Avrupa’da süpermarketlerden “fast food” zincirlerine kadar birçok işletmenin Brezilya’da yerli halka yönelik insan hakları ihlalleriyle diğer suçlara göz yumarak ucuz tavuk eti sevkiyatı yaptığı ortaya çıktı
REKLAMAvrupa’da süpermarketlerden “fast food” zincirlerine kadar birçok işletmenin Brezilya’da yerli halka yönelik insan hakları ihlalleriyle diğer suçlara göz yumarak ucuz tavuk eti sevkiyatı yaptığı ortaya çıktı.
Çevre konusunda çalışmalarıyla tanınan sivil toplum kuruluşu Earthsight tarafından geçen ay yayımlanan, “Ucuz tavuğun arkasındaki çirkin gerçek: Kan olacak” başlıklı rapor, İngiltere’de süpermarketlerden, Almanya’daki evcil hayvan mamalarına, hatta ünlü Amerikan fast food zinciri KFC’ye kadar Avrupa’nın bir çok ülkesinde satılan ucuz tavuğun Brezilya’da baskıya uğrayan ve yaşadıkları yerlerden kovulan yerli halkla doğrudan bağlantısını ortaya koydu.
Araştırmada Earthsight derneğine katkı sunan Brezilyalı “De Olho nos Ruralistas” isimli kuruluşun çalışması, KFC, İngiltere’deki süpermarket zincirleri Sainsbury, Asda, Aldi grupları, Almanya evcil hayvan gıdaları satan Lidl, Aldi, Netto, Edeka ve diğer toptancıların Brezilya’dan gelen ucuz tavuk etine nasıl rağbet ettiğini gösterdi.
Araştırmaya göre, Avrupa’ya en fazla tavuk ürünü tedarik edenlerden biri olan ve merkezi Worcestershire’da bulunan Westbridge Foods isimli şirket, donmuş ve marine edilmiş ürünlerinin önemli bir kısmını Brezilya’nın Mato Grosso do Sul eyaletindeki şaibeli bir tavuk çiftliğinden satın alıyor.
Bu eyalet, Brezilya’da yerli halkın en fazla baskı görüp, topraklarından atıldığı bölge olarak biliniyor.
Soya çiftliğine dönüştürülen topraklar
Brezilya'yı tarımsal bir güç merkezine dönüştürme hedefiyle ünlü sığır baronu Jacintho Honorio da Silva Filho’nun, 1966'da “Brasília do Sul” adlı araziyi satın alması, yerlilere yönelik baskıların başlaması için dönüm noktası teşkil ediyor.
Buradaki 9 bin 700 hektarlık çiftliğin bir kısmı, Takuara olarak bilinen Guarani Kaiowa yerli grubunun atalarının topraklarında inşa edilirken, buradaki yerli halkın büyük bir bölümü 1950'lerin başında tarım ticareti için yerlerinden edildi.
Earthsight'ın yöneticisi Rubens Carvalho, euronews’e yaptığı açıklamada Brezilya Yerlileri Koruma Ajansı’nın (FUNAI) Takuara bölgesinin, Guarani Kaiowa yerli halkın toprakları olarak görülmesi gereken geleneksel bir Guarani Kaiowa ülkesi olarak tanımladığını hatırlattıktan sonra, Brezilya’da Yüksek Mahkeme’nin 2010 yılında buna karşı çıkan bir karar verdiğini bildirdi.
"Yerli halk topraklarına ulaşamıyor"
Rapor, Guarani Kaiowa yerli halkının, son 24 yıldır topraklarına yeniden ulaşma girişimlerinin sonuçsuz kaldığını belirtiyor.
Yerli halkın lideri Marcos Veron ise 2003 yılında tartışmalı topraklara kamp kurdukları sırada Brasília do Sul çiftliği işçileri ve kiralık silahlı kişiler tarafından dövülerek öldürüldü.
Carvalho, yerli halkının liderinin öldürüldüğü gün yine aynı halktan bazı kişilerin işkenceye uğrayarak dövüldüğünü, bu yerli halkın silahlı kişilerin sürekli tehditlerine hedef olduğunu hatırlattı.
Yerli halkın şefinin öldürülmesiyle ilgili açılan davada üç kişi suçlanırken, şu ana kadar hiç kimse bu davada hüküm giymedi.
Yerli halkın atalarının topraklarına erişimi olmadan güvencesiz bir durumda yaşadığını kaydeden Carvalho , “Birçoğu bu toprağa erişimlerinin olmaması nedeniyle yoksulluk içinde yaşıyor. Bazıları bölgedeki çiftliklerde çalışıyor, bazıları işsiz. Çevredeki çiftliklerin sağlıklarını etkileyen, bahçelerindeki su kaynaklarını etkileyen yoğun ilaçlama ve kimyasal kullanımı ile uğraşmak zorunda kalıyorlar” diyerek yerli halkın durumunu özetledi.
Bunun Avrupa’daki iş dünyasıyla ne ilgisi var?
Son 70 yıldır Jacintho Honorio da Silva Filho’nın ailesi ve mirasçıları sığır üreticiliğinden soya üreticiliğine geçiş yaptı.
Burada üretilen soya, Brezilya’nın en önemli kümes hayvanları üreticilerine satılıyor.
Ticaret verilerine göre, İngiliz Westbridge şirketi 2018-2021 yılları arasında Brezilyalı Lar şirketinden 37 bin ton donmuş ve marine edilmiş tavuk satın aldı.
Lar şirketinin ürettiği tavukların üçte birinin İngiltere ve AB’ye satıldığı biliniyor.
Lar şirketi ayrıca, merkezi Hamburg’da bulunan, Paulsen Food isimli evcil hayvanlar için mama üretiminde kullanılan tavuğun önemli bir kısmını tedarik ediyor. Bu şirket, yine aynı verilere göre 2017 ila 2021 arasında Almanya’ya 14 bin ton tavuk gönderdi.
REKLAMEarthsight şirketi temsilcisi Rubens Carvalho, arka arkaya gelen Brezilyalı hükümetlerin, anayasayı çiğneyerek Guarani Kaiowa yerli halkına topraklarını geri vermeyi reddettiğine dikkati çekiyor.
Şu andaki hükümetin yerli halka düşmanca davranmayı sürdürdüğünü ve yerli halkın haklarını gasp ettiğini belirten Carvalho, son 20 yıldır topraklarına kavuşmayı hayal eden yerli halkın bu isteğinin gerçekleşmesinin giderek imkansız hale geldiğini bildirdi.