Ukrayna ordusu cephede Rus birliklerine karşı bir direniş sergilese de Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin iki üst düzey yetkiliyi görevden alması, savaşın bir başka cephesini daha ortaya çıkardı. Bu, içerideki 'casuslara ve Kremlin sempatizanlarına' karşı mücadele.
REKLAMUkrayna ordusu cephede Rus birliklerine karşı direnirken Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin iki üst düzey yetkiliyi görevden alması, savaşın bir başka yüzünü daha ortaya çıkardı.
Bu, içerideki 'casuslara ve Kremlin sempatizanlarına' karşı mücadele.
Başkan Zelenskiy'nin, çocukluk arkadaşı olan Güvenlik Servisi (SBU) Başkanı Ivan Bakanov ile Başsavcı Irina Venediktova'yı görevden uzaklaştırması, işgalin başından bu yana görülmemiş bir durum olarak değerlendirildi.
Pazar günü açıklanan ve salı günü Parlamento tarafından onaylanan kararda Zelenskiy, ikiliyi 'Rus casus ve işbirlikçilerinin Ukrayna'daki faaliyetlerine karşı koymadaki başarısızlıkları' gerekçesiyle görevden aldı.
Zelenskiy, güvenlik birimleri içerisindeki duruma 'sızma', 'işbirlikçi' ve 'Moskova sempatizanları'na ilişkin Telegram kanalından yaptığı açıklamada, 'vatana ihanet' nedeniyle ülkenin başsavcılık ve kolluk kuvvetlerinde bazı çalışanlara yönelik 651 ceza davasının kayıtlara geçtiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Özellikle, 60'tan fazla Güvenlik Servisi ve kolluk kuvvetleri mensubu, işgal altındaki topraklarda kaldı ve devletimize karşı çalışıyor. Ukrayna güvenlik güçleri ve Rus istihbaratı çalışanlar arasındaki iş birliği nedeniyle devletin ulusal güvenliğinin temellerine karşı kayda alınan bu suçlar, ilgili yöneticilerle ilgili ciddi sorular uyandırıyor. Her bir sorunun da cevabı bulunacaktır."
Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Andrey Smirnov da iki üst düzey yöneticinin görevden alınmasıyla ilgili yaptığı değerlendirmede, bu ikiliye yönelik hayal kırıklığı yaşandığının altını çizerek, Bakanov ve Venediktova'dan, 'işbirlikçiler ve hainlerle mücadele konusunda herkesin daha somut sonuçlar beklediğini' dile getirdi.
'Bardağı taşıran son damla'
Ukraynalı siyaset analisti Volodymyr Fesenko, "Cumhurbaşkanı ve kabinesi, Rus işgalinden önce de Bakanov ile Venediktova'nın çalışmalarından memnun değildi" diye konuştu.
Son birkaç ay içinde en az üç üst düzey SBU yetkilisi vatana ihanetle suçlandı.
Bunlardan biri, mart ayında görevden alınan ve pazar günü 'vatana ihanet' suçlamasıyla tutuklanan Oleg Kulinich'di.
Ülkenin güneydeki Herson bölgesinde görev yapıyordu. Daha önce SBU'nun Kırım'daki bir numaralı ismiydi.
Moskova tarafından 2014 yılında ilhak edilen Kırım'a yakın konumda bulunan bölge, işgalin başlarında Rus birlikleri tarafından hızla ele geçirildi. Bu Kiev hükümetinin eleştirildiği ağır bir kayıp olarak algılandı.
Fesenko, "Bu şahıs Rus gizli servisleriyle işbirliği yapıyordu. Bu çok ciddi bir darbe ve bana göre bu, Zelenskiy için bardağı taşıran son damla oldu." ifadesini kullandı.
Zelensky, SBU'nun Herson bölge direktörü Sergiy Kryvoruchko'yu daha önce görevden almıştı.
Bir başka SBU yetkilisinin de Rus birliklerinin ilerleyişini engellemek amacıyla döşenen mayın tarlalarına dair çok gizli haritaları Ruslarla paylaşmış olmasından şüpheleniliyor.
Zelensky, pazartesi günü SBU içinde bir inceleme yapılacağını açıkladı ve 28 ajanın "tatmin edici olmayan" faaliyetleri nedeniyle görevden alınabileceğine işaret etti.
Ayrıca Bakanov'un yardımcılarından biri daha görevden alındı.
Esir değişimleri risk altında mı?
Venediktova, özellikle Rus savaş suçları iddialarının sembolü haline gelen başkent Kiev yakınlarındaki Buça kasabasında Rus güçleri tarafından işlenen vahşete ilişkin yüksek profilli soruşturmaları yönetiyordu.
REKLAMUkrainska Pravda haber sitesine göre Venediktova, medyanın aşırı ilgisini çekti ve esir alınan Rus askerlerinin davalarını (yargılanmalarını) aceleye getirerek yönetimin gazabına uğradı.
Habere göre duruşmalar Moskova'yı kızdırdı, Zelenskiy'nin önceliği olan esir takası müzakerelerini zora soktu.
Diğer yandan Ukraynalı analistler, görevden almaların Zelenskiy'nin, 24 Şubat'taki Rus işgali başlamadan önce atanan kişiler tarafından yönetilen ordu ve güvenlik kurumları üzerindeki kontrolünü güçlendirmek anlamına geldiği değerlendirmesinde bulunuyor.
Zelenskiy, Güvenlik Servisi (SBU) Başkanlığına vekaleten Tuğgeneral Vasil Malyuk'un atanmasına karar verdi.
Venediktova'nın yerine de yardımcısı atandı. Her iki ismin de siyasi açıdan daha 'uyumlu' oldukları öngörülüyor.
REKLAMForbes Ukraine, analiz haberinde, 'Yolsuzluğa Karşı Eylem Merkezi' isimli sivil toplum kuruluşu uzmanlarından Tetyana Shevchuk'un "Bu kişilerin cumhurbaşkanlığının tüm siyasi emirlerini yerine getirecekleri açık" yönündeki eleştirisine yer verdi.