Kuraş, bilinen en eski halk güreşi türlerinden biri. Araştırmalara göre oyun bugünkü Özbekistan topraklarında, bundan en az 3.500 yıl önce ortaya çıktı.
Özbekçede “Kuraş” kelimesi, “bir hedefe dürüstlükle ulaşmak” anlamına geliyor. Eskiden bu dövüş tekniği, savaşlarda toplumu korumak için kullanılırdı. Erkekler Kuraş ustalıklarını, düğün törenlerinde, bayramlarda, yerel ve ulusal kutlamalarda sergilerdi. Kuraş birçok tarihi kaynakta ve edebî eserde yer alıyor.
REKLAMOrta Asya’da Kuraş güreşinin tekniği, geleneği, kuralları ve felsefesi, babadan oğula, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarıldı. Bu bilgiyi bir araya getirip derlemeye yönelik ilk girişim 1990’da yapıldı.
Kuraş bu zamana kadar kuralları ve gereklilikleri olan bağımsız bir spor olarak kabul edilmiyordu. Çocukken Kuraş güreşi stiliyle eğitilen birçok yerel sporcu, diğer sporlara yönelip kendilerini çeşitli dallarda denemeye başladı ve sonunda uluslararası müsabakalarda şampiyonluklar ve madalyalar kazandı.
Modern Kuraş’ın kurucusu Komil Yusupov da bu yolda ilerledi. Özbek sporcu sambo ve judo dallarında uluslararası bir ustalığa sahipti ve o dönemki SSCB’nin Olimpik judo takımındaydı.
1980’de annesini kaybetmesi ve bazı sağlık sorunlarının ortaya çıkması, Yusupov’u, açık bir şekilde favori olarak gösterildiği Moskova Olimpiyatları’ndan çekilmeye itti.
Profesyonel spor kariyerini devam ettiremeyecek olması, Komil Yusupov’un ulusal Kuraş güreşini uluslararası bir spor dalına çevirme hedefine odaklanmasını sağladı. Kuraş’ın Olimpiyat Oyunları arasına girmesini istiyordu.
REKLAMYusupov, Kuraş güreşinin kurallarını belirlemek için çalışmaya başladı. Bu amaçla Olimpiyatlar bünyesindeki çeşitli spor dallarının kurallarını inceledi. Yusupov’un belirlediği kurallar, bin yıllık Kuraş geleneğiyle günümüzün spor şartlarını bir araya getirdi.
Bu doğrultuda sıkletleri, Kuraş hareketlerini, 14 Özbekçe kelimeye dayanan terminoloji önerisini ve müsabaka sürelerini ortaya attı. Sporcu ve hakem formalarını ve modern sporların olmazsa olmazı olan diğer detayları tasarladı.
Özbekistan Cumhurbaşkanı’nın kişisel desteğiyle, 1992 yılında ilk uluslararası Kuraş müsabakaları düzenlendi ve Özbekistan Cumhurbaşkanlığı ödülleri verildi. Müsabakalar büyük Orta Çağ imparatoru Timur’a adandı. Afrika, Avrupa, Asya, Okyanusya ve Pan-Amerika’daki kesintisiz kıta şampiyonalarının yanı sıra, dünyanın çeşitli yerlerinde bugüne kadar 300’ün üzerinde uluslararası organizasyon gerçekleşti.
Komil Yusupov’un girişimi sayesinde 6 Eylül 1998’de Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te 28 ülkeden takımların katılımıyla bir Uluslararası Kongre düzenlendi. Kongre oy birliğiyle, Uluslararası Kuraş Derneği adıyla yeni bir uluslararası organizasyon kurulması doğrultusunda Yusupov’un girişimini destekleme kararı aldı. Kongre’de ayrıca Kuraş için belirlenen uluslararası kurallar kabul edildi. Bunun sonucu olarak günümüzde bu tarih, Kuraş severler tarafından bir halk oyununun yeni bir uluslararası spora dönüşmesinin başlangıcı olarak hatırlanıyor.
1998’den bu yana beş kıtada (Afrika, Amerika, Avrupa, Asya ve Okyanusya) Kuraş Konfederasyonları açıldı ve 136 ulusal Kuraş federasyonu kuruldu.
2003’te Kuraş, bir Asya sporu olarak kabul edildi ve resmen Asya’daki tüm kıta oyunlarına dâhil edildi. Böylece Asya Oyunları, Asya İç Mekân Oyunları, Asya Plaj Oyunları ve Asya Dövüş Sanatları Oyunları programlarına dahil edildi.
Günümüzde Kuraş’ı Avrupa Oyunları’na ve İslamî Dayanışma Oyunları’na dâhil etmek üzere çalışmalar sürüyor. Asıl hedef ise Kuraş’ın Yaz Olimpiyat Oyunları programında yer alması.
