Haftada 4 gün çalışma, esnek çalışma saatleri, geleceğin iş modeli mi?

REKLAM

Dünyada haftanın dört günü çalışılması için yürütülen projeler, sistemin avantajları kadar zorluklarını da gözler önüne seriyor. 

4 gün çalışma sisteminde çalışanların ruh sağlığının iyileşeceği ve daha verimli hale gelecekleri düşünülürken bazı iş verenler ise sistemin her yerde uygulanmamasından dolayı dört gün çalışmanın imkansız hale gelebileceği sorununa dikkat çekiyor. 

Oxford Üniversitesi’nin katkılarıyla yürütülen bir çalışmada “işverene de kayıp yaşatmadan” 4 gün çalışma haftası üzerinde altı aylık deneme süreci test ediliyor.

ABD ve Kanada’da 36 civarında şirketin de katılımıyla dünya genelinde ise 150 kuruluş ve 7 bin çalışan bu pilot projeye iştirak ediyor.

Qualtrics adlı araştırma şirketinin ABD’de binden fazla çalışan arasında düzenlediği ankete katılanların yüzde 92’si, işverenlerinin haftada dört günlük çalışma süresi uygulamasına gitmesini destekleyecekleri yolunda görüş belirtti. Yine aynı ankete katılanların yüzde 72’si bu uygulamanın “ruh sağlıklarına iyi geleceği”, yüzde 82’si ise bu sayede “daha verimli” olacaklarını bildirdi.

"Değişim zor olabilir"

Kanada'nın Alberta şehri yakınlarında Canmore kasabasında eğitim ve danışmanlık alanında hizmet veren ConsciousWorks şirketinin tepe yöneticisi Lisa Belanger, haftada dört gün çalışma içeren tam gün mesai projesini, iş yerinde nasıl daha fazla verim alınacağı konusunda katkı verdiği firmalara tavsiye etmeden önce kendisinin denediğini bildirdi.

Deneyimle ilgili ilk etapta karışık sonuçlar elde ettiğini kaydeden Belanger, “Sanırım şimdiye kadar kendi kişisel denememde başarısız oldum. Yolculuk planları veya işle ilgili diğer sorumluluklar genellikle beşinci gün izinlerini kesintiye uğrattı” ifadesini kullandı. Bazı insanların dört tam gün çalışırken, diğer insanların beş tam gün çalışmasının en büyük sorun olarak ortaya çıktığını kaydeden Belanger, “beşinci gün sizin tatil olduğunuzda işle ilgili aldığınız bir elektronik posta, sizi yeniden işin içine çekiyor” diyerek yaşanılan sıkıntıyı özetledi. 

Qualtrics'te çalışan danışmanlık hizmetleri sorumlusu Benjamin Granger da çalışanların haftada 4 gün çalışma süresini ilginç bulmakla birlikte iş hayatında pratikte bazı zorlukları beraberinde getirdiği uyarısında bulundu.

Şirketinin konuyla ilgili araştırmasına dikkat çeken Granger, personel değişikliğinin, verilmesi gereken hizmet veya servis açısında zamanlamada yaratacağı sıkıntıya bağımlı olarak müşteri memnuniyetsizliğiyle ilgili endişeler yaratabileceğine işaret etti.

Haftada 4 çalışma günü için tüketici davranışları ile müşteri beklentileri ve hizmetlerinin yeniden şekillendirilmesi gerektiğini savunan Granger, şirketlerin işgücünde rekabet edebilmek için daha kısa bir çalışma haftasını benimsemeleri gerektiğine inandıkları yerlerde, bu uygulamaya yönelik yaygın benimsemenin kritik kitleye ulaşması gerektiğine de dikkat çekti.

“Bu uygulamaya geçiş için şu anda hala zamanlamanın doğru olmadığını” savunan Granger, bununla birlikte dört günlük bir çalışma haftası olmasa bile çalışma sürelerinde esneklikle ilgili farklı uygulamalara da gidilebileceğini ifade etti.

"Ücretlerinde düşüşe çok az çalışan razı olacak"

Qualtrics tarafından düzenlenen anket, çalışanların sadece yüzde 37’den azının haftada dört günlük bir çalışma süresi için yüzde 5 veya daha fazla maaş kesintisi yapılmasına onay vereceğini ortaya koydu. Yine çalışanların yüzde 72’si, haftada dört gün çalışmaları halinde, gün içinde çalışma sürelerinin daha uzun olacağı düşüncesini paylaşıyor.

Bununla birlikte günde 10 saat çalışmak, ailesi ve çocukları olanlar için hiç olumlu bir gelişme değil.

Bunun dışında bir şirketin, haftada dört gün uygulamasında, günde sekiz saatlik çalışma için ödeme yapması, bu şirketin giderleri düşürmesine bunun da doğrudan çalışanlara olumsuz etkisi olabilir. Granger, 4 çalışma günü uygulamasına gitmeden önce şirketlerin atması gereken daha birçok adım olduğunu düşünüyor.

Haftada dört gün çalışma veya diğer esneklikler için tarafların ciddi bir şekilde konuşup tartışmaya başlaması gerektiğini belirten Granger, bunun için de öncelikle gerek işverenin gerekse işçilerin bundan yarar sağlayacağına inanmaları gerektiğini bildirdi.

Tarafların karşılıklı sağlayacağı çıkarların iyice incelenmesi ve hesaplanması gerektiğini savunan Granger, talebin karşılıklı olması halinde ise kuruluşların pilot programlarla bunu önce deneyimlemeleri gerektiğini tavsiye etti.

Belanger ise haftada dört gün çalışma süresi gelecekte çalışma şekli olmasa bile, farklı esneklikler üzerinde her zaman düşünülebileceğini bildirdi.

Ara sıra uzatılmış hafta sonu izinlerinin çalışanlara iyi geleceğini kaydeden Belanger, bunun daha uzun tatiller sırasında stres yüküyle çalışanların "ben yokken iş birikiyor" hissi olmadan işte daha verimli hale gelebilecekleri görüşünü dile getirdi.. Hafta sonu tatili öncesi toplantısız bir cuma günü planlaması veya genel olarak toplantı sayısında azalmanın çalışanlarını verimini artıracağını savunan Belanger, elektronik posta, anlık mesajlaşma veya kısa mesajların işyerinde çalışanlar üzerinde her türlü mesaja hızla yanıt verme zorunluluğuyla birlikte "telebasınç" yükleyebileceğini belirterek, ilgili her türlü mesaja hızla yanıt verme zorunluluğunun getirdiği psikolojik baskıya dikkat çekti. Belanger, “çalışanların akıl sağlığı için her gün tamamen çalışmadığınız birkaç saate ihtiyacınız var” diyerek sözlerini tamamladı.