Türkiye ile NATO üyelik pazarlığı yapan İsveç sandığa gidiyor, seçimle ilgili bilinmesi gerekenler

İsveç Başbakan Magdalena Andersson
İsveç Başbakan Magdalena Andersson © AP Photo
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

İsveç’te gelecek hafta yeni hükümetin belirlenmesi için düzenlenecek genel seçimlerde, son yüzyıldır ülke siyasetinde belirleyici rol oynayan Sosyal Demokrat Parti’nin sağ partiler karşısında zorlanması bekleniyor.

REKLAM

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından NATO'ya üyelik başvurusu yapan İsveç, pazar günü yeni hükümeti belirlemek için sandık başına gidiyor. NATO üyeliği için Türkiye ile görüşmelere devam eden İsveç'te oluşacak siyasi yapı merakla bekleniyor. 

İsveç’te yapılacak genel seçimlerde, son yüzyıldır ülke siyasetinde belirleyici rol oynayan Sosyal Demokrat Parti’nin sağ partiler karşısında zorlanması bekleniyor. 

Seçimlerin ardından Başbakan Magdalena Andersson, en fazla sandalyeyi kazanması halinde diğer sol ve merkez partilerin desteğiyle bir sonraki hükümeti tekrar kurma şansına sahip olabilir.

Bunun dışında ana muhalefetteki ılımlı Muhafazakar Parti ve aşırı sağcı İsveç Demokratlar Partisi’nin de 11 Eylül’deki seçimlerin ardından gelecek koalisyon hükümetini kurma şansları bulunuyor.

Son anketlere göre, hükümette bulunan Sosyal Demokrat Parti’nin yüzde 30'la birinci parti çıkacağını ana muhalefetteki ılımlı Muhafazakar Parti’nin yüzde 18,6, aşırı sağcı İsveçli demokratların da yine yüzde 18 civarında oy alacağını ortaya koyuyor.

Anketler Başbakan Andersson’ın popülaritesinin, partisinden daha fazla olduğunu gösteriyor. Peki İsveç’teki seçimlerin sonucu neden önemli ve sonuçların yansıması ne olabilir?

İsveç’teki genel seçimler Avrupa için neden önemli?

Batı Avrupa’nın istikrarlı bir ülkesinde rutin bir seçimin Avrupa’da manşetlere çıkmaması doğal karşılanabilir. Ancak İsveç’te durum biraz daha faklı.

Daha liberal ve daha ilerici olarak görüldüğü ve Avrupa'nın geri kalanından daha yaygın hale gelen cinsiyet eşitliği veya LGBT gibi birçok politikaların ilk kaz İsveç’te ağırlık kazanması itibarıyla bu ülkedeki seçimler Avrupa’nın diğer bölgelerini de yakından ilgilendiriyor.

Bu sene aşırı sağcı ve milliyetçe İsveçli Demokratların oylarını önemli ölçüde artırması, göç ve göçmenlerle ilgili tartışmaların da artmasına yol açtı.

Seçimler ve oy verme sistemi nasıl işliyor?

Bu ülkede her dört yılda bir yapılan seçimlerle parlamentonun 349 üyesi seçiliyor. Bölgesel ve yerel seçimler de yine 11 Eylül’de düzenlenecek.

Yurt dışındaki oy verme işlemleri büyükelçiliklerde 24 Ağustos’ta başladı. İlk dört gün sandığa gidenlerini sayısının, daha önce seçimlere oranla daha düşük olduğu gözlendi.

Bununla birlikte İsveç’te sandığa gidenlerin oranı genelde yüzde 90 civarında seyrediyor.

İsveç’te, her partinin bir aday listesi sunduğu bir tür nispi temsil seçim sistemine göre oy kullanılıyor. Ülkede 29 seçim bölgesi bulunuyor. Ülke genelinde yüzde en az 4 oranında oy alan ve seçim bölgesinde en az yüzde 12 oranında oy alan partiler aldıkları oyun ağırlığına göre parlamentoya milletvekili gönderme hakkına sahip oluyor.

Siyasi parti liderleri ve öne çıkan politikaları neler?

Sosyal Demokrat Parti lideri ve Magdalena Andersson, parti içinde çok seviliyor. Bu siyasetçinin popülaritesi, partinin her zaman önüne geçiyor.

