Rusya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri arasında Ukrayna'daki savaşa destek bulmak için nüfuz arayışı Afrika kıtası üzerinde yoğunlaştı. Uzmanlar kıta üzerinde Soğuk Savaş'tan bu yana en yoğun rekabetin yaşandığı görüşünde.
REKLAMRusya, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri arasında Ukrayna'daki savaşa destek bulmak için nüfuz arayışı Afrika kıtası üzerinde yoğunlaştı. Uzmanlar kıta üzerinde Soğuk Savaş'tan bu yana en yoğun rekabetin yaşandığı görüşünde.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu hafta çeşitli Afrika ülkelerini ziyaret ediyor. ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı Başkanı Samantha Power geçen hafta Somali ve Kenya'da temaslar yürüttü; ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield da gelecek hafta Gana ve Uganda'ya gidecek.
Democracy Works (Demokrasi İşliyor) adlı ABD merkezli sivil toplum kuruluşu başkanı William Gumede bu ziyaretleri "Yeni bir Soğuk Savaş sanki rakip tarafların nüfuz kazanmaya çalıştığı Afrika'da yaşanıyor" diye yorumluyor.
Rusya, Afrika'da "yüksek vitese" geçti
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, kuraklık ve açlıktan muzdarip kıtadaki temaslarında gıda fiyatlarındaki yükselişten sorumlu tuttuğu Batı'yı "kötü adam" olarak tanımlıyor.
Batılı liderler ise Kremlin'i gıdayı "alay edercesine" silah olarak kullanmakla ve "emperyalist bir stilde fetih savaşı" başlatmakla suçluyor. Batı'nın sömürge sonrası Afrika toplumlarına "cazip gelecek şekilde kelimelerini özenle seçmesi" de dikkat çekiyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, yıllardır Afrika'da destek arayışında. Rusya, sömürge dönemini sona erdirmek için savaşan birçok Afrikalı harekete Sovyetler Birliği'nin destek verdiğini hatırlatarak yarım yüzyıl öncesindeki dostlukları yeniden canlandırma peşinde.
Moskova'nın Afrika'daki nüfuzu Birleşmiş Milletler'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini kınamak için mart ayında yapılan oylamada açıkça görüldü. 28 Afrika ülkesi kınama kararı lehine oy verirken, 25 ülke ya çekimser kaldı ya da oylamaya katılmadı.
Gumede şimdi bu kampanyanın "yüksek vitese" geçtiği görüşünde.
Lavrov'a yakın ilgi
Lavrov geçen hafta Mısır, Kongo, Uganda ve Etiyopya'yı ziyaret ederek dostluk taahhüdünde bulundu ve gıda fiyatlarının yükselmesinde ABD ve Avrupa ülkelerinin "sorumsuz" çevre politikalarını sebep gösterdi.
Etiyopya'nın başkenti Adis Ababa'da "Ukrayna'daki durum gıda piyasalarının daha da olumsuz etkilenmesine sebep oldu, ama bu Rusya'nın özel operasyonundan değil, yaptırım açıklayan Batı'nın tamamen liyakatsiz tepkisinden" ifadesiyle durumu açıklayan Lavrov ayrıca Batılı ülkeleri Covid-19 salgınında gıda stoklamakla suçladı.
Lavrov, yıllardır ABD'nin müttefiki olan ancak işgalden dolayı Rusya'yı eleştirmeyi reddeden Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni tarafından da sıcak karşılandı. Museveni savaşın başladığı dönemde Ukrayna'nın Moskova'nın nüfuz alanı olmasından dolayı Putin'in hareketlerinin anlaşılabilir olduğunu ima etmişti.
Uganda lideri Lavrov'un ziyareti sırasında da Rusya ile olan eski bağlarından övgüyle söz etti. Lavrov ise ziyaretinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Afrikalı ülkelere daimi üyelik daha fazla nüfuz tanınması için destek verme sözü verdi.
Kamuoyu önünde maske takmasıyla bilinen Museveni'nin Lavrov'la görüşmesinde maske kullanmaması da yakın ilginin işareti olarak değerlendirildi.
Ugandalı siyaset uzmanı Asuman Bisiika'ya göre "Uganda doğu Afrika'nın ağırlık merkezi" ve 30 yıldır ülkeyi yöneten Museveni, Rusya için ilişkileri güçlendirebileceği bariz bir seçenek.
Rusya, RT (Russia Today) ile kamuoyu oluşturmak istiyor
Rusya, Afrika'da nüfuz oluşturma çabaları kapsamında yabancı dillerde yayın yapan devlet destekli televizyon kanalı RT'yi (eski adıyla Russia Today) yeniden devreye sokma arayışında.
Kanal, Avrupa Birliği ve İngiltere'nin Rusya'ya yönelik yaptırımları üzerine mart ayında aniden Afrika'nın en büyük ödemeli televizyon platformu Multichoice'tan çıkarılmıştı. RT geçtiğimiz günlerde Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Johannesburg kentinde yeni bir büro açacağını duyurdu.
Güney Afrika'daki Witwatersrand Üniversitesi gazetecilik bölümü profesörlerinden Anton Harber bu durumu "Rusya için Afrika'da sesini duyurma savaşı" olarak tanımlıyor ve bunun "gerçek savaşı kazanmanın ötesinde uzun vadeli siyasi nüfuz kurma açısından" önemli olduğunun altını çiziyor.
Macron: Rusya, sömürgeci güç
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Afrika turunda Kremlin'i RT gibi televizyon kanallarıyla savaş propagandası yapmakla suçladı. Macron ayrıca Kremlin'in Ukrayna'dan tahıl ihracatını engelleyerek dünyaya şantaj yaptığını da söyledi.
REKLAMAfrika ziyaretine başladığı Kamerun'un ardından Benin'e geçen Macron, buradaki temasları sırasında "Şantaj yapıyorlar çünkü Ukrayna'daki tahılı bloke eden onlar" diye konuştu.
Afrikalılara Rusya'ya karşı durmaları çağrısı yapan Macron" Burada, sömürgeci emperyalizmden çeken bu kıtada, Afrika'da size söylüyorum. Rusya son sömürgeci, emperyal güçlerden biri. Çıkarlarını korumak için komşu ülkeyi işgal etmeye karar verdi. Gerçek budur" diye konuştu.
Geçen hafta Doğu Afrika'da temaslarda bulunan ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı Bakanı Samantha Power ise yıllardır süren kuraklık ve açlıkla mücadele eden bölgeye yardım sözü verdi ve Rusya'yı eleştirmekten geri durmadı.
Power, Kenya'nın başkenti Nairobi'de verdiği demeçte Putin'in kendi çıkarları için Kenya halkının canını yaktığını söyledi. Power "Ukrayna'nın tahıl ihracatını bloke eden ve kendi gübre ticaretini kısıtlayan Putin'in hareketleri Kenya ve dünyadaki diğer ülke halklarında büyük acılar çektirecek sonuçlar yarattı" diye konuştu.