Priştine-Belgrat gerginliği düşüyor; Kosova, Sırbistan ile en büyük sınır kapısını yeniden açtı
REKLAMSırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in son dönemde Kosova ile yaşanan gerginliğin nedeni olan barikatların kaldırılacağını açıklamasının ardından Priştine iki ülke arasındaki en büyük sınır kapısını tekrar açtı.
Kosovo polisi, kara taşımacılığında ve ülkenin Avrupa bağlantısında önemli bir yeri olan Merdare sınır gümrüğünün sınırın Sırp tarafında barikatların kalkmasının ardından yeniden açtıklarını duyurdu.
Sırbistan ve Kosova’dan gelen bu adımlar, “Belgrat ve Priştine arasındaki gerginliğin düşürülmesi için önemli bir adım” olarak görülüyor.
ABD ve AB son dönemde taraflara “gerginliğin düşülmesi” çağrısında bulunuyor.
Bu arada Reuters ve Anadolu Ajansı (AA) Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan şehrine bağlı Rudare köyündeki barikatların, dün kaldırılacağı bildirilmesine rağmen henüz kaldırılmadığını duyurdu.
AA, Rudare Köyü'nde aralarında kamyon, tanker ve otobüslerinde bulunduğu 14 araçtan oluşan barikatın, Mitrovica-Leposaviç yolunu ulaşıma kapatmaya devam ettiğini aktardı.
Yetkililerin görüşlerine atıfta bulunan Reuters ise barikatların kaldırılmasının bir süre daha alabileceğini bildirdi.
Kosova’nın kuzeyinde bulunan “Kershi i Dudes” mevkiindeki barikat ise kimliği belirsiz kişi ya da kişilerce kundaklandı.
Kuzey Mitrovica ile Leposaviç belediyeleri arasındaki “Kershi i Dudes” mevkisinde yer alan barikatta bulunan kamyonlar, gece geç saatlerde kundaklandı.
Kosova polisi, yayımladığı açıklamada, oluşan hasar dışında başka bir zararın olmadığını ve soruşturmanın sürdüğünü bildirdi.
Sırp liderin devreye girmesi etkili oldu mu?
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Sırbistan'ın Kosova sınırı yakınlarındaki Raşka Kışlasında Kosovalı Sırplarla bir araya geldikten sonra Priştine ile yaşanan gerginliğin nedeni olan barikatların kaldırılacağını duyurdu
Oldukça zor bir gece ve görüşme geçirdiklerini ifade Vucic, "Kosovalı Sırplardan barikatların kaldırılmasını rica ettim. Barış ve huzurun devam etmesini istedim. Herkesi dinledim. Verilen sözlerin yerine getirileceğine inanıyorum."dedi.
Vucic, Kosovalı Sırplar arasında güvensizlik duygusunun devam ettiğini belirterek, "Perşembe günü öğleden önce barikatlar kaldırılacak. Bu 2 saatte bitecek bir iş değil. Belki 24, belki de 48 saat sürebilir ama barikatlar kaldırılacak." diye konuştu.
Kosovalı Sırpların barikatların kaldırılmasının ardından gözaltına alınma ihtimalini değerlendiren Vucic, "Böyle bir durumda barikatları bir daha kaldırmamak üzere kuracaklarını belirttiler." ifadelerini kullandı.
AB ve ABD’den gelen uyarılar
Kosova ile Sırbistan arasında gerginliğe neden olan eski Sırp polis memuru Dejan Pantic'in tutukluluk halinin ev hapsine çevrilmesinin ardından, Avrupa Birliği ve ABD ortak bir açıklama yaptı.
AB ve ABD'nin açıklamasının ardından Vucic ile bir araya gelen Sırbistan Hükümeti Kosova Ofisi Direktörü Petar Petkovic, Kosovalı Sırpların taleplerinin yerine getirilmesi noktasında Brüksel ve Washington'dan garanti aldıklarını belirtti.
Petkovic, AB ve ABD'den barikatlarda yer alan Sırpların gözaltına alınması veya sürgün edilmesine ilişkin bir listenin olmadığını öğrendiklerini ifade ederek, Kosova Güvenlik Gücü’nün, Kosova'nın kuzeyine gitmesi için mevcut anlaşmalara göre önceden NATO’nun Kosova’daki Barış Gücünün (KFOR) komutanının onayını alması gerektiği hususunda da açıklama yapıldığını kaydetti.
Gerginlik nasıl başladı?
Kosovalı Sırpların eski Sırp polis memuru Dejan Pantic'in 10 Aralık'ta gözaltına alınmasına tepki olarak Kosova'nın kuzeyindeki sınır geçişlerine barikat kurmasıyla başlayan gerginlik, 20 gündür Kosova ve Sırbistan tarafından gelen karşılıklı söylemlerle devam etti.
REKLAMKosova ve Sırbistan'ın ara ara "çatışma" noktasına kadar çıkarttığı tansiyonun düşürülmesi için AB ve ABD başta olmak üzere çok sayıda ülke ve uluslararası kuruluş devreye girdi.
AB Belgrad-Priştine Diyaloğu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak ve ABD Batı Balkanlar Özel Temsilcisi Gabriel Escobar, barikatların kurulmasından hemen sonra hem Sırbistan hem de Kosova'yı ziyaret ederek gerginliğin düşürülmesi ve barışçıl bir çözümün bulunması için görüşmeler yaptı.
NATO'nun İtalya'nın Napoli kentindeki Mütteffik Müşterek Kuvvetler Komutanı Amiral Stuart Benjamin Munsch da Sırbistan'da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki gerilimi ele aldı.
Sırbistan ve Kosova'ya bir diğer önemli ziyaret ise Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias'tan geldi. Dendias, ülkesinin Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak tanımamasına rağmen burayı ziyaret ederek gerginliğin düşürülmesi ve diyaloğun devam etmesi çağrısında bulundu.
Birçok AB ülkesi de Kosova'nın kuzeyinde yaşanan gerilimden endişe duyduklarını ifade ederek barışçıl bir çözümün şart olduğunu belirtti.
REKLAMSırbistan, Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor
Sırbistan'ın, 2008'de bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı hala kendi toprağı olarak görmesinden kaynaklanan gerilimler iki ülkeyi birçok kez karşı karşıya getirmişti.
En son, geçen aylarda Kosova'nın Sırp makamlarınca ülkedeki Sırplara verilen araç plakalarının “RKS” (Kosova Cumhuriyeti) plakalarına dönüştürüleceğini açıklaması üzerine gerilen iki ülke, AB'nin devreye girmesiyle masadan uzlaşı ile ayrılmayı başarmıştı.
Bu arada, AB ve ABD iki ülkeye de Fransız-Alman Planını sunmuş ve Sırbistan'dan Kosova'nın Birleşmiş Milletler'e (BM) üyeliğini kabul etmesini talep etmişti. Bu noktada da ilkbahar aylarında nihai bir sonuca ulaşılmasının beklendiği belirtilmişti.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, AB arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışıyor.