Anayasa Mahkemesi’nin Cumhurbaşkanı’na bütçeye ödenek ekleme yetkisini iptali ne anlama geliyor?

AYM Başkanı Zühtü Arslan
AYM Başkanı Zühtü Arslan © AA
By Rabia Çetin
Haberi paylaşınYorumlar
Haberi paylaşınClose Button

Anayasa Mahkemesi’nin Cumhurbaşkanı’na bütçeye ödenek ekleme yetkisini iptali ne anlama geliyor? Uzmanlar euronews'e değerlendirdi.

REKLAM

Anayasa Mahkemesi (AYM), CHP Grup Başkanvekilleri Engin Özkoç, Özgür Özel ve Engin Altay ile birlikte 131 milletvekilinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelere ödenek ekleme yetkisinin iptali ve yürütmenin durdurulması için yaptığı başvuruyu karara bağlayarak düzenlemeyi oy birliğiyle iptal etti. Karar Resmi Gazete’de bugün yayımlandı. 

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel karara ilişkin “Anayasa Mahkemesi, Tayyip Erdoğan'a anayasaya aykırı olarak verilen ödenek artırma yetkisini iptal etti. Erdoğan, bu yetkiyi kullanarak 310,8 milyar TL ödenek artırmıştı. Anayasayı ve hukuku bu kadar ayaklar altına alan bir iktidar gelmedi bu ülkeye!” değerlendirmesinde bulundu.

Resmi Gazete’nin bugünkü sayışımda yayımlanan kararda ise şöyle dendi:

22/12/2021 tarihli ve 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7. maddesiyle 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na eklenen geçici 23. maddenin;

  • Birinci cümlesinin anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline,
  • İkinci cümlesinin 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 43. maddesinin (4) numaralı fıkrası gereğince iptaline, 13 Ekim 2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Peki Anayasa Mahkemesi’nin “O yetki Meclis’indir, Cumhurbaşkanı kullanamaz” dediği karar ne anlama geliyor, bundan sonraki hangi düzenlemeleri etkileyeceğini, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Ana Bilim Dalı’ndan Öğretim Üyesi Volkan Aslan Euronews’e değerlendirdi.

Karar 2021 yılında tanınan geçici bir yetkiyle ilgili

Kararın 2021 bütçesine ilişkin Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na eklenen geçici bir maddeye dair olduğunun altını çizen Aslan, “Bu yetkinin iptal edilmesi çok büyük bir sonuç doğurmayacak. Bu iptal pratik olarak cumhurbaşkanının normalde sahip olduğu bir yetkinin iptali anlamına gelmiyor.”

AYM kararları geriye doğru uygulanmaz, kararın doğuracağı bir sonuç yok

Aslan, neden etkileyemeyeceğini şu gerekçelerle aktarıyor: “Her sene TBMM’de Bütçe Kanunu kabul edilir. Bütçe Kanunu’ndaki Bütçe Hakkı yasama organlarının en temel yetkilerinden biridir. Bütün demokratik ülkelerde bu harcanacak parayı belirleme yetkisi parlamentolarındır. Yürütme organı da bu belirlemeye göre o parayı harcar. 2021 yılı merkezi yönetim Bütçe Kanunu’nda yer alan genel bütçe gelir tahmini üzerinde gerçekleşen gelir kadar, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idarelerin bütçelerine ödenek eklemeyi ‘Cumhurbaşkanı Yetkilidir’ şeklinde geçici bir düzenleme getirilmişti. Bu düzenleme Bütçe Kanunu’nda yer almasa da Bütçe Kanunu’nda gelire ilişkin yer alan tahmin kalemlerinde tahmin edilenden fazla elde edilen gelirler genel bütçe içerisinde yer alan idarelerle özel bütçe içerisinde yer alan idarelerin gelirlerine eklenebilir deyip Cumhurbaşkanı’na yetki tanımıştı. AYM’nin bugün iptal ettiği madde bu yetkiye dair. Ama zaten 2021 bütçesine ilişkin yapılan bir başvuru olduğunu hatırlatmakta fayda var. Yani Cumhurbaşkanı o bütçeyi dağıtmıştır ve Anayasa Mahkemesi’nin kararları geriye doğru uygulanamaz. Dolayısıyla iptal edilmesi çok büyük bir sonuç doğurmuyor. Cumhurbaşkanı o bütçenin belki tamamını dağıtmıştır. İptal edilmesi pratik olarak cumhurbaşkanının normalde sahip olduğu bir yetkinin iptali anlamına gelmiyor. Zaten Cumhurbaşkanı’nın bundan sonraki bütçeler için böyle bir yetkisi yok. Bunlar sonraki bütçeler için Cumhurbaşkanının böyle bir hakkı yok. Ama AYM böyle bir karar vermese de böyle bir hakkı olmazdı. Çünkü iptal edilen hüküm 2021 yılına dair bir hükümdü. Ve 2022, 2023 bütçelerine dair bir yetki değildi. Bu karar 2021 yılında iptal edilseydi bir sonucu olurdu.”

Volkan Aslan, ayrıca bugün kararın iptal edilmesinin sadece “TBMM benzer düzenlemeler yapmamalıdır” şeklinde yorumlanabileceğini dile getirdi.

Haberi paylaşınYorumlar

Bu haberler de ilginizi çekebilir

Süt üretimi düşüşte: Toplanan inek sütü miktarı son 6 yılın en düşük seviyesine geriledi

Paris'te Kürtlere saldıran 'ırkçı' zanlıya cinayet suçlamasıyla resmi soruşturma açıldı

Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde dolar kuru, faiz, altın ve akaryakıt fiyatları ne kadar arttı?