlandırılması için harekete geçebileceğini ifade etti.

REKLAM

NATO liderleri, bu ay sonu, Madrid kentinde Ukrayna’daki gelişmeleri ve ardından Finlandiya ve İsveç’in ittifaka üyelik başvurusunu masaya yatıracak.

Türkiye’nin güvenlik endişelerini gerekçe göstererek, iki İskandinav ülkesinin üyelikleri karşısında bazı koşullar öne sürmesi yüzünden zirvenin önemli diplomatik pazarlıklara sahne olması bekleniyor.

Türkiye, iki ülkenin Suriye’de PKK’ya yakın unsurlara destek vermesi ve İsveç’in Ankara’ya yönelik silah ambargosunu gerekçe göstererek iki ülkenin ittifak üyeliğine karşı çıkıyor.

Ankara’nın Finlandiya’ya oranla İsveç’e karşı daha sert bir tutum içinde olması nedeniyle üyelik sürecinde herhangi bir gecikme olması durumunda, Helsinki’nin NATO üyelik başvurusunu Stockholm’den ayırması gerektiği Finlandiya’da dış ve savunma politikaları uzmanları tarafından son günlerde daha fazla dillendirilmeye başlandı.

Helsinki NATO üyelik başvurusunu Stockholm’den ayırmalı mı?

Finlandiya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde görevli Charly Salonius-Pasternak Euronews’e yaptığı açıklamada, son altı ay içinde yaşananlara bakıldığında gelişmelerin baş döndürücü bir hızla değiştiğini belirterek, “Bu nedenle tam üyeliğin birlikte olacağını söylemenin özellikle akılcı olmadığını söylemek istiyorum. Fin politikacılar üyelik yolunda iki ülkenin birlikte yürüyeceğini söylüyor. Ancak iki başvuruyu birlikte değerlendirmek biraz bana garip geliyor.” dedi.

Finlandiyalı siyasi liderlerin de son dönemdeki açıklamalarda verdiği mesajlar da daha önce verdikleri mesajlara oranla farklılık arz ediyor.

Salonius-Pasternak, “Türkiye'nin herhangi bir nedenle Finlandiya'ya ‘evet’, İsveç'e ise ‘hayır’ demesi ve NATO'nun Finlandiya'nın başvurusunun incelenmeye devam etmesine izin vermesi tamamen akla yatkın bir uygulama” ifadesini kullandı.

Şu ana kadar iki ülkenin üyelik konusunda iş birliği içine hareket ettiğini kaydeden Finlandiyalı dış politika uzmanı, İsveç’in başvurusunun Türkiye tarafından geciktirilmesi halinde Finlandiya’nın kendi adına üyeliğin hızlandırılması için harekete geçebileceğini ifade etti.

Salonius-Pasternak, “İki ülkenin NATO üyelik başvurusunu birbirinden ayırmak için doğru zamanın ne zaman olacağına dair somut bir takvim olmasa da Finlandiya kendi başına ilerleyebilir.” diyerek görüşlerini dile getirdi.

Finlandiya’da çoğunluk aynı anda üyeliğin gerçekleşmesini istiyor

Salonius-Pasternak'ın görüşlerini savunanlar halk arasında çoğunlukta değil. Ancak, sağcı siyasetçiler içinde İsveç ile birlikte hareket edildiği için Finlandiya’nın üyeliğinin gecikeceğini düşünenlerin sayısı az değil.

Bununla birlikte Fin politikacıların ve yorumcuların çoğu, İsveç'le aynı çizgide hareket etmenin önemli olduğu görüşünde. İki ülkenin başvurusunun birlikte değerlendirilip karara bağlanmasını savunan Finlandiya Parlamentosu Dışişleri Komitesi ve bu ülkedeki İsveç Halk Partisi üyesi Eva Biaudet, “Benim için Finlandiya ve İsveç'in üyelik sürecini birlikte yürütebilmeleri önemli. Güvenlik ve stratejik amaçların dışında, insanların en yakın komşusuyla birlikte NATO üyesi olmaktan daha fazla rahat hissedecek olması da oldukça mantıklı bir durum.” dedi.

Türkiye’nin politikalarıyla iki ülkeyi birbirine düşürmeyi hedeflediğini ima eden Finlandiyalı politikacı, “Üyelik biraz uzun zaman alsa da birlikte hareket etmemiz gerekir. Bu konuda Erdoğan’ın söz sahibi olmadığını, iki ülkeyi bölemeyeceğini, Türkiye’nin tek başına üyeliğimizi durdurmasının imkanı olmadığını göstermek açısında da birlikte hareket etmeliyiz.” dedi.

Uluslararası ve Güvenlik İşleri Alman Enstitüsü’nde görevli Finli araştırmacı Minna Ålander, Finlandiya’nın İsveç olmadan üyelik yolunda ilerlemesinin “başarısızlık” olacağını söyledi.

Ålander, “Finlandiya’da Rusya karşısında ulusal güvenliğinin öncelik olması gerektiğine dair çok güçlü bir söylem var. ‘Sorun İsveç ise kendimizi bu kırılganlığa sokmayalım’ düşüncesini anlıyorum. Ancak, ben bunun çok akıllı bir hareket olacağını düşünmüyorum.” diyerek görüşlerini dile getirdi.

Finlandiya ve İsveç arasında yıllarca ikili savunma iş birliğini artırma girişimlerine işaret eden Ålander, şimdi Finlandiya'nın NATO başvuru konusunda yalnız başına ilerlemesinin İskandinav birliğinin garip bir şekilde tahrip olmasına yol açacağı görüşünü dile getirdi.

Finlandiyalı uzman, “Bizi bölmek belki Erdoğan’ın oyunu almasa bile, bu konuda Rusya'nın eline rahatlıkla yeni bir koz geçecek” ifadesini kullandı.

İsveç ne düşünüyor?

İsveç'te de iki ülkenin NATO üyeliği yolculuğuna birlikte devam etmesi gerektiğine dair yaygın bir görüş bulunuyor.

Yaklaşan seçimler, iç siyasi nedenler yüzünden İsveç'in NATO üyeliği ile ilgili tartışmayı farklı bir boyuta taşıma ihtimali bulunuyor. Ancak, NATO karşıtlığının etkili olması beklenmiyor. İsveç Atlantik Konseyi üyesi Anna Wieslander, iki ülkenin tam üyelik konusunda birlikte hareket etmesi gerektiğini belirterek, “Ben işlevsel olarak İsveç ve Finlandiya'nın birlikte hareket etmesinin mantıklı olduğunu düşünüyorum çünkü biz işlevsel olarak çok iç içeyiz ve birlikte hareket etmek tercih edilen bir durum olacak.” dedi.

REKLAM

İsveç ve Finlandiya'nın NATO'ya katılmasının ittifaka stratejik ve askeri açıdan güç katacağını savunan Wieslander, Stratejik olarak baktığınızda, belki de Finlandiya'nın tek başına hareket edebileceğini söyleyebilirsiniz. Ama bu çok spekülatif. Her iki ülke için de bir ivme var ve benim tavsiyem üyelik yolunda birlikte ilerlemek olacak.” dedi.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Finlandiya: Finlandiya, İsveç ve Türkiye arasındaki NATO görüşmeleri yarın devam edecek

Finlandiya, Rusya sınırını iki ay daha 'göçmenlere' kapalı tutacak

ABD ile savunma anlaşması yapan Finlandiya'ya Rusya'dan tepki