Özellikle ülkesinin NATO üyeliği için önemli adımlar atması ve partisindeki karşıt görüşlüleri ikna etmesi bu popülaritesinin artmasına yol açtı.

Bununla birlikte Andersson’ın bu kadar seviliyor olması, partinin oylarına gerektiği gibi yansımadı.

İsveç'te aşırı sağın ayak sesleri

İsveçli Demokratların lideri Jimmie Akesson, partisini geçmişteki “etnik milliyetçi” ve “faşizm” temelli politikalarından arındırıp daha modern bir hale getirmek için önemli ardımlar attı.

2010 yılında partisinin seçim barajını aşarak 20 milletvekilini parlamentoya göndermesinde Akesson önemli rol oynadı.

REKLAM

İsveçli Demokratlar Akesson liderliğinde AB karşıtlığından da uzaklaştı ve parti içinde ülkenin AB’den çıkmasını isteyenler kalmadı.

Bununla birlikte İsveçli Demokratlar, AB’nin üye ülkeler arasında ticaret ağırlık bir kurum olmasını daha fazla arzu ediyor.

İsveçli Demokratlar için son dönemde en büyük sorun Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle başlarken, parti lideri Jimmie Akesson, bir toplantıda Putin ve Biden arasında tercih yapmayı reddettiğini bildirdi.

İşgale karşı olduğunu belirten Akesson, Putin’i açıkça kınamaktan kaçındı. Ülkede, “Akesson’ın partisi ve Kremlin arasında önemli bağlantılar olduğunu” düşünenlerin sayısı da oldukça fazla.

Jimmie Akesson ayrıca, partisini aşırı sağ bir oluşum imajından, merkez partiye çekmek için son 20 yıldır mücadele veriyor.

REKLAM

Ilımlı Muhafazakar Parti lideri Ulf Kristersson, tecrübeli bir siyasetçi ve geçmişte bakanlık görevin de bulundu.

Ana muhalefet konumundaki bu partinin lideri Kristersson, son dönemde aşırı sağ partiye çok oy kaptırdı. Bu seçimde yarışı aşırı sağcı partinin arkasından bitirmesi halinde, bu liderin partideki koltuğunu da kaptıracağına kesin gözüyle bakılıyor.

Seçim kampanyasında tartışılan önemli konular neler?

Gelecek pazar günü düzenlenecek seçimlerde İsveçli seçmeni düşündüren en önemli konu ne? Hayat pahalılığı mı? Ukrayna savaşı mı? Kış aylarıyla birlikte enerji faturalarının artacak olması? Yoksa çevre konuları mı?

Gothenburg Üniversibitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’nde araştırmacı olan Nora Theorin, sağcı seçmeni en fazla ilgilendiren konuların başında, suç oranı, kamu düzeni ve göç konusunun geldiğini söyledi.

Theorin, sol eğilimli seçmenin ise gelir dağılımı adaletsizliği ve sosyal sınıflar arasındaki uçurumu öncelikle gündeme getirdiğine işaret etti.

REKLAM

Theorin, ekonomi alanındaki gelişmelerin, enerji krizi v nükleere enerji konuların da yine seçmenin önem verdiği konular arasında olduğunu sözlerine ekledi.

Seçimin sonucu ne olacak? Kim kazanacak?

Son anketler Sosyal Demokratları biraz önde gösterse bile hala ortada karışık bir tablo olduğunu ortaya koyuyor.

Son anketlere göre, Magdalena Andersson'ın Sosyal Demokrat Partisi, Yeşiller, diğer sol partiler ve merkez partilerin oluşturduğu cephenin yeni hükümeti oluşturabileceğini ortaya koyuyor.

Bununla birlikte, İsveçli Demokratlar, ılımlı Muhafazakar Parti, Hristiyan Demokratlar ve liberal partilerin oluşturduğu cephenin de yarışı az farkla da kazanacağını gösteren anketler de mevcut.

Bununla birlikte son dönemde oy oranı oldukça düşüren Muhafazakar Parti’nin seçimi kesin kaybedeni olarak görenlerin sayısı oldukça fazla.

REKLAM
Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Pentagon, Çin malzemesi kullanıldığı ortaya çıkan F-35'lerin teslimatlarını askıya aldı

Havrita uygulaması: Türkiye’de yüzyıldır sokak köpekleriyle ilgili bitmeyen tartışma

İsveç Kuzey Akım boru hatlarındaki patlamayla ilgili soruşturmayı kapattı