Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve savaş sonrası ortaya çıkan gıda krizi, gelecek hafta salı günü dünya liderlerinin katılımıyla başlayacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun ana gündemini oluşturacak.
REKLAMRusya’nın Ukrayna’yı işgali ve savaş sonrası ortaya çıkan gıda krizi, gelecek hafta salı günü dünya liderlerinin katılımıyla başlayacak Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun ana gündemini oluşturacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılacağı toplantıda küresel diğer sorunların da ele alınması bekleniyor.
Bununla birlikte BM zirvesinin, Ukrayna sorununun çözümüne katkıda bulunması beklenmiyor.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, 193 ülkenin üst düzey temsilcisiyle Genel Kurul hazırlıkları için düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmada, “Barış anlaşması imkanına yakın olduğumuzu düşünmek saflık olur. Barış anlaşması için şans şu anda en asgari seviyede.” diyerek umutsuzluğunu dile getirdi.
Ukrayna savaşının getirdiği jeopolitik farklılıklar görüş ayrılıklarını körüklüyor
Yedi aydır süren savaşın ortaya koyduğu jeopolitik farklılıkların getirdiği görüş ayrılıklarının, BM Genel Kurula yansımasına kesin gözüyle bakılıyor.
ABD ve Batılı müttefiklerinin Ukrayna’nın yanında saf tuttuğu, Moskova’nın etki gücünü hisseden ülkelerin ise Rusya’nın yanında alması bekleniyor.
BM’deki ABD Büyükelçisi Linda Thomas-Greenfield, çok sayıda ülkenin sadece Ukrayna’ya odaklanıldığı ve dünyanın diğer bölgelerindeki başka krizlerle ilgilenilmediği eleştirisi getirdiğini belirterek, “Bu doğru değil. Ukrayna’yı görüşeceğiz ancak bu ele alacağımız tek konu olmayacak.” ifadesini kullandı.
Guterres, Genel Kurul hazırlık toplantısındaki konuşmasında, dünyanın Ukrayna savaşı yüzünden 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana gördüğü en keskin jeopolitik görüş ayrılığını yaşadığını belirterek, “Bu görüş ayrılıkları, dünyanın dört bir yanında yaşadığımız diğer savaşlara, açlık, fakirlik, küresel ısınma gibi sorunlara toplu yanıt verme kapasitemizi felce uğratıyor.” dedi.
Rusya ve Ukrayna dünyanın en önemli tahıl ve gübre ihracatçısı olarak ortaya çıktıkları bir dönemde BM, savaşın küresel ısınma ve Covid-19 salgını yüzünden kötüye giden gıda krizini daha fazla körüklediği görüşünde.
BM Genel Kurul toplantılarına paralel olarak ev sahibi ABD, AB ve Afrika Birliği ülkelerinin katılımıyla gıda güvenliği zirvesi düzenleyecek.
Yine Genel Kurul sırasında, bakanlar seviyesinde Covid-19’a karşı küresel eylem planı toplantısıyla, AIDS, Tüberküloz ve Sıtma ile Mücadele Küresel Fonu konferans düzenlenecek.
Batı ülkeleri ve güney ülkeleri arasında sorunlar artıyor
BM Uluslararası Kriz Grubu Direktörü Richard Gowan, Bu toplantıların önemli bir kısmında Batılı ülkeler ve özellikle güneydeki ülkelerin temsilcileri arasında ciddi gerilimler yaşanacak. Covid aşılarını adil bir şekilde paylaşımı, küresel ısınmayla mücadelenin finansmanı ve şimdi de artan gıda fiyatları BM üyeleri arasında yaşanan sorunları artırıyor.” diyerek endişelerini dile getirdi.
BM Genel Kurulu’nun daha önce dörtte üçünün Ukrayna’nın işgalini kınayıp Moskova’nın geri çekilmesini talep ettiği için Rusya’nın bu toplantılarda yaşadığı uluslararası tecritten kurtulmak için yoğun çaba göstermesi bekleniyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu amaçla son bir kaç ayda Afrika ülkelerinin önemli bir kısmını ziyaret ederken, aynı şekilde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yine bu kıtadaki bir çok ülkeye gitti.
Afrika ülkeleri kendi sorunlarının gözardı edilmesinden endişeli
Açlık, kuraklık ve iç savaşlarla boğuşan Afrika ülkelerinin önemli bir kısmı ise Ukrayna dışında kendi kıtalarının sorunlarını da BM Genel Kurul toplantılarında ön plana çıkmasını istiyor.
BM’deki Kenya Büyükelçisi Martin Kimani, “İhtiyacımız olan şey, Avrupa'da barışı sağlarken, büyük güç çekişmelerinin küresel güvenliği tehlikeye atmasını önlemek ve daha adil, daha duyarlı çok taraflı bir düzenin şekillenmesini sağlamak.” dedi.
Çin ise Batılı ülkelerin Moskova’ya yaptığı yaptırımlara karşı çıkarken, işgali kınadı, ancak müttefiki Rusya’ya askeri yardım göndermeme konusunda şu ana kadar kararlı bir tutum izledi.
Son iki yıldır Covid-19 kısıtlamaları yüzünden liderler, gönderdikleri video mesajlarıyla Genel Kurul’a iştirak ettiler. Ancak, bu yıl liderlerin yapacakları ziyaretler sayesinde New York çok sayıda ikili görüşmeye de ev sahipliği yapacak.
Rus ve Çin liderler New York'a gelmiyor
Rusya ve Çin, New York’a lideriyle katılmazken, dışişleri bakanlarıyla Genel Kurul’da hazır bulunacak..
REKLAMBu yıl video mesajı ile BM Genel Kurulu’na katılım bir tek Ukrayna Devlet Başkanı Vladymir Zelenskiy için geçerli olacak.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Ney Yark’a gelip BM Güvenlik Konseyi dışişleri bakanları toplantısına iştirak edecek. Iran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, New York’a gelecek dünya liderleri arasında yer aloıyor.
Ukrayna’nın başlıca gündem maddesi olacağı toplantılarda, küresel iklim krizi, açlık, kuraklık, gibi sorunlarla birlikte Afgan kadınların sorunları da ele alınacak konular arasında yer alıyor.