Fransızların "baget" ekmeği, Cezayir'deki Berberilerin müziği "rai" Sırpların erik rakısı "slivovitz", Tunus'un "Harissa" sosu, Türk ve Azerilerin "çay kültürü" (UNESCO) İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine girmek için verilecek kararı bekleyen adaylardan birkaçı.
REKLAMFransızların "baget" ekmeği, Cezayir'deki Berberilerin müziği "rai" Sırpların erik rakısı "slivovitz", Tunus'un "harissa" sosu, Türk ve Azerilerin "çay kültürü"...
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine girmek için verilecek kararı bekleyen adaylardan birkaçı.
Listeye kayıt olmak için bekleyen 56 öneri, Fas'ın başkenti Rabat'ta Covid-19 salgınından bu yana ilk defa yüz yüze yapılacak toplantıda değerlendirilecek ve salı günü öğleden sonradan itibaren Unesco'nun Twitter hesabından duyurulacak.
Adaylardan dört tanesi acil koruma listesinde yer alıyor. Bunlardan biri Türkiye'deki Ahlat yöresindeki taş ustalığı geleneği.
Diğer adaylar ise Vietnam'daki Cham halkının çömlekçilik geleneği, Şili'deki Quinchamalí ve Santa Cruz de Cuca çömlekçiliği ve Arnavutların geleneksel kostümü Xubleta'nın yapmı, el işçiliği ve türleri.
Ana malzemesi pancar olan Borç Çorbası temmuz ayında Ukrayna'nın kültürünün bir parçası olarak Unesco Somut Olmayan Miras Listesi'ne "çok acil koruma ihtiyacı" gerekçe gösterilerek kaydedilmişti.
Türkiye UNESCO'ya hangi adaylar için başvuruda bulundu?
Çay kültürü
Türkiye'nin 2020 yılında ulusal envantere kaydettiği "çay kültürü" Türkiye ile Azerbaycan'ın birlikte yaptığı başvuru ile Unesco listesine girmeyi bekliyor.
Türkiye adına başvuruyu yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü çay kültürünün "Türkiye'de yaşayan insanlar tarafından çay yetiştirilmesi, hazırlanması, servis edilmesi ve içilmesi ile ilgili bilgi, beceriler, gelenek ve görenekleri temsil ettiğini" belirtti.
Çayın sadece bir içecek değil, aynı zamanda Türk günlük hayatı için temel bir sosyalleşme aracı olduğunu vurgulayan başvuruda "Çay servis etmek ve birlikte çay içmek dostluk, misafirperverlik ve nezaket göstergesidir" denildi.
Çayla ilgili bir başka başvuru da Çin'den geldi. "Geleneksel çay işleme teknikleri ve Çin'de buna bağlı sosyal uygulamalar" olarak ifade edilen başvuru kaydolmayı talep eden adaylardan.
İpekçilik ve ipek dokuma
Türkiye, Afganistan, Azerbaycan, İran, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan'la birlikte ipek böcekçiliği ve dokuma için geleneksel ipek üretimini aday gösterdi.
Nasreddin Hoca fıkraları
Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan ile birlikte Nasreddin Hoca fıkralarının anlatılması geleneğinin listeye alınmasını talep etti.
Diğer bazı adaylar hangileri?
İran ve Suriye telli müzik aleti udun yapımı ve çalınmasını,
Belarus saman çöpü örme sanatını,
Fransa ve Belçika yaşayan panayır kültürü ve gösteri sanatını,
Azerbaycan pehlivanlık kültürü, oyunları ve geleneğini,
Avusturya, Çekya, Almanya, Letonya, Polonya ve İspanya kereste işçiliğini,
Avusturya, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Macaristan, İtalya, Romanya, Slovakya ve Slovenya Lipizzan atı yetiştiricilik geleneğini,
REKLAM
Andorra ve Fransa Pireneler'deki ayı festivalini,
Cezayir Rai halk müziğini,
Afganistan Behzad stilinde minyatür sanatını,
Zambiya Kalela dansını,
Birçok Orta Doğu, Arap Yarımadası ve Kuzey Afrika ülkesi hurma bilgici, becerisi, gelenek ve uygulamalarını
REKLAMMacaristan telli çalgı orkestra geleneğini,
Küba hafif rom yapımı ustalık bilgisini,
Gürcistan geleneksel binicilik oyunlarını aday gösterdi.
Değerlendirmede tat, müzik ya da estetikten ziyade kültür, sanat, gelenek ve el becerisi dikkate alınıyor.
Türkiye'nin Unesco Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne kayıtlı unsurları
2003 yılında yapılan sözleşme ile oluşan liste bir kültür diplomasisi aracı olarak kültürel uygulamaların, özellikle de sözlü gelenekler, gösteri sanatları, sosyal kurallar, törenler, festivaller ve hatta doğa ve evrene dair bilgi ve becerilerin nesilden nesile aktarılmasına katkı vermeyi amaçlıyor.
REKLAMTürkiye'den bugüne kadar Meddahlık, Aşıklık Geleneği, Nevruz, Semah, Alevi-Bektaşi Ritüeli, Mevlevi Sema Töreni, Karagöz Türk Kahvesi Kültür ve Geleneği, Çini Ustalığı, Hıdrellez, Dede Korkut Mirası, Tören Keşkeği Geleneği, Kırkpınar yağlı Güreşleri Festivali, Mesir Macunu festivali, Ebru Sanatı, Hüsn-i Hat Sanatı, Islık Dili, Türk Okçuluğu, Minyatür Sanatı, İnce Ekmek Yapma ve Paylaşma Kültürü: Lavaş ve Yufka ile Geleneksel Strateji ve Zeka Oyunları: Mangala ve Göçürme somut olmayan kültürel miras listesine kaydedildi.
Türkiye kaydettirdiği 21 unsur ile UNESCO'ya en çok unsur kaydettiren ilk beş ülke arasında yer alıyor.