İsrail'de seçim: 1 Kasım'da sandığa gidecek Arap vatandaşların oyu 'kilit' önemde

Eski Başbakan Binyamin Netanyahu'nun seçim afişinin önünde otobüs bekleyen bir Yahudi yerleşimci,
Eski Başbakan Binyamin Netanyahu'nun seçim afişinin önünde otobüs bekleyen bir Yahudi yerleşimci, © AP
By Mustafa Bag
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

İsrail, 1 Kasım'da son dört yılda beşinci kez sandığa gidecek. Tel Aviv'in 1967'de işgal ettiği bölgelerden olan Filistin kökenli İsrail vatandaşı Arapların oylarının siyasi dengeleri değiştirebileceği belirtiliyor.

REKLAM

İsrail, 1 Kasım'da son dört yılda beşinci kez sandığa gidecek. Tel Aviv'in 1967'de işgal ettiği bölgelerden olan Filistin kökenli İsrail vatandaşı Arapların oylarının siyasi dengeleri değiştirebileceği belirtiliyor. 

Ülke nüfusunun beşte birini oluşturan İsrail'in Filistinli vatandaşlarının sesleri çalkantılı siyaset içerisinde pek duyulmasa da her seçim öncesi siyasi partilerin başvurduğu 'son liman' oluyor. Zaman zaman da "politik çıkmazın anahtarını ellerinde tutuyorlar." 

AP'nin haberine göre Arap seçmenin katılımı bu defa kilit önemde. Zira yüksek katılım seçimi eski Başbakan Benyamin Netanyahu'nun rakiplerinin lehine çevirebilir ve tersi bir durum Netanyahu'nun dönüşünün yolunu açabilir.

İsrail Demokrasi Enstitüsü isimli düşünce kuruluşundan Arik Rudnitzky, "Tümüyle Arap vatandaşların oylarına bağlı olan tek bir seçim kampanyası hatırlamıyorum." diyor. 

Ülke tarihinde bir ilk olarak, dağılan koalisyon hükümetinde bir Arap partisi yer alıyordu. Ancak buna rağmen, anketlerin çoğu Arap seçmenlerin salı günü sandığa 'tarihi düşük bir katılımla' gideceğini öngörüyor. 

Uzmanlara göre ilk kez hükümette yer almanın yanı sıra yaygın suç, artan hayat pahalılığı ve ağır ilerleyen sistem içinde değişim umudunu yitiren (Arap) seçmenler için pek heyecan verici görünmüyor. 

Bu durum, siyasi kariyeri boyunca hem milliyetçi Likud partisine destek sağlamak için etnik gerilimleri kaşıyan hem de partisinin şansını artırmak için 'alaya aldığı' Arap seçmenlerden destek arayan Netanyahu için bulunmaz bir nimet olabilir.

Son yapılan anketlere göre Arap partilerinin 120 üyeli parlamentoda (Knesset) sekiz sandalye kazanması bekleniyor. 2020'de bu sayı 15'e kadar çıkmıştı. 

Hatta bazı anket şirketleri daha da azını öngörüyor. 

Kamuoyu yoklamaları doğru çıkarsa Netanyahu, Arap milletvekillerine "terörist" diyen ve onları sınır dışı etmek isteyen aşırılık yanlılarının yer aldığı sertlik yanlısı bir hükümetin başına geçebilir.

Durumun ciddiyetinin farkında olan Arap milletvekilleri destekçilerini sandığa gitmeye ikna etmek için yoğun çaba harcıyor. Keza Arapların yoğun yaşadığı bölgelerdeki tabelalara asılan ilanlar da halkı oy vermeye çağırıyor.

İnsanların umutlarını kaybettiğini belirten Milliyetçi çizgideki Arap Balad (Tecemmu) Partisi Genel Başkanı Sami ebu Şehade, "Halka, Balad'a şu anda oy vermenin diğerleri gibi (sıradan) bir oylama olmadığını söylüyoruz. Bu daha ziyade tüm siyasi haritayı değiştirebilir." sözleriyle durumun Araplar açısından ciddiyetini dile getiriyor.

Oy pusulalarını parlamentoda sandalyeye dönüştüren aritmetikte, Arapların düşük katılımı mevcut koalisyonun iktidara dönme şansını azaltabilir ya da Netanyahu kampına daha fazla sandalye kazandırabilir.

Arapça yayın yapan Nas Radyosu ve İsrail Kanal 12 televizyonunun siyasi analisti Muhammed Magadli, "Tüm bu hikayede belirsiz olan tek şey Araplar (ın pozisyonu) ve bundan dolayı da bu defa seçimlere iyi ya da kötü karar verebilecek tek güç onlar." diyor. 

Eğer bir koalisyon kurulamazsa İsrail altıncı kez seçime gidebilir.

Kamuoyu yolsuzluktan yargılanan eski Başbakan Binyamin Netanyahu'nun göreve gelip gelmemesi konusunda bölünmüş durumda.

Anketler ise rakamların neredeyse hiç değişmediğini gösteriyor.

Siyasi krizin başladığı 2019 yılından bu yana Netanyahu devamlılığı olan bir hükümet kurmakta zorlanıyor. 

REKLAM

İsrail'in parçalanmış siyaseti, ülkeyi yönetmek için koalisyon kurulmasını gerektiriyor. Ancak eski müttefikleri, yolsuzluk suçlamalarıyla yargılandığı sürece Netanyahu hükümetinin parçası olmayı reddediyor. 

Arap partileri tarihsel olarak İsrail hükümetleri tarafından dışlandı ya da hükümete katılmayı reddettiler. 

Ancak gelenek geçen yıl küçük bir İslamcı Arap partisinin Başbakan Yair Lapid tarafından kurulan koalisyona katılarak Netanyahu'yu 12 yıllık görev süresinin ardından koltuğundan etmesiyle bozuldu. 

Çok az ortak noktası olan partilerin bir araya gelmesiyle oluşan hükümet, bir yıl sonra iç çekişmeler nedeniyle çöktü.

Arap partisi Birleşik Arap Listesi'nin oy oranı dört. Ayrı bir Arap listesi de dört sandalye kazanmaya hazırlanıyor. Üçüncü parti Balad ise meclise girmek için seçim barajını bile aşamayabilir.

REKLAM

Ek kaynaklar • AP

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Elon Musk, Twitter merkezine girerken elinde lavabo taşıdı

Hollanda Çin'in muhaliflere gözdağı vermek için ülkede kurduğu gizli polis merkezlerini soruşturuyor

BM: Hamas'ın 7 Ekim saldırısında cinsel şiddet uygulandığına inanmak için 'makul gerekçeler' var