İspanya'da halk arasında "Sadece evet, evettir" (Solo sí es sí) yasası olarak bilinen ve cinsel ilişkilerde rızanın açıkça ifade edilmesini şart koşan yasa 7 Ekim'den bu yana yürürlükte. Peki söz konusu yasa, cinsel suçlarda cezaları nasıl azaltıyor?
REKLAMİspanya'da cinsel şiddet mağdurlarına daha fazla koruma sağlamayı amaçlayan yeni bir yasa, yasal boşluktan dolayı bazı suçluların cezasını azaltarak cezaevinden daha erken çıkmalarına olanak tanıdığı gerekçesiyle siyasi polemiğe neden oldu.
Kamuoyunda "Sadece evet, evettir" (Solo sí es sí) yasası olarak bilinen ve cinsel ilişkilerde rızanın açıkça ifade edilmesini şart koşan yasa 7 Ekim'den bu yana yürürlükte.
Yeni yasa, "cinsel istismar" ve "cinsel saldırı" arasındaki ayrımı ortadan kaldırarak açıkça rıza gösterilmeyen her türlü cinsel ilişkiyi "tecavüz" olarak kabul ediyor.
Ayrıca, cinsel saldırı mağdurlarının kendilerine şiddet uygulandığını kanıtlama zorunluluğunu da sona erdiriyor.
Sol koalisyon hükümeti tarafından önerilen bu yasa teoride cinsel şiddet mağdurlarını korumayı ve cinsel şiddet yasasını sıkılaştırmayı amaçlıyordu. Bununla birlikte yaklaşık bir aydır yürürlükte olan yasa şimdiden, daha önce cinsel suçlardan hüküm giymiş 11 mahkumun cezalarının düşürülmesine sebebiyet verdi.
Daha önce reşit olmayan üvey kızına cinsel istismardan 8 yıl mahkumiyeti olan bir kişinin hapis cezası, yeni yasayla birlikte yeniden gözden geçirildikten sonra 6 yıla düşürüldü.
Yine reşit olmayan 4 öğrencisiyle para karşılığında cinsel ilişkiye girmekten ve çocuk pornosu bulundurmaktan hüküm giyen bir öğretmen, 6 yıl 9 aylık hapis cezasının büyük kısmının bozulmasıyla tahliye edildi.
İspanyol basınına göre şimdiye kadar en az 6 cinsel şiddet suçlusunun cezası azaltılırken en az 5 hükümlü tahliye edildi.
Peki yeni yasa cinsel şiddet mağdurlarına yardım etmeyi amaçlarken neden suçlulara hizmet ediyor gibi görünüyor?
Şimdiye kadar en az 11 davada görülen cezai indirimler, İspanyol Ceza Kanunu'nun sanığın lehine olabilecek her türlü yasal reformun geriye dönük olarak uygulanması gerektiği ilkesiyle bağlantılı.
Bir diğer deyişle, İspanya'da ceza kanununda yapılan herhangi bir değişikliğin mahkumun lehine olması halinde cezası geriye dönük olarak değiştirilebiliyor.
"Sadece evet, evettir" yasası ise cinsel istismar ile tecavüz ya da cinsel saldırı suçları arasındaki yasal ayrımı ortadan kaldırarak bu suçlara yönelik ceza aralığını genişletti.
Genel olarak tecavüz suçuna yönelik cezalar sertleştirilirken diğer cinsel şiddet suçlarına yönelik cezalar hafifletildi.
Yeni yasa ile birlikte daha küçük cinsel suçlar için asgari cezalar düşürüldü, daha ciddi suçlar içinse ağırlaştırıldı.
Bu yasa değişikliğiyle birlikte önceden cinsel suçlardan hüküm giymiş mahkumlar cezalarının yeniden değerlendirilmesi için başvuruda bulunma hakkı kazandı.
Önceden en düşük cezaya çarptırılan bir mahkum için cezasının hafifletilmesini talep etme fırsatı doğdu.
Bir ay içinde, cinsel suçlardan hüküm giymiş yüzlerce suçlu başvuruda bulundu. Şimdilik en az 11'inin cezası azaltıldı ancak bu sayının daha çok artması bekleniyor.
Önemli bir diğer nokta da geriye dönük cezaların azaltılabiliyor ancak artırılamıyor oluşu.
REKLAMEşitlik Bakanı, hakimleri 'maçoluk' ile suçladı
Başbakan Pedro Sanchez hükumeti, cinsel suçlara ilişkin "çığır açacı" olarak nitelendirilen yasaya gelen eleştiriler sonrası savunmaya geçti.
Başbakan Sanchez G20 Liderler Zirvesi sonrası, yasayı "her türlü cinsel saldırıya karşı kadınlara daha fazla güvence vermeyi" amaçladığını söyleyerek savundu.
İktidardaki koalisyon ortaklarından, yasanın arkasındaki siyasi irade radikal solcu Podemos partisi üyesi Irene Montero yargıya en sert eleştirileri yönelten isim oldu.
Eşitlik Bakanı Montero cezaları düşüren hakimlerin "maçoluk" ile suçlayarak "eğitim eksiklikleri" olduğunu öne sürdü. Partisinin milletvekillerinden Javier Sánchez Serna hakimleri "cübbeli faşistler" olarak nitelendirdi.
Bu açıklamaları "kabul edilemez saldırılar" olarak adlandıran Hakimler Genel Yargı Konseyi, hükumetin şubat ayında bu yasa metninin olası riskleri konusunda uyarıldığını hatırlattı.
REKLAMMuhalefetteki sağcı Halk Partisi ise hükumeti "toplumu ve mağdurları tehlikeye atmakla" suçlayarak Montero'nun istifasını istedi.