İran'da eylemler sırasında kısıtlanan internet sorununa Elon Musk'ın Starlink sistemi çözüm olur mu?

İran'da bir internet kafe
İran'da bir internet kafe © AP Photo
By Euronews
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Elon Musk'ın İran'da hizmete sokmak istediği uydu interneti Starlink'e İranlılar nasıl erişebilir? İran'da bu uydu hizmeti için altyapı mevcut mu?

REKLAM

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın İranlılar için internet özgürlüğünü ve özgür bilgi akışını ilerletmek için ülkesinin harekete geçtiğine dair açıklaması üzerine Space X'in icra kurulu direktörü Elon Musk, firmasına ait uydu internet hizmeti Starlink'i İran'da hizmete sokabileceğini bildirdi ve bunun için ABD'nin yaptırımlarında istisna talep etti.

Elon Musk daha sonra Antony Blinken'ın Twitter'dan yaptığı paylaşımın altına "Starlink'i devreye sokuyoruz" dedi.

Bir haftadır Mahsa Amini protestolarının devam ettiği İran'da internet kısıtlandı.

ABD yaptırımlarına rağmen İranlılara açık olan internet hizmetlerinin daha da genişletilmesi üzerine bir kılavuz yayımlayan Amerikan Hazine Bakanlığı "Starlink'in ticari bir hizmet sunacağı ve hizmetinin genel lisans kapsamında olmadığı için bakanlığa başvuruda bulunması gerektiğini" belirten bir açıklamada bulundu. Ancak bakanlık gün içinde yeni bir açıklama yaparak lisansın ek izne gerek kalmayacak şekilde genişletildiğini duyurdu.

ReutersConnect
Tahran'da bir bilgisayar mühendisi, internet sağlayıcı ekipmanlarını kontrol ediyorReutersConnect

ABD'nin bu adımı, İranlıların sıkı devlet gözetimi ve sansürünü aşmak için kullanabileceklerini araçlara erişmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor.

Peki ABD makamlarınca yeşil ışık yakılan bu hizmete İranlılar nasıl erişebilecek?

Starlink'i kullanmak için özel ekipman gerekiyor mu?

Musk'ın Starlink uydu geniş bant hizmeti halen Rusya'nın işgali altındaki Ukrayna'da hizmet vermeye devam ediyor.

İsviçre'nin Lozan kentindeki Politeknik Üniversitesi'ne bağlı POWERlab'de doktora öğrencisi Muhammed Samizade Nikoo, Starlink uydu internetinin nasıl kullanılabileceğini euronews'e anlattı.

AP Photo
StarlinkAP Photo

Samizade "Uydu internetini kullanmak özel ekipman gerektiriyor. Çünkü Küresel Konumlama Sistemi (GPS) ya da uydu televizyon kanallarına erişim için uydu çanakları gibi yalnızca alıcıların olduğu kullanımdan farklı olarak burada Starlink uydu sistemine erişim için iki yönlü bağlantı bulunuyor" diye konuştu.

Starlink uydu internet hizmetinden yalnızca yazılım kullanarak yararlanmanın mümkün olmadığının altını çizen Samizade şirketin radar gibi hizmet verecek uydu çanağının kullanılması gerektiğini belirtti.

İranlı araştırmacı "İran'da yaygın olan uydu alıcılar, dalgaların çanak yüzeyi tarafından alındıktan sonra alçak gürültü bloklu çevirici (LNB) tarafından yükseltilir. Daha sonra bu dalgalar işlenmek için alıcıya gönderilir ve görüntüye çevrilir" diyerek Starlink'in radar gibi çanaklarının diğer uydu alıcılarından farklı olduğunu vurguluyor.

Uydu interneti bağlantısını parazit göndererek ya da frekans bozarak aksatmak mümkün mü?

Televizyon kanallarının yayınlandığı uydulardaki frekanslar özel ve sabit. Jammer adı verilen sinyal bozucu cihazlar bu frekansların bozulması için kullanılıyor. Bu "jammerlar" çevreye elektromanyetik kirlilik ve gürültü yayıyor ve bu nedenle istenen televizyon kanalını almak yerine uydu alıcısı elektromanyetik kirlilikle dolduruluyor. Bu şekilde istenen televizyon kanalındaki görüntülerin izlenmesi imkansız hale geliyor.

Ancak Samizade'ye göre bu durum Starlink için geçerli değil. Samizade'ye göre bunun sebebi Starlink uydu internet sisteminin iki yönlü bağlantı kullanmasından dolayı:

"İki yönlü bağlantı kullanan Starlink uydu internet sisteminde alınan ve iletilen frekansları sürekli değiştirerek bağlantı frekanslarıyla oynayan bir protokol tanımlamak mümkün. Böylece hükümetin 'jammerlar' kullanarak parazit göndermesi ve elektromanyetik kirlilikle bağlantıyı bozması imkansız hale geliyor".

İran'da uydu internet donanımı üretmek mümkün mü?

İranlı araştırmacı Samizade, ülkede uydu internet sistemi üretiminin mümkün olmadığı görüşünde. "Bildiğim kadarıyla İran'daki tesislerle şu anda bu donanımı üretmek mümkün değil" diyen Samizede donanımın parçalarının İran'a gönderilmesi halinde burada birleştirilebileceğini düşünüyor ve bu şekilde nakliyenin de daha kolay olacağını belirtiyor.

İran'da 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin kıyafet kurallarına aykırı davrandığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybetmesi ülke genelinde protestolara neden olurken, hükümet eylemlerin önünü almak amacıyla geniş kapsamlı internet kesintisi uyguluyor.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

İran, Kuzey Irak'ta Kerkük, Erbil ve Süleymaniye'de Komele, İKDP ve PAK karargahlarını vurdu

İran: ABD, Amini meselesi dolayısıyla egemenliğimizi ihlal etmeye çalışıyor, karşılık vereceğiz

G-7'den İran'a uyarı: Rusya'ya füze verirsen yeni yaptırımlar yolda